Επανάσταση 1821: Ένα ελληνικό βιβλίο τραγουδιών για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, σε επιμέλεια του συνθέτη Κορνήλιου Σελαμσή.
Πάνω από 30 καλλιτέχνες από τους χώρους της λόγιας και της δημοφιλούς μουσικής και των παραστατικών τεχνών επιδίδονται σε μια σειρά από τολμηρές μουσικές κατασκευές, τραγούδια και εικόνες. Το Α Greek Songbook θα παρουσιαστεί σε τρία προγράμματα συναυλιών στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος στις 19, 20 και 21 Νοεμβρίου 2021.
Τη δημιουργική ομάδα του A Greek Songbook συνθέτουν οι:
Γιάννης Αγγελάκας, Κωνσταντίνος Βήτα, Σαβίνα Γιαννάτου / Χάρης Λαμπράκης, Φοίβος Δεληβοριάς, Σοφία Ζαφειρίου / Γεωργία Καρύδη, Φάνης Ζαχόπουλος, Nalyssa Green, Δημήτρης Καμαρωτός / Αμαλία Μουτούση, Παύλος Κατσιβέλης / MC Yinka, Απόστολος Κίτσος, Πέτρος Κλαμπάνης, Λόλεκ, Τζέιμς Ουάιλι / Γιάννης Διονυσίου, Δημήτρης Παπαγεωργίου, Μιχάλης Παρασκάκης / Βασίλης Μαγουλιώτης, Παύλος Παυλίδης, Γιώργος Πούλιος / Ευριπίδης Λασκαρίδης, Μπλέιν Λ. Ρέινινγκερ, Φίλιππος Σακαγιάν, Μιχάλης Σιγανίδης / Θεανώ Μεταξά, Φώτης Σιώτας / Θοδωρής Γκόνης, Νικόλας Τζώρτζης / Αντονύ Ριβερά, Μάρθα Φριντζήλα / Βασίλης Μαντζούκης, Νικολέτα Χατζοπούλου. Μουσική διεύθυνση: Νίκος Βασιλείου. Συμμετέχει το φωνητικό σύνολο chórεs και δεκαπενταμελές μουσικό σύνολο.
Η παραγωγή υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) [www.SNF.org] για τη δημιουργία του επετειακού προγράμματος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Αναγκαστικά, λοιπόν, οι καλλιτεχνικές διαδικασίες μιμούνται τη φύση, και τα έργα τέχνης μιμούνται πράγματα που υπάρχουν στη φύση. — Θωμάς Ακινάτης
Συναρμοσμένα σε τρία προγράμματα συναυλιών, τα δομικά στοιχεία του Βιβλίου τραγουδιών χωρίζονται με τη σειρά τους σε τρεις κατηγορίες (τραγούδια, οργανικές συνθέσεις και έργα video art) και κινητοποιούν ένα ευρύτατο φάσμα δημιουργών από τους χώρους της λόγιας και της δημοφιλούς μουσικής με μόνο κοινό χαρακτηριστικό την, υπό κανονικές συνθήκες, ασυμβατότητα των αισθητικών και τεχνικών τους προσεγγίσεων. Χωρίς, κατά τα άλλα, καμιά απόπειρα μεταμφίεσης των εγγενών του αντιφάσεων, το παραγόμενο μουσικό υλικό ευθυγραμμίζεται στο επίπεδο της ηχητικής του διαπραγμάτευσης από τη χρήση δέκα οργάνων της ευρωπαϊκής και πέντε της παραδοσιακής μουσικής, σε ένα σχήμα συγκρουσιακό που φιλοδοξεί να αποδώσει μορφικά τη σωρεία των ανομοιογενών ρευμάτων που συγκεράστηκαν στο πολιτιστικό και πολιτικό χωνευτήρι του 1821.
Θεμέλιο του εγχειρήματος αποτελεί η χρήση, εκ μέρους όλων των δημιουργών, μιας σειράς ανθολογημένων, ιστορικών υλικών (κειμένων, σκοπών ή αφηγήσεων) σχετιζόμενων άμεσα ή έμμεσα με πρόσωπα και πράγματα της εποχής της επανάστασης – θραυσματικό τοπίο από άδοντα ερείπια, γύρω απ’ τα οποία οι επίγονοι χτίζουν το σύγχρονό τους εποικοδόμημα.
Για το Α Greek Songbook, ο συνθέτης Κορνήλιος Σελαμσής σημειώνει: «Το Α Greek Songbook (μτφρ. ελληνικό βιβλίο τραγουδιών) δεν είναι ένα βιβλίο. Είναι ένα εράνισμα από μουσικές κατασκευές, τραγούδια και εικόνες που ανατέθηκαν σε ανθρώπους της μουσικής και των παραστατικών τεχνών να τα πραγματοποιήσουν στο πλαίσιο του προγραμματισμού της Εναλλακτικής Σκηνής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για το έτος 2021. Ο ελληνικός προσδιορισμός αυτού του βιβλίου-που-δεν-είναι έχει να κάνει με την ίδια τη ρίζα της λέξης, την Ελλάδα δηλαδή, καθώς πριν διακόσια ακριβώς χρόνια στερεώθηκε η λέξη αυτή ως συνείδηση εθνική και γεωγραφική και ψυχική, ας τολμήσουμε να πούμε. Για αυτήν ακριβώς την εποχή, της έδρασης δηλαδή, κλήθηκαν συνθέτες κι άλλοι τεχνίτες να στοχαστούν και να κατασκευάσουν έργα, άλλοτε συνειρμικά και απομακρυσμένα, άλλοτε αναφορικά και προσδεμένα στενά σε μια πηγή ιστορική ή ποιητική ή μουσική ή αφηγηματική. Είναι λοιπόν το Α Greek Songbook και μια σύναξη ανθρώπων που φτιάχνουν έργα τέχνης. Από πολύ διαφορετικούς τόπους ερχόμενος ο καθένας. Από διαφορετικές πρακτικές και ιδεολογίες. Είναι μια σύναξη που ζητά να μη συγκεραστούν οι τρόποι του καθενός, αλλά επιχειρεί να αφήσει τις αισθητικές τριβές ορατές, να μην αμβλύνει τις αισθητηριακές αντιθέσεις. Οι μόνοι πρακτικοί περιορισμοί των αναθέσεων ήταν η διάρκεια καθενός έργου και η ποικιλία των μέσων (οργάνων, αντικειμένων και άλλων) που μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν κατά τη φυσική αναπαραγωγή στη συναυλία
A Greek Songbook / Οι δημιουργοί και τα έργα τους
Γιάννης Αγγελάκας – 4 τραγούδια γύρω απ’ τον κύκλο της παράδοσης
Ο κύκλος τραγουδιών περιλαμβάνει τη μελοποίηση του παραδοσιακού «Πνευματικός ατιμάζει κόρη», τη διασκευή του γνωστού ηπειρώτικου τραγουδιού «Πήγαινα το δρόμο δρόμο» σε συνεργασία με το πολυφωνικό σχήμα Διώνη και τον πιανίστα Ηλία Μπαγλάνη στην επιμέλεια της παραγωγής, το «Μαργιόλα», μια ηλεκτρονική dark dub διασκευή πάνω στο θρυλικό ηπειρώτικο μοιρολόι και το «Σπηλιές (Ένα τραγούδι για τον Ψαραντώνη)», αμφότερα σε συνεργασία με τον Vlastur. «Το να τιμούμε την παράδοση σαν μια απονεκρωμένη θαυμαστή οντότητα που ολοκλήρωσε τον κύκλο της ζωής της και το να επαναλαμβάνουμε μηχανικά, άψυχα και με σοβαροφάνεια τα θρυλικά της επιτεύγματα είναι, κατά τη γνώμη μου, μια εγκληματική και πολλές φορές ύποπτη νοοτροπία εναντίον ενός ολοζώντανου δημιουργικού κύματος που εδώ και αιώνες μεταφέρει γνώση και έμπνευση από γενιά σε γενιά και που μέχρι και σήμερα παλεύει, από τη Θράκη μέχρι την Κρήτη, να εξελιχθεί, να ανανεωθεί και να απλώσει τον μαγικό του κύκλο από το κέντρο του, που χάνεται στο αρχέγονο παρελθόν, μέχρι το απώτατο μέλλον και τις άπειρες δυνατότητές του. Μ’ αυτές τις σκέψεις, που πολλές φορές στο παρελθόν, όταν τις εξέθεσα, αντιμετώπισα το μένος των υπερασπιστών της φορμόλης, προχώρησα στον εν λόγω κύκλο τραγουδιών που σχετίζονται με την παράδοση, είτε μουσικά, είτε στιχουργικά, είτε ως πηγή έμπνευσης, για να έχουν και οι συγκεκριμένοι ταριχευτές του πολιτισμού μας έναν επιπλέον λόγο να διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους».
Κωνσταντίνος Βήτα – Σου φιλώ τα μάτια
Πρωτότυπη μουσική και video art εμπνευσμένο από τη μορφή του Οδυσσέα Ανδρούτσου. Σκέψεις, εικόνες, θραύσματα, ήχοι εμπνευσμένοι από τις επιστολές του Οδυσσέα Ανδρούτσου. Ένα έργο εμπνευσμένο από το σήμερα και έναν κόσμο που γνωρίσαμε από τα στοιχεία που άφησε πίσω του ο χρόνος. «Σου φιλώ τα μάτια», η φράση που συνόδευε το κλείσιμο των επιστολών του στους αγαπημένους φίλους του.
Σαβίνα Γιαννάτου / Χάρης Λαμπράκης – Και το κεφάλι του Αλή…
Μοιρολόι-νανούρισμα για τον Αλή Πασά με ελληνικούς και αλβανικούς στίχους. Το τραγούδι έχει ως αφετηρία τους στίχους της Αληπασιάδας του Χατζή Σεχρέτη που περιγράφουν το κομμένο κεφάλι του Αλή Πασά. Περιλαμβάνει επίσης στίχους από το ποίημα «Ali Pashë Tepelena» του Ισμαήλ Κανταρέ, από το δημοτικό ποίημα «Της Κυρα-Φροσύνης» και φράσεις από την Ελληνική Νομαρχία. Αντίστοιχα η μελωδία εμπεριέχει έναν συνδυασμό από παραδοσιακά αλβανικά τραγούδια με ελεύθερο αυτοσχεδιασμό.
Φοίβος Δεληβοριάς – Εις Μάρκο Μπότσαρη
«Αυτό που με τράβηξε στο συγκεκριμένο, σχετικά άγνωστο ποίημα του Σολωμού, είναι η στροφή εκείνη που λέει “Σοφοί λεξιθήρες, μακρία, – / Μη λάχει σας βλάψω τ’ αυτία· / Τρεχάτε στα μνήματα μέσα / Και ψάλτε με λόγια τρελά”. Ο ποιητής αντιπαραθέτει τον ήρωα με τον λόγιο εαυτό του και μας δίνει το κλειδί που ενώνει εμάς, nerds ενός μετα-τεχνολογικού πολιτισμού, με τους άγριους άντρες που πάλεψαν για κείνο που ήλπισαν ως ελευθερία. Μουσικά προσπάθησα ένα μικρό αφιέρωμα σε συνθέτες όπως ο Μάντζαρος και ο Σαμάρας, που πρωτοπάλεψαν με το αίνιγμα της “εθνικής μουσικής”».
Σοφία Ζαφειρίου / Γεωργία Καρύδη – mnemolithiko
Το mnemolithiko διαβάζει το Σύνταγμα της Τροιζήνας (1827) ως ένα γράμμα που στάλθηκε προς το μέλλον. Συμμετέχει στις τελετουργίες ανανέωσης του εθνικού ονείρου του ονειρικού έθνους με ένα συνάθροισμα από εκτοπισμένους χάρτες, ψηφιακές αναπαραστάσεις, ελληνισμούς, ρυθμούς και κατακερματισμένες τοποθεσίες.
Φάνης Ζαχόπουλος – Το ματωμένο δέντρο
Ένα τραγούδι εμπνευσμένο από τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Τον Σεπτέμβρη του 1821, λίγες μέρες μετά την «άλωση της Τριπολιτσάς», ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης εισέρχεται στην αιματοβαμμένη πόλη με το άλογό του. Στη διήγηση των απομνημονευμάτων του, που κατέγραψε ο Γεώργιος Τερτσέτης, αναφέρει πως, όταν έφτασε στο παζάρι, του έδειξαν τον πλάτανο όπου κρεμούσαν τους Έλληνες, τους κλέφτες του Μοριά. Ενώ η σφαγή έχει μόλις παύσει, εκείνος διατάζει να κόψουν το δέντρο.
Nalyssa Green – Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα
«Η απόπειρά μου να έρθω σε επαφή με το ποια ήταν η ηρωίδα που με ενδιέφερε να μελετήσω, σε συνδυασμό με τη δυσφορία που μου προκαλεί το γεγονός ότι από τη σφαίρα του ορατού στις κοινωνίες μας απουσιάζει η γυναικεία φωνή, η γυναίκα ως υποκείμενο, ως δρων πρόσωπο, αποτέλεσαν τον κορμό για τη δημιουργία του έργου μου Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα».
Δημήτρης Καμαρωτός / Αμαλία Μουτούση – Byron Hydrophone Recordings
Το έργο, διάρκειας 18 λεπτών, είναι γραμμένο για τον ήχο και την εικόνα μιας ταινίας μικρού μήκους ίσης διάρκειας και για τέσσερα όργανα, ένα από κάθε ορχηστρική ομάδα. Τα επιλεγμένα κείμενα ερμηνεύει η ηθοποιός Αμαλία Μουτούση υποκριτικά και μουσικά –in situ– στα μέρη που ο Μπάιρον έζησε τον τελευταίο χρόνο της ζωής του, στο Μεσολόγγι. Τα μέρη στη λιμνοθάλασσα επιλέχθηκαν για τη σχέση τους με την ιστορία, για την ιδιαιτερότητα του ηχητικού τοπίου και για την ερημιά που παρουσιάζουν σήμερα. Η διεύθυνση φωτογραφίας και η εικονοληψία είναι του Γιάννη Δρακουλαράκου.
Παύλος Κατσιβέλης / MC Yinka – komuna – Ο Δημήτρης Μπαλής και η Κομμούνα της Άνδρου
Το μουσικό έργο komuna χρησιμοποιεί ως λιμπρέτο την προκήρυξη της Κομμούνας της Άνδρου και ως ηχητικό υλικό τον διάλογο «ανατολίτικων» και «δυτικών» μουσικών οργάνων με την αφροαμερικάνικη ρυθμική ποιητική του hip hop και του spoken word, για να πει την ιστορία μιας άλλης επανάστασης, που δεν χώρεσε στην κατασκευή της εθνικής αφήγησης για το ’21.
Απόστολος Κίτσος – Ιερωτικό τραγούδι
«Το “Ιερωτικό” (υβριδική λέξη από το ιερατικό και το ερωτικό) είναι μια ερωτική μπαλάντα σε στίχους του Παλαιών Πατρών Γερμανού. Ο ιεράρχης έγραψε το συγκεκριμένο ποίημα ενώ ήταν ήδη χειροτονημένος μητροπολίτης και άρα οποιαδήποτε ερωτική σχέση και επαφή ήταν γι’ αυτόν απαγορευμένη. Το τραγούδι αυτό φιλοδοξεί αφενός να φωτίσει μια άγνωστη πλευρά της καθοριστικής αυτής για την Επανάσταση προσωπικότητας και αφετέρου να αναδείξει το διαχρονικό και πανανθρώπινο σχήμα του ανεκπλήρωτου πόθου. Όπως θα έλεγε και ο Μάνος Χατζιδάκις, ο έρωτας είναι αρχαίος μα η αμαρτία βυζαντινή».
Πέτρος Κλαμπάνης – Uncivil
«Ο αγώνας για την ανεξαρτησία της Ελλάδας στις αρχές του 19ου αιώνα δεν ήρθε μόνος του. Ακολουθήθηκε από έναν σκληρό, πιο σκοτεινό πόλεμο. Μια μάχη μεταξύ συναγωνιστών. Μια μάχη του έθνους με τον εαυτό του. Σύμμαχοι και συμπολεμιστές τη μια μέρα, την επόμενη γίνονται ορκισμένοι εχθροί. Παρασκήνιο, προδοσία, δίψα για πλούτο και εξουσία. Οι νησιώτες με τους Ρουμελιώτες πολεμούν ενάντια στους Μοραΐτες και το αντίθετο, σε μια περίοδο της ιστορίας μας από την οποία έχουμε να μάθουμε πολλά, παρόλο που δεν την έχουμε διδαχθεί. Αυτές τις έντονες ακρότητες επιχειρώ να εκφράσω με το έργο μου Uncivil».
Λόλεκ – Αιμάτινος ποταμός
Η σιωπή μετά τη μάχη. Σιωπή και απελπισία. Χέρια απελπισμένα που θερίσανε ζωές. Απελπισία και βία. Απελπισία και αίμα. Ένας αιμάτινος ποταμός. Το μουσικό έργο Αιμάτινος ποταμός σε μουσική Λόλεκ και ενορχήστρωση Λόλεκ και Γιώργου Περού είναι βασισμένο στο ποίημα Ύμνος εις την Ελευθερίαν του Διονύσιου Σολωμού.
Τζέιμς Ουάιλι / Γιάννης Διονυσίου – Α! Τι νύκτα
«Η επανάσταση είναι μια στροφή προς κάτι ιδανικό, κάτι νέο. Μέσω της συνεχούς κίνησης στοχεύει στην εσωτερική αναζήτηση του φωτός, που θα μας οδηγήσει μέσα από τη σκοτεινή νύχτα. Στο “Ύμνον εις την Ελευθερίαν” βρήκα στίχους που θέλησα να μετουσιώσω σε κίνηση και φως. Ως προς τη μουσική, σε αναζήτηση της δικής μου επανάστασης, επέτρεψα σε διαφορετικά στοιχεία του προσωπικού, μουσικού μου κόσμου να συνυπάρξουν. Ένα τσάμικο από το Μεσολόγγι, οι κλασικοί περσικοί δρόμοι και η δυτική αρμονική ευαισθησία στέκονται δίπλα δίπλα σε αυτή την ταπεινή προσφορά…»
Δημήτρης Παπαγεωργίου – Συνεκδοχαί
«Σημείο εκκίνησης στο έργο Συνεκδοχαί αποτελεί η μικροϊστορία της αντιζηλίας των αδελφών Νοταρά για μια γυναίκα (Μακρυγιάννης, Απομνημονεύματα), που προκαλεί μια σειρά ενδιαφερόντων συνειρμών, παραπέμποντας συνεκδοχικά στα διάφορα επίπεδα σύγκρουσης μεταξύ των ελληνικών ομάδων για την κατανομή της ισχύος. Αντί μιας περιγραφής αυτών των συνεκδοχικών σχέσεων, στοχεύω στο δομικό επίπεδο, δημιουργώντας υπερθέσεις λογικών σύγκρουσης μέσα από μουσικές ιδέες με ετερογενή χαρακτήρα. Αποφεύγοντας μια ενιαία αφήγηση και προβάλλοντας εναλλακτικούς ειρμούς του μουσικού λόγου, επιχειρώ να αναδείξω τη ρευστότητα των σχέσεων μεταξύ ετερόκλητων υλικών και διαθέσεων».
Μιχάλης Παρασκάκης / Βασίλης Μαγουλιώτης – Στοχάσου, καὶ ἀρκεῖ
«Η Ελληνική Νομαρχία είναι ένα πύρινο, προεπαναστατικό κείμενο που μιλάει για την ανάγκη της ελευθερίας, κατηγορεί για τη στέρησή της τον ξένο ζυγό αλλά και τους ντόπιους πολιτικούς και ιερατείο. Φυσικά ζητά την επανάσταση και κατόπιν τη σωστή διοίκηση. Είναι ένα κείμενο σοκαριστικά φρέσκο και επίκαιρο. Η ταραχώδης, βίαιη μουσική επιχειρεί να αποδώσει το αγωνιώδες πάθος με το οποίο γράφει ο “ανώνιμος Έλλην”, να ντύσει τον λόγο και τη δράση του ηθοποιού με αυτό που ένιωσα διαβάζοντας το κείμενο».
Παύλος Παυλίδης – Ο πυρετός του Μπάιρον
«Ενστικτωδώς διάλεξα τον Μπάιρον ανάμεσα από τους ήρωες της Ελληνικής Επανάστασης και μπορώ να πω ότι ήταν απολαυστική η περιήγησή μου στη λογοτεχνική Ευρώπη των αρχών του δέκατου ένατου αιώνα μέσω της βιογραφίας του. Παρακολούθησα επίσης ως αναγνώστης λεπτομερώς την εκκίνηση του σύγχρονου εθνικού μας σπορ που λέγεται αλληλοσπαραγμός. Χαίρομαι που μου δόθηκε η ευκαιρία από την Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ να ανακαλύψω αυτόν τον ξεχωριστό ποιητή και να δημιουργήσω ένα ελλειπτικό πορτρέτο του, που ονόμασα Ο πυρετός του Μπάιρον».
Γιώργος Πούλιος / Ευριπίδης Λασκαρίδης – ΜΑNDO
Μια εικαστική, μικρού μήκους ταινία, αποτέλεσμα της στενής συνεργασίας μεταξύ του συνθέτη Γιώργου Πούλιου και του σκηνοθέτη-ερμηνευτή Ευριπίδη Λασκαρίδη. Πηγή έμπνευσης, η ηρωίδα της Ελληνικής Επανάστασης Μαντώ Μαυρογένους, η οποία ηράσθη νεότατη τον Δημήτριο Υψηλάντη, που όμως, επηρεασμένος από τις μηχανορραφίες του Ιωάννη Κωλέττη, την πρόδωσε και δεν την παντρεύτηκε. Εκείνη έδωσε όλη της την περιουσία για την απελευθέρωση του έθνους, κάτι που δεν της αναγνωρίστηκε εν ζωή. Μια σειρά από πλάνα σε ελεύθερο συνειρμό, με κέντρο την παρανόηση των εννοιών: επανάσταση, αυτοθυσία, ελευθερία.
Μπλέιν Λ. Ρέινινγκερ – Σέλλεϋ: Ελλάς
«Επέλεξα να μελοποιήσω επιλεγμένους στίχους από το τεράστιο δραματικό ποίημα του Σέλλεϋ Ελλάς και να το κάνω σε μορφή τραγουδιού που να παίζεται από μικρό σύνολο ροκ ή τζαζ, και να τραγουδώ εγώ. Τα περίτεχνα και διανθισμένα έργα της ρομαντικής ποίησης του 19ου αιώνα δεν προσαρμόζονται πάντοτε εύκολα σε σύγχρονα τραγούδια, κι έτσι η μελοποίηση αποδείχτηκε μια πρόκληση. Είμαι ευχαριστημένος με τα αποτελέσματα, ωστόσο, και πιστεύω πως καταφέρνουν να εκφράσουν το ουσιαστικό απελευθερωτικό μήνυμα του ποιήματος. Είναι επίσης ταιριαστό πως κι εγώ, όπως ο Σέλλεϋ και ο Μπάιρον, είμαι ξένος, φιλέλληνας, εξωτικό φυτό που ρίζωσε στο έδαφος της Ελλάδας».
Φίλιππος Σακαγιάν – ΠΡΩΤΟ ΣΤΑΣΙΜΟ, κι’ εγώ φως
«Συνήθως τον πρωταγωνιστικό ρόλο όταν μιλάμε για την επανάσταση του 1821 τον έχει ο ηρωισμός, αυτό όμως που εμένα με ενδιέφερε ήταν να στρέψω τον προβολέα και να εστιάσω στην προϋπόθεση του ηρωισμού, τη θυσία και κυρίως στις προεκτάσεις της. Το έργο αυτό είναι μια εσωτερική συνθήκη, ένα παράθυρο στο “παρασκήνιο” της επανάστασης, και τον “περήφανο” θρήνο. Αφορμή για αυτό υπήρξε το Β΄ σχεδίασμα των Ελεύθερων πολιορκημένων του Σολωμού και η εικόνα η οποία το στοιχειώνει, αυτή της pietà, της μητέρας που βαστά το νεκρό της παιδί στα χέρια. Τα λόγια αυτά δεν μπορούν να είναι παρά αφιερωμένα σε όλους όσους επιλέγουν την ελευθερία πάνω από τη ζωή».
Μιχάλης Σιγανίδης / Θεανώ Μεταξά – Το κρυφό σχολειό ΙΙ, Οι όχλοι συνέπνιγον αυτόν
«Τα τραγούδια αυτά μιλούν για τα low chakras, ήτοι, τη μνήμη του ερωτικού σώματος της επανάστασης, σαν επικήδειος λόγος στη σωματικότητα το πρώτο, και στη φαντασία το δεύτερο. Την παράφραση του διάσημου ποιήματος του Ιωάννη Πολέμη απαγγέλλει ένα παιδί, ενώ δυο εραστές προσομοιώνουν ανδραγαθήματα και απόλυτα δοσίματα – από απόσταση. Αυτή, την κρίση της επικής συνείδησης, θρηνούμε βουβά, όπως ο Παναγούλης στο νοσοκομείο όταν έμαθε για τον θάνατο του Νικηφόρου Μανδηλαρά: “Αυτή την υπόσχεση σου δίνουμε / αντί για μνημόσυνο”. Για να γίνει χαροποιόν το πένθος».
Φώτης Σιώτας / Θοδωρής Γκόνης – Οι πατάτες του Καποδίστρια
Ένα τραγούδι για τον Πρώτο Κυβερνήτη με φόντο το Ναύπλιον. Έχει σαν θέμα την περιβόητη ιστορία με τις πατάτες. Κωμικό και συνάμα τρυφερό, μας μιλάει για τις «πατάτες του Καποδίστρια». Στο τραγούδι αυτό αχνοφαίνονται δυο κόσμοι διαφορετικοί, δυο κόσμοι σε σύγκρουση, ακριβώς τη στιγμή που ξεκινάει η ιστορία του νέου ελληνικού κράτους.
Νικόλας Τζώρτζης / Αντονύ Ριβερά – Vents contraires
Το έργο Vents contraires (αντίθετοι άνεμοι) βασίζεται σε επιστολές του Ιωάννη Καποδίστρια και αναφέρεται στη σθεναρή αντίσταση που συνάντησε από τα εγχώρια κέντρα εξουσίας, κάτι που εντέλει οδήγησε και στη δολοφονία του. Η μουσική αντιτίθεται στον βαρύτονο, δεν τον υποστηρίζει παρά ελάχιστα, του δυσκολεύει σημαντικά την αποστολή, ενώ αυτός γνωρίζει πολύ καλά τη μοίρα που τον περιμένει.
Μάρθα Φριντζήλα / Βασίλης Μαντζούκης – Η τραγική ιστορία της Σούσας και του Σαρήμπαλη
«Η τραγική ιστορία της Σούσας και του Σαρήμπαλη οργανώθηκε μουσικά με γνώμονα τη μελοποίηση του δεκαπεντασύλλαβου παραδοσιακού τραγουδιού “Της Σούσας”, που αναφέρεται στον καταδικασμένο έρωτα δύο νεαρών παιδιών: της Ελληνίδας Σουσάνας και του Σαρή Μπαλή, Τούρκου αξιωματούχου. Τρεις σκοποί, δύο παραδοσιακοί κι ένας πρωτότυπος, ξανασυστήνουν το τραγούδι, πλαισιωμένοι από διάφορα μελωδικά σχήματα, πότε σύμφωνα και πότε διάφωνα, άλλοτε να συνοδεύουν, άλλοτε να αυτονομούνται στο δικό τους “τραγούδι”, διαμορφώνοντας έτσι τον σαφέστατα πολυφωνικό χαρακτήρα του εγχειρήματος. Στόχος μας ήταν να διατηρήσουμε την αποστομωτική αμεσότητα που διδάσκει η δημοτική ποίηση και η παραδοσιακή της μελοποίηση».
Νικολέτα Χατζοπούλου – Ετεροτοπία
«Η σύνθεση είναι βασισμένη σε τέσσερα έργα ζωγραφικής με θέμα το Ναύπλιο, που δημιουργήθηκαν κατά την περίοδο 1825-1833. Μέσα από μια πρωτότυπη μέθοδο-πείραμα, οι ξεπατικωτούρες των έργων χρησιμοποιούνται ως παρτιτούρες. Βασικά στοιχεία όπως οι καμπύλες, οι στίξεις, η κίνηση, η πυκνότητα, η αρμονία των στοιχείων αλλά και ο θόρυβος αποτυπώνονται ηχητικά, και οργανώνονται σε μια ιδιότυπη φόρμα τραγουδιού».
Α Greek Songbook / Πρόγραμμα συναυλιών
Παρασκευή 19 Νοεμβρίου 2021, ώρα 20.30
Γιάννης Αγγελάκας – Πνευματικός ατιμάζει κόρη
Φώτης Σιώτας / Θοδωρής Γκόνης – Οι πατάτες του Καποδίστρια
Μάρθα Φριντζήλα / Βασίλης Μαντζούκης – Η τραγική ιστορία της Σούσας και του Σαρήμπαλη
Πέτρος Κλαμπάνης – Uncivil
Φάνης Ζαχόπουλος – Το ματωμένο δέντρο
Μιχάλης Παρασκάκης / Βασίλης Μαγουλιώτης – Στοχάσου, καὶ ἀρκεῖ
Νικολέτα Χατζοπούλου – Ετεροτοπία
Βιντεοπροβολή: Κωνσταντίνος Βήτα – Σου φιλώ τα μάτια
Σάββατο 20 Νοεμβρίου 2021, ώρα 20.30
Φοίβος Δεληβοριάς – Εις Μάρκο Μπότσαρη
Απόστολος Κίτσος – Ιερωτικό τραγούδι
Παύλος Κατσιβέλης / MC Yinka – komuna – Ο Δημήτρης Μπαλής και η Κομμούνα της Άνδρου
Τζέιμς Ουάιλι / Γιάννης Διονυσίου – Α! Τι νύκτα
Μπλέιν Λ. Ρέινινγκερ – Σέλλεϋ: Ελλάς
Νικόλας Τζώρτζης / Αντονύ Ριβερά – Vents contraires
Δημήτρης Παπαγεωργίου – Συνεκδοχαί
Βιντεοπροβολή: Γιώργος Πούλιος / Ευριπίδης Λασκαρίδης – ΜΑNDO
Κυριακή 21 Νοεμβρίου 2021, ώρα 19.30
Παύλος Παυλίδης – Ο πυρετός του Μπάιρον
Λόλεκ – Αιμάτινος ποταμός
Nalyssa Green – Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα
Σαβίνα Γιαννάτου / Χάρης Λαμπράκης – Και το κεφάλι του Αλή…
Φίλιππος Σακαγιάν – ΠΡΩΤΟ ΣΤΑΣΙΜΟ, κι’ εγώ φως
Σοφία Ζαφειρίου / Γεωργία Καρύδη – mnemolithiko
Μιχάλης Σιγανίδης / Θεανώ Μεταξά – Το κρυφό σχολειό ΙΙ, Οι όχλοι συνέπνιγον αυτόν
Βιντεοπροβολή με ζωντανή μουσική: Δημήτρης Καμαρωτός / Αμαλία Μουτούση – Byron Hydrophone Recordings
Συμμετέχει το φωνητικό σύνολο chórεs
Κύκλος συναυλιών • Ανάθεση της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ
A Greek Songbook
19, 20, 21 Νοεμβρίου 2021
Ώρα έναρξης: 20.30 (Κυριακή 19.30)
Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής
Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
Στο πλαίσιο του εορτασμού των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης
Επιμέλεια: Κορνήλιος Σελαμσής
Σχεδιασμός ήχου, ηχοληψία: Μπράιαν Κουν
Δημιουργική ομάδα: Γιάννης Αγγελάκας, Κωνσταντίνος Βήτα, Σαβίνα Γιαννάτου / Χάρης Λαμπράκης, Φοίβος Δεληβοριάς, Σοφία Ζαφειρίου / Γεωργία Καρύδη, Φάνης Ζαχόπουλος, Nalyssa Green, Δημήτρης Καμαρωτός / Αμαλία Μουτούση, Παύλος Κατσιβέλης / MC Yinka, Απόστολος Κίτσος, Πέτρος Κλαμπάνης, Λόλεκ, Τζέιμς Ουάιλι / Γιάννης Διονυσίου, Δημήτρης Παπαγεωργίου, Μιχάλης Παρασκάκης / Βασίλης Μαγουλιώτης, Παύλος Παυλίδης, Γιώργος Πούλιος / Ευριπίδης Λασκαρίδης, Μπλέιν Λ. Ρέινινγκερ, Φίλιππος Σακαγιάν, Μιχάλης Σιγανίδης / Θεανώ Μεταξά, Φώτης Σιώτας / Θοδωρής Γκόνης, Νικόλας Τζώρτζης / Αντονύ Ριβερά, Μάρθα Φριντζήλα / Βασίλης Μαντζούκης, Νικολέτα Χατζοπούλου
Μουσική διεύθυνση: Νίκος Βασιλείου
Συμμετέχουν το φωνητικό σύνολο chórεs και δεκαπενταμελές μουσικό σύνολο
