Από την Ευτυχία Παπούλια
Κοινωνιολόγος
Το πιο σημαντικό πράγμα που οι γονείς μπορούν να μάθουν στα παιδιά τους είναι πώς να τα βγάζουν πέρα χωρίς αυτούς.
Frank A. Clark
Η επιδημία ήταν μια ευκαιρία να περάσει πολλές ευχάριστες στιγμές με την μονάκριβη κόρη της την Έρρικα που υπεραγαπούσε, όμως τώρα ήρθε η ώρα να φύγει για το Πανεπιστήμιο, σε μια πόλη αρκετά χιλιόμετρα μακριά απ’ τον τόπο που γεννήθηκε και τελείωσε το Λύκειο. Βάλανε σε μια μεγάλη τροχήλατη βαλίτσα τα απαραίτητα και δυο τρία αγαπημένα της μυθιστορήματα, τα προσωπικά της αντικείμενα και μπήκαν στο αυτοκίνητο. Εκείνη, μπροστά με τον μπαμπά και η κόρη τους στο πίσω κάθισμα. Κάθε τόσο η μαμά της έριχνε απ’ το καθρεφτάκι του συνοδηγού μια ματιά κι’ αποσπούσε το χαμόγελό της…
Μετά από κάποιες ώρες διαδρομή, έφτασαν στην Φοιτητική Εστία του Πανεπιστημίου κι ο υπεύθυνος τους οδήγησε στο δωμάτιό της. Αφού τακτοποίησαν τα πράγματά της κοιτάχτηκαν αμήχανα, κυρίως μαμά και κόρη, που όλους αυτούς τους μήνες είχε δημιουργηθεί ανάμεσά τους μια σχέση που υπερέβαινε την σχέση γονέα – παιδιού και εξελίχτηκε σε φιλία ή έτσι τουλάχιστον ένιωθε η μαμά.
Η ώρα του αποχωρισμού
Ήταν μια στιγμή, εκείνη η ανυπόφορη στιγμή του αποχωρισμού που δεν πρέπει να παραταθεί, γιατί φέρνει συγκίνηση και δάκρυα. Εκείνη η στιγμή που θα μετέτρεπαν την χαρά της Έρρικας για την απελευθέρωσή της απ’ τους περιορισμούς της οικογένειας αλλά και την νέα ζωή που ξανοίγεται μπροστά της, σ’ ένα μικρό μελόδραμα.
”Αποχωρώντας απ’ τον χώρο του Πανεπιστημίου και κοιτάζοντας απ’ το καθρεφτάκι το άδειο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου, απ’ όπου πριν λίγο η κόρη μου μου έσκαγε το χαμόγελάκι της, άρχισε να με κυριεύει ένα ανυπόφορο συναίσθημα, πως αιωρούμαι μέσα σ’ ένα κενό, ένα κενό που άφησε πίσω της φεύγοντας η Έρρικα. Κι όταν έφτασα στο σπίτι, μπαίνοντας στο δωμάτιό της, άρχισα σιγά σιγά να συνειδητοποιώ πως ο αποχαιρετισμός μας στην Φοιτητική Εστία σηματοδοτούσε για εκείνη την οριστική αποδέσμευσή της απ’ τα στενά όρια της οικογένειας και την ελευθερία της, από δω και πέρα, να ακολουθήσει τον δικό της δρόμο.
Έναν δρόμο, που ίσως την απομακρύνει ακόμα πιο πολύ απο εμένα, από εμάς, κι’ αυτό ειναι κάτι που με τρόμαζε. Πώς να συμβιβαστώ με την απουσία της; Να βλέπω το γραφείο της, την καρέκλα της που ποτέ δεν θα ξαναχρησιμοποιήσει, τα βιβλία της που ποτέ δεν θα ξαναδιαβάσει, το κρεβατάκι της, που ακόμα κι αν ξανακοιμηθεί, θα είναι σαν περαστική, σαν φιλοξενούμενη, ώσπου να βρει δουλειά και να μας αποχαιρετίσει οριστικά πλέον αυτή τη φορά… Κι αυτό είναι κάτι που δεν θα μπορέσω να το διαχειριστώ..”
Τα παιδιά πρέπει να αντιμετωπίζονται ως αυθύπαρκτες οντότητες
Αυτά ήταν τα συναισθήματα που έπνιγαν μια μαμά, όπως τα εξιστορούσε η ίδια σε κάποια γωνιά της γης, αλλά και πολλών μαμάδων εδω στην δική μας χώρα. Οι περισσότεροι γονείς δημιουργούν με τα παιδιά τους, κυρίως η μαμά με την κόρη και λιγότερο ο μπαμπάς με τον γιο, μια σχέση που αντιπαρέρχεται, σχεδόν απαξιώνει την φυσική, την υγιή σχέση ανάμεσα σε γονείς και παιδιά. Αυτή, που πρέπει να είναι σχέση φροντίδας και προσφοράς, σχέση ανυστερόβουλης αγάπης από γονείς στα παιδιά, ποτέ όμως δεν μπορεί να είναι ανταποδοτική, φιλική.
”Οι γονείς δεν πρέπει να πιστεύουν ότι τα παιδιά τους, επειδή είναι εξαρτημένα για ένα διάστημα απ’ αυτούς, ασκούν κάποιου είδους εξουσία σ’ αυτά. Τα παιδιά πρέπει να αντιμετωπίζονται ως αυθύπαρκτες οντότητες, για να τονωθεί η σχέση τους με εμάς, τους γονείς τους. Η φιλική σχέση μαζί τους δεν σημαίνει εγγύτητα. Πρέπει να μάθουν οι γονείς να αποστασιοποιούνται απ’ τις προσδοκίες που έχουν για τα παιδιά τους”, αναφέρει η ψυχολόγος Αριελ Τρόστ, που βίωσε και η ίδια αυτό το οδυνηρό συναίσθημα του αποχωρισμού απ’ την κόρη της την οποία θεωρούσε περίπου ως ιδιοκτησία της, οπως η ίδια εξομολογείται.
Έτοιμες υποδομές
Πολλοί γονείς, πέρα απ’ την υποχρέωσή τους να παρέχουν στα παιδιά τους τ’ απαραίτητα για να τελειώσουν τις σπουδές τους, μην αντέχοντας στην ιδέα του αποχωρισμού κατασκευάζουν ή αγοράζουν σπίτια δίπλα στο δικό τους για να τα έχουν κοντά τους, δεσμεύοντος έτσι το κοινωνικό τους μέλλον, δημιουργώντας τους έτσι μια ισόβια υποχρέωση, μια στάση αλαζονική, που μόνο επιπτώσεις μπορεί να έχει στην σχέση ενός ζευγαριού. Που θα χτίσει το μέλλον του πάνω σε έτοιμες υποδομές, όπου ο ένας απ’ τους δυο θα νιώθει ως φιλοξενούμενος του άλλου.
Αντί οι γονείς να επινοούν τρόπους και να ξοδεύουν τα χρήματά τους προκειμένου να κρατήσουν κοντά τους για όλη τους την ζωή τα παιδιά τους, κάτι τελείως αβέβαιο, ας αξιοποιήσουν αυτό το κενό που αφήνει πίσω του ο αποχωρισμός του παιδιού τους, κι ας εστιάσουν όλη τους την φροντίδα στην δεύτερη ή την τρίτη νεότητά τους, την δική τους νεότητα που αρχίζει τώρα. Κι ας γίνουν πρότυπα για τα παιδιά τους, διεκδικώντας και κερδίζοντας τον θαυμασμό τους και την εκτίμησή τους και οχι την αγάπη τους, που θα είναι πάντοτε δεδομένη…
