Η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας θα πρέπει να πραγματοποιηθεί μέσα από διάλογο και με βάση το Διεθνές Δίκαιο, ήταν το μήνυμα που εξέπεμψαν εκπρόσωποι της Κυβέρνησης, του Κοινοβουλίου, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, της ακαδημαϊκής κοινότητας, αλλά και ομογενείς βουλευτές και γερουσιαστές μέλη της Παγκόσμιας Διακοινοβουλευτικής Ένωσης Ελληνισμού (Πα.Δ.Ε.Ε.) – της οργάνωσης δηλαδή που απαρτίζεται από τους Έλληνες ομογενείς βουλευτές και γερουσιαστές που έχουν εκλεγεί σε 28 χώρες – κατά τη διάρκεια του συνεδρίου με θέμα «Δίκαιο της Θάλασσας και οι θέσεις Ελλάδας και Τουρκίας στην οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο» που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 3 Αυγούστου στο Καστελόριζο. Το συνέδριο διοργάνωσε η Παγκόσμια Διακοινοβουλευτική Ένωση Ελληνισμού (Πα.Δ.Ε.Ε.), σε συνεργασία με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και με την υποστήριξη της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών.
Τις κεντρικές ομιλίες πραγματοποίησαν ο Ιωάννης Χρυσουλάκης, Γενικός Γραμματέας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας του Υπουργείο Εξωτερικών, ο Γεώργιος Ι. Νούλας, Διεθνολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αιγαίου και Δικηγόρος της Πα.Δ.Ε.Ε. & Νομικός Σύμβουλος και ο Άγγελος Συρίγος, Υφυπουργός Παιδείας & Θρησκευμάτων και Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής, ενώ χαιρετισμό απηύθυναν ο Λεωνίδας Ραπτάκης, Γερουσιαστής του Rhode Island και Πρόεδρος της Πα.Δ.Ε.Ε., ο Σάββας Αναστασιάδης, Πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ελληνισμού της Διασποράς, ο Αλκιβιάδης Στεφανής, Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας, ο Αντιπεριφερειαρχης Κώστας Χρυσοχοϊδης ως εκπρόσωπος του Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου Γιώργου Χατζημάρκου, ο Στράτος Αμύγδαλος, Αντιδήμαρχος Μεγίστης (Καστελόριζου), ο Demetriεs Grimes, βετράνος διοικητής του Αμερικανικού Ναυτικού. Μήνυμα απέστειλε επίσης ο τ. ΠτΔ κ.Π. Παυλόπουλος.
Ιωάννης Χρυσουλάκης, Γενικός Γραμματέας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας του Υπουργείο Εξωτερικών
«Παράνομες και επιθετικές ενέργειες από την Τουρκία»
Ο κ. Χρυσουλάκης αφού τόνισε ότι η Ελλάδα έχει επικυρώσει τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) από το 1995, υπογράμμισε ότι οι πρόσφατες συμφωνίες της χώρας μας με την Ιταλία και την Αίγυπτο για την οριοθέτηση των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών τους απέδειξε ότι τα κράτη της Μεσογείου σέβονται το Διεθνές Δίκαιο. «Στην περίπτωση της Τουρκίας, ωστόσο, βλέπουμε επίμονες, παράνομες και επιθετικές δραστηριότητες εναντίον της Ελλάδας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο και εναντίον της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Ελλάδα δηλώνει σε όλους τους τόνους ότι οι συγκεκριμένοι τουρκικοί ισχυρισμοί ολοφάνερα παραβλέπουν τα ipso facto και ab initio κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας σε εκείνη τη θαλάσσια περιοχή.
Συγκεκριμένα, με βάση την καθιερωμένη αρχή του δικαίου της θάλασσας, νησιά, ανεξαρτήτως του μεγέθους τους, όπως αυτό το όμορφο νησί που μας φιλοξενεί σήμερα, έχουν πλήρες δικαίωμα σε δική τους αιγιαλίτιδα ζώνη, υφαλοκρηπίδα και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, όπως και κάθε έδαφος». «Ιδίως όσον αφορά το Καστελόριζο», συνέχισε «απορρίπτουμε τα τουρκικά επιχειρήματα και η θέση μας είναι ξεκάθαρη: το Καστελόριζο δεν είναι ”500 χιλιόμετρα μακριά από την ηπειρωτική Ελλάδα” ούτε ”γεωπολιτική ανωμαλία” ή ένα ”μικροσκοπικό νησί που δημιουργεί προβλήματα”, όπως επανειλημμένα έχουμε ακούσει στο παρελθόν. Το νησί απολαμβάνει πλήρως απαραβίαστα δικαιώματα που προκύπτουν από το Δίκαιο της Θάλασσας και τα οποία η Κυβέρνησή μας θα υπερασπιστεί ενάντια σε κάθε πρόκληση. Επομένως, η παρουσία μας σήμερα δεν είναι απλά συμβολική, είναι μια δήλωση για την ενότητα της χώρας μας από τον Βορρά έως τον Νότο, από την Ανατολή έως τη Δύση, που αποτελεί ασπίδα για την προστασία της χώρας μας, ενώ ταυτοχρόνως σηματοδοτεί την αφοσίωσή μας για ειρήνη και σταθερότητα».
«Παραμένουμε ανοιχτοί σε μια θετική ατζέντα»
Ολοκληρώνοντας ο κ. Χρυσουλάκης επισήμανε ότι «έχουμε επανειλημμένα επιδείξει την ετοιμότητά μας για την επίλυση κάθε προβλήματος με τους γείτονές μας, σχετικά με την οριοθέτηση των θαλασσίων περιοχών στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, μέσω διαλόγου και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, αλλά όχι υπό συνθήκες στρατιωτικής πίεσης και απειλών. Η Ελλάδα παραμένει ανοιχτή σε μια θετική ατζέντα και επικεντρώνει τις προσπάθειές της στο να συμβάλει στην περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα, διαφυλάσσοντας, παράλληλα, τα κυριαρχικά της δικαιώματα και συμφέροντα». Ο κ. Νούλας από την πλευρά του τόνισε ότι «είναι αλήθεια ότι το 2020 διαφοροποιήθηκε η ελληνική στάση έναντι των προκλήσεων της Τουρκίας και συγκεκριμένα έγινε σωστή αξιοποίηση του ευρωπαϊκού κεκτημένου που οδήγησε στην αναγνώριση του Έβρου και του Αιγαίου ως ανατολικού άκρου της Ευρώπης και όχι απλώς ως ελληνοτουρκικών συνόρων. Η Ελλάδα δεν έχει λόγους να βάζει στο τραπέζι θέματα με την Τουρκία, η οποία θέτει ιστορικά συνεχώς θέματα προς επίλυση, αμφισβητώντας ευθέως κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, τα οποία είναι απολύτως κατοχυρωμένα από νομικά δεσμευτικά κείμενα.
«Η ρητορική της Τουρκίας αναδεικνύει τις προθέσεις της»
Άλλωστε και η ρητορική της Άγκυρας για αναθεώρηση των νομικών κειμένων που δεσμεύουν Ελλάδα και Τουρκία, αποδεικνύει χωρίς καμία αμφιβολία ευθεία διάθεση της Τουρκίας να μην εφαρμόσει το Διεθνές Δίκαιο και τις συνθήκες που τη δεσμεύουν. Η Ελλάδα απολύτως δικαιολογημένα αναγνωρίζει με την Τουρκία μόνο μία διαφορά προς επίλυση με τρόπο ειρηνικό και νομικά δεσμευτικό και για τις δύο χώρες, όπως οι διεθνείς συμβάσεις και το Δίκαιο της Θάλασσας ρητώς και αδιαμφισβήτητα ορίζουν».
Άγγελος Συρίγος, Υφυπουργός Παιδείας & Θρησκευμάτων και Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής
Οι στρατηγικές κινήσεις της Τουρκίας
Ο κ. Συρίγος, με τη σειρά του, προέβη σε μία χρονολογική αποτύπωση της εξέλιξης των τουρκικών διεκδικήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο από το 2004 μέχρι σήμερα, αναφέρθηκε στις προτάσεις της Άγκυρας για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών με την Αίγυπτο, τον Λίβανο και το Ισραήλ και εστίασε στο τουρκολυβικό μνημόνιο οριοθέτησης ΑΟΖ. «Για την Τουρκία η υπογραφή μιας τέτοιας συμφωνίας αποτελούσε στρατηγική κίνηση», τόνισε, «καθώς έως τώρα έδινε τη δική της ερμηνεία σε υφιστάμενα νομικά καθεστώτα που είχαν συσταθεί στο παρελθόν από διεθνείς συνθήκες.Εφ’ εξής έχει τη δική της συνθήκη που προσπαθεί να δημιουργήσει έναν νέο νομικό καθεστώς». Εδώ και καιρό η Τουρκία έχει «αλλάξει πίστα», πρόσθεσε χαρακτηριστικά, «καθώς κινείται με άλλους όρους, εμφορείται από μεγαλοιδεατικά όσο και ανεδαφικά οράματα, θέλγεται από την ένταση, αδιαφορεί για το διεθνές δίκαιο και δεν διστάζει να χρησιμοποιεί στρατιωτικά μέσα όταν έχει το περιθώριο».
Η συμφωνία με την Αίγυπτο
Αφού αναφέρθηκε στην υπογραφή από την Ελλάδα και την Αίγυπτο της συμφωνίας οριοθέτησης ΑΟΖ, στις επακόλουθες τουρκικές αντιδράσεις αλλά και στη νέα περιφερειακή συμμαχία που αναδείχθηκε και εναντιώνεται στις νεο-οθωμανικές φιλοδοξίες του Ερντογάν, επεκτεινόμενη από τη Γαλλία έως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ο κ. Συρίγος κατέληξε αξιολογώντας την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία: «Μολονότι η υπογραφή της συμφωνίας με την Αίγυπτο προκάλεσε τη μακροβιότερη κρίση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, το κύριο όφελος για την Ελλάδα είναι ότι από τον Αύγουστο του 2020 διαθέτει μία διεθνή συνθήκη που επικαλύπτει τις θαλάσσιες περιοχές που διεκδικεί το τουρκολυβικό μνημόνιο. Το γεγονός αυτό δημιουργεί μία διεθνή διαφωνία επί θαλασσίων συνόρων που, τεχνικά, περιορίζει το χώρο της Τουρκίας για ελιγμούς. Επίσης επιτρέπει την άσκηση διπλωματικών πιέσεων.
Ισχυρό διπλωματικό όπλο
Επιπλέον, η συμφωνία με το Κάιρο θα αποτελέσει ένα ισχυρό διπλωματικό όπλο σε περίπτωση που το ζήτημα των θαλασσίων ζωνών παραπεμφθεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Ωστόσο, δεν επιλύει ούτε το ζήτημα των οριοθετήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, ούτε τη διαφορά με την Τουρκία. Λύση μπορεί μόνο να βρεθεί με τη διευθέτηση όλων των θαλασσίων συνόρων στην περιοχή. Δεδομένου ότι δεν μπορεί να συμφωνηθεί οριοθέτηση εξαιτίας των αμφισβητήσεων της Τουρκίας, η μόνη λύση είναι η προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης».
«Η Τουρκία υπονομεύει τη σταθερότητα στην περιοχή»
Ο κ. Στεφανής υπογράμμισε ότι «με αίσθημα μεγάλης τιμής και ξεχωριστής χαράς βρέθηκα στο συνέδριο για το Δίκαιο της Θάλασσας, σε έναν ακριτικό τόπο που αποτελεί και ευαίσθητο σημείο της ελληνικής επικράτειας, στο Καστελόριζο. Αναμφίβολα, το σύγχρονο Δίκαιο της Θάλασσας λειτουργεί ως έλεγχος στην αυθαίρετη άσκηση βίας και στην προάσπιση των συνόρων μας, που παράλληλα αποτελούν και ευρωπαϊκά σύνορα. Τα θαλάσσια κυριαρχικά δικαιώματά μας παραβιάζονται διαρκώς, εκτοξεύοντας παράνομες απειλές και προωθώντας λανθασμένες ερμηνείες του Διεθνούς Δικαίου. Η Τουρκία αγνοεί κατάφωρα τους θεμελιώδεις κανόνες, προσπαθώντας να υπονομεύσει τα θεμέλια της σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή. Στην προκλητική αυτή στάση η Πατρίδα μας απαντά με σθένος και διεκδικώντας τα δικαιώματά της. Διαθέτουμε αξιόμαχες και σκληρά εκπαιδευμένες ένοπλες δυνάμεις, οι οποίες λειτουργούν ως ισχυρό εργαλείο αποτροπής ενάντια σε κάθε είδους απειλή».
Αλκιβιάδης Στεφανής, Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας
«Η Ελλάδα συμβάλλει στην περιφερειακή ειρήνη»
O κ. Ραπτάκης, τέλος, επισήμανε ότι «Εμείς οι εκλεγμένοι ομογενείς γερουσιαστές και βουλευτές, από 28 κράτη, μέλη της ΠαΔΕΕ, θα μεταφέρουμε εκεί όπου εκλεγόμαστε τις δίκαιες θέσεις της Ελλάδας για το Δίκαιο της Θάλασσας. Εδώ από το Καστελόριζο ξεκινάμε, εγώ ως Πρόεδρος της ΠαΔΕΕ αλλά και όλα μας τα μέλη, να δώσουμε τη μάχη για να κάνουμε γνωστό στην κοινή γνώμη ότι η Ελλάδα παραμένει ανοιχτή σε μια θετική αντζέντα, ενώ συμβάλλει στην περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα. Θα δώσουμε ακόμα τη μάχη για να αναγνωριστεί η Γενοκτονία των Ποντίων».
