Είστε ευχαριστημένοι απ' την εργασία σας;
Από την Ευτυχία Παπούλια
Κοινωνιολόγος
Πολλοί από τους αποτυχημένους είναι άνθρωποι που δεν κατάλαβαν πόσο κοντά ήταν στην επιτυχία, λίγο προτού τα παρατήσουν.
Τόμας Έντισον
Είστε ευχαριστημένοι απ’ την εργασία σας; Και για να είμαστε ακριβοδίκαιοι: είναι η… εργασία σας ευχαριστημένη απο εσάς; Πρόκειται βέβαια για ερώτημα που σπάνια απασχολεί τους εργαζόμενους, οι οποίοι θεωρούν πως η προσφορά τους εξαντλείται στην ακριβή τήρηση του ωραρίου και την μηχανική επανάληψη κάποιων προκαθορισμένων κινήσεων, σε καθημερινή βάση που, συνήθως, κάνει την εργασία ανυπόφορη και βαρετή. Η σκέψη τότε για απόδραση, για παραίτηση απ’ την εργασία και η αναζήτηση μιας νέας δραστηριότητας που θα δώσει κάποιο νόημα στην ζωή μας, γίνεται εμμονή.
Ωστόσο, μια τέτοια στάση μοιάζει μ’ ένα νέο ξεκίνημα προς το άγνωστο, μ’ ένα άλμα στο κενό… Και εκεί είναι που χρειάζεται μια έξωθεν παρέμβαση, ένας καταναγκασμός, ένα κίνημα εστω, που θα μας εξαγνίσει απ’ την προσωπική μας ευθύνη. Σε ένα τέτοιο κίνημα, το κίνημα της ‘Μαζικής Παραίτησης’ αναφέρεται η εφημερίδα Financial Times που ασχολήθηκε με ιστορίες ανθρώπων που εγκατέλειψαν τις θέσεις τους, αγανακτισμένοι απ’ την εξοντωτική εργασία τους, τις κακές συνθήκες, ακόμη και τις χαμηλές αμοιβές τους, αναζητώντας μια καλύτερη ζωή, μέσα απο μια νέα σταδιοδρομία που θα είναι αντάξια των προσόντων τους, όπως τουλάχιστον πιστεύουν οι ίδιοι και θα δώσει και διέξοδο στην δημιουργική τους φαντασία, που θα την αξιοποιήσουν στην επαγγελματική τους εξέλιξη.
Άλλοθι
Πριν πολλά χρόνια, ένα τέτοιο απροσδόκητο γεγονός, ήταν ο μεγάλος σεισμός του Σεπτεμβρίου του 1999, με πολλά θύματα, που λειτούργησε σαν ‘άλλοθι’ και ‘εξανάγκασε’ πολλούς Αθηναίους να επιστρέψουν στην ιδιαίτερη πατρίδα τους για ένα νέο ξεκίνημα, ελπίζοντας πως εκει θα νιώθουν πιο ασφαλείς. Κάτι παρόμοιο έγινε βέβαια και στους πρώτους μήνες της πανδημίας, αλλά ο ιός ήταν και.. εκεί παρών! Στις μέρες μας η πανδημία, ιδίως σε επαγγέλματα που επλήγησαν περισσότερο, ανάγκασε τους εργαζόμενους να αναζητήσουν μια άλλη δραστηριότητα, όπου θα ένιωθαν πιο ασφαλείς, οπως αναφέρει η εφημερίδα.
Στην πραγματικότητα όμως, δεν πρόκειται για κάποιο κατευθυνόμενο κίνημα αλλά για μια καινούρια τάση που εμφανίζεται στους νέους και κατευθύνεται απ’ το θυμικό της στιγμής. Ειναι αυτό που στην ψυχολογία αναφέρεται ως ‘σύνδρομο φυγής’, κοινό χαρακτηριστικό των μεταναστών όλου του κόσμου όλων των εποχών, με το ίδιο πάντα πρόσχημα της αναζήτησης ‘μιας καλύτερης ζωής’.
Ρίσκο
Η παραίτηση απο μια δραστηριότητα και η ελπίδα να βρεθούμε σ’ ένα άλλο περιβάλλον, αντάξιο των προσδοκιών μας, είναι ένα ρίσκο, ιδίως αν η επιβίωσή μας εξαρτάται απ’ την δραστηριότητα που ασκούμε ήδη. Στις περισσότερες περιπτώσεις μια δραστηριότητα, όταν πλήττεται απο ένα απροσδόκητο γεγονός όπως η εστίαση και άλλες μικρές επιχειρήσεις, απ’ την πανδημία, είναι ευκαιρία να ανανεωθεί κι’ όχι να παραιτηθεί κάποιος, απαξιώνοντας μια εμπειρία που αποκτήθηκε μέσα σε μια διαδρομή αρκετών χρόνων.. Σε άλλες εποχές, μια δραστηριότητα περνούσε στην επόμενη ή την μεθεπόμενη γενιά, με έτοιμη γνώση κι εξοπλισμό της επιχείρησης. Σήμερα που οι εξελίξεις τρέχουν με γοργούς ρυθμούς, μια δραστηριότητα, όταν διεξάγεται με τον ίδιο τρόπο, πολλές φορές, δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες ούτε μιας γενιάς. Χρειάζεται ανανέωση, ίσως και ριζική αναθεώρηση κάποιων απόψεων των νέων σχετικά με τον επαγγελματικό τους προσανατολισμό.
Η επιλογή επαγγελμάτων που χαίρουν μεγάλης κοινωνικής αίγλης, δεν εξασφαλίζει πάντα ανάλογες οικονομικές απολαβές, δεν δίνει διέξοδο στην δημιουργική φαντασία, που είναι κι’ αυτό μια ανθρώπινη ανάγκη..
Μόρφωση
Σήμερα, η γνώση που προσφέρουν τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα είναι ηδη παρωχημένη την ώρα αποφοίτησης και δεν μπορούν οι επιχειρήσεις να προσφέρουν αμοιβές μόνο και μόνο με βάση τα χρόνια που διέθεσε κάποιος να σπουδάσει… Θα μπορούσε ίσως κάποιος να διαθέσει αυτά τα χρόνια για την απόκτηση εμπειρίας… είναι κι’ αυτό μια άποψη.
Το μειονέκτημά της, όμως, είναι πως κάποιος με λιγότερη γενική μόρφωση θα φτάσει ως ένα σημείο κι από ‘κει και πέρα δεν θα μπορει να προχωρήσει. Αυτό συμβαίνει κυρίως με τα τεχνικά επαγγέλματα, όπου η έλλειψη μόρφωσης είναι εμφανής και στερεί σε αυτούς που τα ασκούν την δυνατότητα να ανεβάσουν το πνευματικό τους επίπεδο, να καταξιωθούν ακόμη περισσότερο κοινωνικά, και να δώσουν διέξοδο στην δημιουργική φαντασία τους με ποιοτικές ενασχολήσεις έξω και πέρα απ’ τις επαγγελματικές τους. Η μόρφωση και η παιδεία ειναι ανεκτίμητο εφόδιο ακόμη και για την πιο ‘απαξιωμένη’ δραστηριότητα…