Σεξ, ναρκωτικά, εκφοβισμοί, εκβιασμοί, κλοπές
Από την Ευτυχία Παπούλια
Κοινωνιολόγος
Αρκεί. Μονάχοι μας φθειρόμαστε πιότερο απ’ όσο μας φθείρουν τα γεγονότα κι ο χρόνος.
Γιάννης Ρίτσος
Προκειμένου να ξεπεράσουν την θλίψη από την απώλεια της Λουτσία, συζύγου και μάνας, η δεκαεξάχρονη κόρη της μαζί με τον πατέρα της, επιτυχημένο σεφ, θα αφήσουν πίσω τους το Πουέρτο Βαγιάρτα και θα μετακομίσουν στην Πόλη του Μεξικού για να γυρίσουν σελίδα στην ζωή τους. Εκεί ο πατέρας βρίσκει δουλειά και η Αλεξάνδρα, η κόρη του, γράφεται σε Δημόσιο Γυμνάσιο.Όμως το κενό της απώλειας, αδυσώπητο, τους ακολουθεί και η φροντίδα του πατέρα της και η αγάπη του δεν μπορούν να προσφέρουν κάτι στην Αλεξάνδρα, που μοιάζει να αιωρείται μέσα σ’ αυτό και γίνεται εύκολο θύμα μιας άγριας σχολικής συμπεριφοράς και παραβατικότητας αδιανόητες, τουλάχιστον για την ελληνική πραγματικότητα, όπου προβλήθηκε η ταινία, απ’ το κανάλι της ΕΤ2 με τίτλο: ”Μετά την Λουτσία”.
Ένα σχολείο του Μεξικού, όπου τα πάντα συμβαίνουν εκτός απ’ την μάθηση! Σεξ, ναρκωτικά, εκφοβισμοί, εκβιασμοί, κλοπές με πρωταγωνιστές τα δεκαεξάχρονα αγόρια και κορίτσια, όλα… μαθητές (!) του ίδιου σχολείου, όπως αναφέρει το ιστορικό της ταινίας.
Δεν ξέρουμε ποιο ακριβώς μήνυμα θέλει να στείλει και σε ποιους ο κατά τα άλλα καταξιωμένος και βραβευμένος σκηνοθέτης Μισέλ Φράνκο: Την αδυναμία του πατέρα, του κάθε πατέρα, να αναπληρώσει το κενό που αφήνει πίσω της σε μια έφηβη κοπέλα η απώλεια της ‘μαμάς της’, και που συμβαίνει στην πραγματικότητα και τίποτα δεν μπορεί να κάνει ένας πατέρας για να την αναπληρώσει ή μήπως την ηθική διάβρωση της νεολαίας, στον βαθμό που παρουσιάζεται στο έργο, κατι παντελώς αδιανόητο για την ελληνική πραγματικότητα όπου η προβολή της απο κρατικό κανάλι είναι πρόκληση για την συντριπτική πλειοψηφία της ελληνικής νεολαίας.
Το βάρος της εικόνας
Όποιο όμως κι’ αν είναι το μήνυμα που θέλει να στείλει ο καλλιτέχνης, αυτό συνθλίβεται κάτω απ’ το βάρος της εικόνας, όπου ένα δεκαεξάχρονο κορίτσι που βιώνει την τραγική απώλεια της μάνας του, ευτελίζεται και διασύρεται με τον πιο απάνθρωπο τρόπο, απο συνομήλικα αγόρια και κορίτσια αλλά και απο κάποιες άλλες σκηνές, που είναι αδύνατο να περιγραφούν..
Κι αναρωτιέται κανείς: Μα είναι απαραίτητος τόσο ωμός ρεαλισμός που αφορά σε ανήλικα παιδιά, που βγήκαν πρόωρα ‘στο κλαρί’ μπαίνουν στον πειρασμό για μια θέση τον χώρο του θεάματος, με τέτοιους ρόλους, θυσιάζοντας την παιδική τους αθωότητα σε απωθημένες ενδεχομένως διαστροφές κάποιων ‘καλλιτεχνιών’; Με αχρείαστες, επινοημένες, ίσως περιττές σκηνές που προσβάλλουν αν όχι την απαξιωμένη έτσι κι’ αλλιώς ηθική μας τουλάχιστον τον άνθρωπο σαν πλάσμα της Φύσης;
Ο ρεαλισμός και η ελεύθερη έκφραση
Η ελληνική εμπειρία είναι ακόμα νωπή… Είναι σίγουρο πως αν ένα ολόκληρο σχολείο στην Ελλάδα πρωταγωνιστούσε σε μια παρόμοια παραγωγή, κάποιοι γονείς και δάσκαλοι θα λογοδοτούσαν στην Δικαιοσύνη. Ο ρεαλισμός και η ελεύθερη έκφραση μέσα απ’ την Τέχνη έχουν τα όριά τους… Υποχρέωνε δηλαδή κάποιος το υπεύθυνο της μεταγλώττισης, στην συγκεκριμένη ταινία, να αποδώσει στους υπότιτλους πιστά την μετάφραση με χυδαίες εκφράσεις, που είναι αδιανόητο να λέγονται από δεκαεξάρικα αγόρια και κορίτσια έστω και αν αυτό συμβαίνει στην πραγματικότητα. Οι επισημάνσεις για ‘ σεξ, ναρκωτικά, απρεπή εκφορά λόγου’ είναι υποκριτική…
Η αισθητική του λόγου ως ρητορική τέχνη
Και ακριβώς αυτή την απαξίωση και περιφρόνηση της αισθητικής του λόγου θέλω να επισημάνω, που ξεκινάει απ’ την οικογένεια, μεταφέρεται στα σχολεία κι απο εκεί εισχωρεί σε όλα τα κοινωνικά στρώματα. Φτάνει δε… μέχρι και την Βουλή, όπου εκεί η ύβρις διατυπώνεται με μια πιο εκλεπτυσμένη μορφή και ακυρώνει την όποια ικανότητα ελάχιστων να διαχειρίζονται σωστά την ελληνική γλώσσα.
Η αισθητική του λόγου ως ρητορική τέχνη, για τους εκπροσώπους μας στην Βουλή, αλλά και ως φροντίδα ισάξια με την φροντίδα της εμφάνισής μας, είναι δυο στοιχεία απαξιωμένα, συνέπεια μιας ανερμάτιστης ανάγκης για απελευθέρωση της κοινωνικής συμπεριφοράς απ’ τους περιορισμούς της ευπρέπειας…
Αν σήμερα οι νέοι έχουν μια δυσκολία στις προσωπικές του σχέσεις, ένας λόγος είναι πως δεν εμπνέουν, δεν ‘γοητεύουν’ – κυρίως οι άνδρες – που θέλουν να κατακτήσουν μια γυναίκα, με τον λόγο τους. Κι ο λόγος δεν περιλαμβάνει μόνο τις λέξεις, αλλά το χρώμα, την ένταση της φωνής, τις εκφράσεις του προσώπου.
Οι παλαιότεροι ηθοποιοί διδάσκονταν στις σχολές όλες αυτές τι λεπτομέρειες κι έτσι ο κινηματογράφος ανέδειξε αρκετούς ‘γόηδες’ και ‘γόησσες’. Κούρκουλος, Μπάρκουλης, Ξανθόπουλος, Λαμπέτη, Λάσκαρη και πλήθος πρότυπα για τους νέους της εποχής. Τέτοια πρότυπα σήμερα δεν υπάρχουν. Ειναι κι’ αυτό μια ‘απώλεια’ που καλούνται οι νέοι φιλόδοξοι καλλιτέχνες να αναπληρώσουν… Το ερώτημα είναι: Θέλουν να το κάνουν; Ή μήπως ο δρόμος προς την παρακμή είναι η νέα κανονικότητα;
