"Ο κόσμος, θυμάμαι, μας φώναζε: Είμαστε αδέλφια, είμαστε αδέλφια"
Από την Ευτυχία Παπούλια
Κοινωνιολόγος
Η μεταμέλεια δεν είναι τόσο λύπη για το κακό που κάναμε, όσο φόβος για εκείνο που μπορεί να πάθουμε εξαιτίας του.
Λα Ροσφουκώ, Γάλλος συγγραφέας
“Ο κόσμος, θυμάμαι, μας φώναζε: Είμαστε αδέλφια, είμαστε αδέλφια’… Εγώ ήθελα να τους φάω, τους έβλεπα σαν παράσιτα… Κάποια στιγμή ένας φοιτητής όρμησε κατά πάνω μου… αφήνιασα… Σκάσε ρε του είπα, προτάσσοντας το πιστόλι μου… Αυτός ο φοιτητής δεν ξέρει πόσο τυχερός στάθηκε εκείνη την στιγμή… Αν έλεγε μια κουβέντα παραπάνω θα τον σκότωνα… Τέτοιος ήμουν… ένας φασίστας! Αυτά μου έλεγαν, αυτά πίστευα! Ήμουν κι’ εγώ φασίστας! Στην θέση μου θα μπορούσε να βρεθεί ο καθένας… έφεδρος στρατιώτης ήμουν άλλωστε… Δεν με απαλλάσσει όμως αυτό… Στην συνέχεια έγινε ο εφιάλτης της ζωής μου…”
Ήταν ένα μέρος από την ανατριχιαστική συνέντευξη – εξομολόγηση που έδωσε ο χειριστής της ερπύστριας που τον Νοέμβριο του ’73 εισέβαλλε στο Πολυτεχνείο, στο ‘Βήμα’ τριάντα χρόνια αργότερα, στις 17 Νοεμβρίου 2003. Υπάρχουν στη ζωή μας γεγονότα, συμπεριφορές, πράξεις μας, που στοιχειώνουν το παρελθόν μας και μας καταδιώκουν ως Ερινύες στο μέλλον, που ευχόμαστε να γυρίσει ο χρόνος πισω να τα σβήσουμε, γιατί κοιτώντας από μια χρονική απόσταση καποιων χρόνων νιώθουμε τύψεις κι ενοχές. Για κάτι που κάναμε ή δεν κάναμε, για κάτι που είπαμε ή δεν είπαμε ή τελοσπάντων, που έπρεπε να πούμε…
Ενοχές για…
Ενοχές γιατί κάποτε μιλήσαμε άσχημα στους γονείς μας, γιατί κάποιους πληγώσαμε με τα λόγια μας, για κάποιες υποσχέσεις που δεν τηρήσαμε. Ή ακόμα και για κάποιες πολιτικές, κοινωνικές, θρησκευτικές αντιλήψεις που υπερασπιστήκαμε κι αγωνιστήκαμε γι’ αυτές κι αργότερα αναθεωρήσαμε, εκθέτοντας έτσι τον εαυτό μας στην ταπείνωση να ζητήσουμε συγγνώμη και να αποκηρύξουμε το παρελθόν μας.
Ωστόσο, για να περιοριστούμε σ’ αυτά τα παραδείγματα, η συμπεριφορά μας και οι πεποιθήσεις μας που μας δημιουργούν ενοχές και καλούμαστε να αναγνωρίσουμε ως ‘λάθη’ αφορούσαν μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο της ζωής μας και ήταν αποτέλεσμα επιρροών του κοινωνικού και πολιτικού περιβάλλοντος εκείνης της περιόδου. Ένα παιδί που μεγαλώνει σε αυστηρά συντηρητικό οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον και αντιμιλήσει στους γονείς του νιώθει ενοχές επειδή του έμαθαν πως ο σεβασμός απέναντί τους ειναι μια de facto υποχρέωσή του. Ενοχές που πολύ αργότερα ίσως διαπιστώσει πως άδικα τις κουβαλούσε, γιατί οι συγκεκριμένοι γονείς δεν άξιζαν τον σεβασμό του…
Ο χειριστής του άρματος που, ένα βράδυ του Νοεμβρίου, γκρέμισε την πύλη του Πολυτεχνείου,κουβαλούσε τις ενοχές του για δεκαετίες παρ’ όλο που την συγκεκριμένη στιγμή, όπως είπε κι ο ίδιος, ως έφεδρος οπλίτης, έκανε το καθήκον του, πιστός στον όρκο του, ανάμεσα στ’ άλλα, να εκτελεί τις διαταγές των ανωτέρων του. Όμως εκείνος παρ’ όλο που ό,τι έκανε το έκανε επειδή το επέβαλλε ο όρκος του, κουβαλούσε τύψεις κι’ ενοχές.
Επιρροές…
Αν όμως εκείνος έβλεπε τότε τους φοιτητές του Πολυτεχνείου ως ‘παράσιτα, παλιοκομμούνια’ που ήθελε να τους ‘φάει,’ όπως έλεγε, αυτή αντίληψη, η θέση, δεν ήταν δική του… Ήταν αποτέλεσμα συντονισμένων επιρροών ενός νέου περιβάλλοντος, μιας συγκυρίας και της ‘ατυχίας του’ να υπηρετεί την πατρίδα την συγκεκριμένη στιγμή… Με την ίδια διαδικασία και τις επιρροές ενός νέου κοινωνικού και στρατιωτικού περιβάλλοντος, που διαμορφώθηκε αμέσως μετά την πτώση της δικτατορίας και την ένταση των πανηγυρισμών οι αντιλήψεις για τα ‘παλιοκομμούνια’ μεταλλάχτηκαν σε ενοχές, απέναντί τους, που στοίχειωσαν την υπόλοιπη ζωή του…
Όμως καμιά απ’ αυτές τις ακραίες θέσεις, του ορκισμένου εχθρού απ’ την μια και του ένοχου απ’ την άλλη δεν ηταν απο επιλογή δική του. Οι τρομοκράτες, οι αναρχικοί, οι αντιεξουσιαστές, οι αντιεμβολιαστές ‘υπηρετούν’ ιδέες κι’ αντιλήψεις που δεν είναι δικές τους αλλά αποτέλεσμα μιας συγκυρίας συγκεκριμένης χρονικής περιόδου που διαμόρφωσαν και αξιοποιούν κάποιοι για να υπηρετήσουν τις δικές τους πολιτικές και θρησκευτικές θέσεις.
Ολοι αυτοί στην πραγματικότητα είναι θύματα και θα επιφορτιστούν με τύψεις και ενοχές που δεν τους ανήκουν, γιατί στην ηλικία που υιοθέτησαν κάποιες ιδέες δεν διέθεταν ανάλογη κριτική σκέψη. Θύματα, παρ’ όλ’ αυτά ειναι και οι ίδιοι οι αντιεμβολιαστές που παρ’ όλο που χάνονται άνθρωποι με αριθμητική πρόοδο επιμένουν, θύματα ειναι και όσοι πιστοί αρνούνται να αποδεχτούν την πιθανότητα να τους έστειλε ο Θεός το εμβόλιο ( κι όχι ο… διάβολος ) ως ανταμοιβή για την πίστη τους… Γιατί αυτή, η πίστη, από μόνη της δεν ειναι αρκετή να τους ( μας ) προστατέψει απο καθε νόσο…
