Διαβουλεύσεις και συναντήσεις της τελευταίας στιγμής έλαβαν χώρα λίγο πριν την έναρξη της Διάσκεψης για τη Λιβύη στο Παρίσι. Λίγο μετά το μεσημέρι, τοπική ώρα, ολοκληρώθηκαν οι αφίξεις των ηγετών και των εκπροσώπων των χωρών που μετέχουν, μεταξύ των οποίων ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης. Το σχέδιο συμπερασμάτων της Διεθνούς Διάσκεψης προβλέπει ότι οποιοσδήποτε επιχειρήσει να παρεμποδίσει την εκλογική διαδικασία και την πολιτική μετάβαση στην Λιβύη θα λογοδοτήσει και ενδεχομένως θα αντιμετωπίσει την επιβολή κυρώσεων από τα Ηνωμένα Έθνη.
Στο κείμενο, που είναι σε γνώση του Reuters, καλούνται όλες οι πλευρές να τηρήσουν το χρονοδιάγραμμα των προεδρικών και βουλευτικών εκλογών που θα ξεκινήσουν στις 24 Δεκεμβρίου. Μάλιστα, ζητείται να εφαρμοσθεί χωρίς καθυστέρηση το σχέδιο δράσης για την αποχώρηση όλων των ξένων στρατιωτικών δυνάμεων και των μισθοφόρων. Λίγο πριν την έναρξη της Διάσκεψης, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν είχε συνάντηση με τον πρόεδρο της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι.
Διπλωματικές κινήσεις με νόημα
Η ελληνική θέση στο τραπέζι της Διεθνούς Διασκέψεως που συγκαλείται με γαλλική πρωτοβουλία είναι το επιστέγασμα των διπλωματικών βημάτων που ξεδιπλώθηκαν τους τελευταίους μήνες. Ταυτόχρονα, όπως αποτιμάται στην Αθήνα, είναι η αναγνώριση για το ελληνικό αποτύπωμα, το οποίο ήταν από τα πρώτα που η ευρωπαϊκή διπλωματία απέκτησε στη Λιβύη στη δύσκολη διαδρομή έως τη σημερινή συνάντηση. Η επένδυση της Αθήνας στις γέφυρες με τη Λιβύη δεν ήταν περιστασιακή και αντιστοίχως οι διπλωματικές κινήσεις προσαρμόστηκαν στην κατεύθυνση με την οποία θα ανακτάτο το χαμένο έδαφος όταν ακολουθούσε συντεταγμένες με υποδεέστερο αποτέλεσμα για τα εθνικά συμφέροντα. Η πρώτη πρόσκληση για την Ελλάδα να μετάσχει σε τόσο υψηλό επίπεδο σε διεθνή συνάντηση για τη Λιβύη απευθύνθηκε από τον Εμανουέλ Μακρόν στον Κυριάκο Μητσοτάκη την ημέρα που συνυπεγράφη στα Ηλύσια Πεδία η ελληνογαλλική συμφωνία εγκαθίδρυσης Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης.
Με φόντο τις πυκνές ζυμώσεις πριν ανοίξει η αυλαία της διάσκεψης για να διασφαλιστεί το μίνιμουμ της σύνθεσης για το κείμενο των συμπερασμάτων, ο Κυριάκος Μητσοτάκης με την παρέμβασή του θα επιμείνει στα εχέγγυα που η ελληνική αποστολή διαβλέπει ότι εξασφαλίζουν τη σταθεροποίηση αλλά και την προοπτική. Καταρχάς τη διεξαγωγή των εκλογών για την ανάδειξη της νέας κυβέρνησης. Σημαντικός κρίκος στην αλυσίδα είναι η τήρηση της συμφωνίας εκεχειρίας που υπεγράφη πριν από 19 μήνες και κομβική πτυχή την αποχώρηση όλων των ξένων στρατευμάτων και των μισθοφόρων από την περιοχή. Θέσεις που τέμνουν ευθέως την τουρκική παρουσία και επιδεινώνουν τον κίνδυνο της ρευστότητας.
Βάζοντας μπροστά το Διεθνές Δίκαιο
Ο πρωθυπουργός θα επιμείνει στα τετελεσμένα του διεθνούς δικαίου που παράγει η εξωτερική πολική της χώρας μας έναντι εκείνων που επιδιώκει η Άγκυρα μέσα από τις ανυπόστατες συμφωνίες που η Άγκυρα έχει υπογράψει. Ο κ. Μητσοτάκης άλλωστε στο ταξίδι του στη Τρίπολη τον περασμένο Απρίλιο ήταν ξεκάθαρος: «Θεμέλιο της νέας αφετηρίας στη σχέση μας πρέπει να είναι πάντα η ειλικρίνεια, η διάθεση διαλόγου και, κυρίως, η πίστη στις αρχές της διεθνούς νομιμότητας, του Διεθνούς Δικαίου. Και αυτό σημαίνει ότι, γράφοντας την καινούργια σελίδα της κοινής μας διαδρομής, θα μπορούμε να βρούμε τον τρόπο να σβήσουμε τα λάθη της προηγούμενης».
Είχε κρούσει μάλιστα τον κώδωνα του κινδύνου που διατρέχει η ίδια η Λιβύη με την επιμονή στο τουρκολιβυκό σύμφωνο. «Θέλω, επίσης, να είμαι απολύτως σαφής…προϋπόθεση κάθε προόδου είναι η άμεση και πλήρης αποχώρηση ξένων στρατευμάτων και μισθοφόρων από το λιβυκό έδαφος. Είναι κάτι το οποίο έχουν ζητήσει, εξάλλου, όλες οι ευρωπαϊκές χώρες. Και ασφαλώς, για εμάς, πολύ σημαντικό είναι η ακύρωση παράνομων εγγράφων που παρουσιάστηκαν ως δήθεν διακρατικές συμφωνίες αλλά δεν έχουν καμία νομική ισχύ, όπως ρητά έχει αποφανθεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο».
Παρατράγουδα τελευταίας στιγμής
Δεν περνάει απαρατήρητη από την Αθήνα η τουρκική αμφιταλάντευση, η οποία από την απειλή Ερντογάν για μποϊκοτάζ στη Διάσκεψη για τη Λιβύη, πέρασε στην υποεκπροσώπηση με την παρουσία του υφυπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Σεντάτ Ονάλ. Εν αντιθέσει με το ανώτατο επίπεδο, στο οποίο θα συμμετάσχουν όλες οι άλλες οι αποστολές. Σε λιτή ανακοίνωσή, τελευταίας στιγμής, το απόγευμα τη Πέμπτης, το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών αναφέρει: «Ο υφυπουργός μας, πρέσβης Σεντάτ Ονάλ, θα παραστεί στη διάσκεψη για τη Λιβύη που θα πραγματοποιηθεί στο Παρίσι στις 12 Νοεμβρίου 2021». Υπενθυμίζεται ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξέφρασε, προ ημερών, την ενόχλησή του στον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, επειδή προσκάλεσε στη Διάσκεψη του Παρισιού για τη Λιβύη την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ. Δήλωσε ότι η Τουρκία δεν θα συμμετάσχει για αυτό το λόγο. Επιστρέφοντας, από τη Σύνοδο Κορυφής της G20 στη Ρώμη, ο κ. Ερντογάν δήλωσε για τη συνομιλία με το κ. Μακρόν:
«Θέλει να πραγματοποιήσει μια διάσκεψη για τη Λιβύη στο Παρίσι παρόμοια με εκείνη του Βερολίνου. Είναι σαν να προσπαθεί να αναλάβει έναν ρόλο. Θέλει επίμονα να έρθουμε εκεί ως συμπρόεδρος. Απάντησα ότι “κάναμε ήδη τη διάσκεψη στο Βερολίνο. Εξάλλου, προσκαλέσει κάποιους εδώ. Για παράδειγμα την Ελλάδα, για παράδειγμα το Ισραήλ, για παράδειγμα την ελληνοκυπριακή πλευρά… Δεν μπορούμε να παρευρεθούμε σε μια τέτοια διάσκεψη στο Παρίσι στην οποία θα συμμετάσχουν αυτοί. Στο σημείο αυτό σταμάτησε και είπε: Ας κάνουμε μια μελέτη, ας ορίσουμε ειδικούς εκπροσώπους για αυτό”. Κι εγώ του είπα: “Αυτός είναι ο όρος μας, αυτοί δεν θα έρθουν. Αν είναι να βρίσκεται η Ελλάδα, δεν χρειάζεται να στείλτε ειδικό αντιπρόσωπο ή κάτι τέτοιο. Εάν όμως επιμένετε πολύ, ας δούμε ποιοι είναι οι δικοί σας εκπρόσωποι, αν και με Ελλάδα, Ισραήλ και Ελληνοκυπρίους εμείς δεν πρόκειται να έρθουμε».
