Άγιον Όρος: Χαιρετισμό στο συνέδριο απηύθυνε ο υφυπουργός Εξωτερικών, Ανδρέας Κατσανιώτης ενώ μίλησαν διακεκριμένοι επιστήμονες και μέλη της και ακαδημαϊκής κοινότητας.
Η «Διεθνής Διάσταση του Αγίου Όρους. Λίκνο Πολιτισμού και Πνευματικότητας» ήταν το θέμα του τρίτου Διεθνoύς Συνεδρίου Θρησκευτικής Διπλωματίας, οι εργασίες του οποίου ολοκληρώθηκαν. Το συνέδριο, διοργάνωσε το Ινστιτούτο Εξωτερικών Υποθέσεων, η Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας του υπουργείου Εξωτερικών και το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Εργαστήριο «Εκκλησία και Πολιτισμός» Θεολογικής Σχολής), ενώ το στηρίζουν το περιοδικό Foreign Affairs The Hellenic Edition και η Αιγέας ΑΜΚΕ. Χαιρετισμό στο συνέδριο απηύθυνε ο υφυπουργός Εξωτερικών, Ανδρέας Κατσανιώτης ενώ μίλησαν διακεκριμένοι επιστήμονες και μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας. Στη θεματική ενότητα “Παγκόσμια Ακτινοβολία του Αγίου Όρους” συμμετείχαν ο Διοικητής του Αγίου Όρους, Αθανάσιος Μαρτίνος και ο Πρέσβυς των ΗΠΑ Geoffry R. Pyatt. O Γενικός Γραμματέας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας Ιωάννης Χρυσουλάκης έκανε εισήγηση με θέμα «Η ήπια ισχύς του Αγίου Όρους».
Στα συμπεράσματα του συνεδρίου ο πρόεδρος του Ινιστούτου Εξωτερικών Υποθέσεων και του “ Foreign Affairs The Hellenic Edition” Λουκάς Κατσώνης είπε ότι «Το Άγιον Όρος έχει τεράστια ιστορία, σημασία, και βάρος για εμάς τους Έλληνες. Πολλοί από εμάς γνωρίζουμε τον παγκόσμιο ρόλο του ως θεματοφύλακα πολιτισμού, πέρα από τον λαμπρό ρόλο του στην πνευματικότητα. Και βεβαίως, γνωρίζουμε ότι η Αθωνική Πολιτεία είναι ζωντανή, ζωηρή, και συμμετέχουσα ενεργά σε σχεδόν όλες τις πολιτικές και κοινωνικές διεργασίες της σύγχρονης εποχής, εντός και εκτός ελληνικών συνόρων». Και συνόψισε τα συμπεράσματα του συνεδρίου στα εξής τρία:
Τα συμπεράσματα του συνεδρίου
- Πρώτον, το Άγιον Όρος αντιμετωπίζει σήμερα νέα προβλήματα όπως και ο υπόλοιπος κόσμος, ιδίως δε την κλιματική αλλαγή. Οι κρατικοί ανταγωνισμοί, τα οικονομικά προβλήματα και η επέλαση της τεχνολογίας που περιπλέκει τις δραστηριότητες των εθνών, επηρεάζουν και την Αθωνική Πολιτεία, και κάτι πρέπει να κάνουμε γι αυτό.
- Δεύτερον, το Άγιον Όρος, πέρα από την εσωτερική πνευματικότητα και τον αναχωρητισμό του μοναστικού βίου, λάμπει και επηρεάζει ανθρώπους σε όλα τα πλάτη και μήκη του κόσμου. Το πνευματικό και κοινωνικό έργο που εκπέμπεται από το Άγιον Όρος δεν είναι μόνο ιστορικό, είναι και σύγχρονο και πρέπει να βοηθηθεί ώστε να ενταθεί.
- Τρίτον, υπάρχει πλήρης σύμπνοια σχετικά με την ανάγκη το Άγιον Όρος να προστατευθεί ώστε να συνεχίσει τον υπερχιλιετή βίο του για τα επόμενα χίλια χρόνια και ακόμη περισσότερα. Ήδη η επίσημη ελληνική πολιτεία στηρίζει, όπως και η Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς και πολλοί εύποροι ή και λιγότερο εύποροι πολίτες, ώστε να γίνονται έργα υποδομών και συντήρησης. Αυτό πρέπει να, και θα συνεχιστεί.
Πνευματικός τροφοδότης
Όπως είπε ο Αρχιμανδρίτη Αρίσταρχος Γκρέκας, Επίκ καθηγητής Θεολογίας στο ΕΚΠΑ «H ησυχαστική παράδοση του αγίου όρους αναδεικνύεται σε πνευματικό τροφοδότη και αποτελεί ταυτοτικό χαρακτηριστικό επιρροής με διαχρονική ισχύ. Για να τονίσει ότι: «Ο οικουμενικός χαρακτήρας της προαναφερθείσας επιρροής εδράζεται σε δύο βάσεις: στην ελκτική δύναμη που ασκεί το ΑΟ, αλλά και στην συμφυή ακτινοβολία του βιώματος και του πνευματικού έργου. Η οικουμενική του διάσταση απορρέει και από το γεγονός ότι υπάγεται υπό την πνευματική δικαιοδοσία της Μεγάλης του Χριστού Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, διατελεί δηλαδή υπό την ανώτατη πνευματική εποπτεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως».
Γυναίκες και Άγιον Όρος
Στη θεματική ενότητα «Γυναίκες και Άγιον Όρος» η ευρωβουλευτής Άννα Μισέλ Ασημακοπούλου είπε: «Η πίστη και η πνευματική μας ζωή, από την άλλη πλευρά, θεμελιώνονται στη βάση ισχυρών συμβολισμών, που συχνά θεσμοποιούνται μέσα στον χρόνο, όπως το «άβατο». Το Άγιο Όρος, μπορεί να είναι Μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, πυρηνικό στοιχείο όμως της πολιτιστικής του ταυτότητας είναι το «άβατο» και συγκεκριμένα η πνευματική και συμβολική του διάσταση. Και αυτό οφείλουμε να το σεβαστούμε όλοι, ανεξάρτητα από τις θρησκευτικές μας πεποιθήσεις». Στο πλαίσιο αυτό, τίθενται προς συζήτηση και αμφισβητούνται θρησκευτικοί θεσμοί όπως το «άβατο» στο Άγιο Όρος, το οποίο κρίνεται με όρους «εκκοσμίκευσης» και εξέλιξης του δυτικού πολιτισμού, με κυρίαρχο επιχείρημα τον σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και την ισότητα των δυο φύλων. Στη συγκεκριμένη συζήτηση, όμως, δεν λαμβάνεται υπόψη η συμβολική αξία του «αβάτου» και η σημασία του στη συνείδηση των ορθόδοξων πιστών, γυναικών και ανδρών, εδώ και μια χιλιετία»
Δυτικοί προσκυνητές
Όπως τόνισε ο καθηγητής –Κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής του Γκρατς Pablo Argárate «αρκετοί μοναχοί της παράδοσης του Αγίου Βενέδικτου (βενεδικτίνοι και τραππιστές) έχουν προσκυνήσει στο Όρος και μάλιστα έχουν περάσει εκεί μεγάλα χρονικά διαστήματα και αργότερα ανέφεραν σε δυτικούς αναγνώστες και ακροατές τις βαθιές πνευματικές τους εμπειρίες στο Άγιο Όρος». Ο καθηγητής αναφέρθηκε σε ταινία λέγοντας ότι «Πριν από λίγα χρόνια, το 2015, η αυστριακή και η γερμανική τηλεόραση γύρισαν μια θαυμάσια ταινία με τίτλο Athos. Πέρα από αυτόν τον κόσμο. Ένα πνευματικό ταξίδι γεμάτο γαλήνη και ενσυνειδητότητα στο Άγιον Όρος (Athos. Im Jenseits dieser Welt. Eine spirituelle Reise voller Frieden und Achtsamkeit zum heiligen Berg Athos).
Σε αυτό παρακολουθούμε και ακούμε τις διαφορετικές και βαθιές πνευματικές εμπειρίες ορθόδοξων μοναχών που μιλούν στα ελληνικά και με γερμανικούς υπότιτλους. Η ταινία αυτή έχει προβληθεί με επιτυχία σε κινηματογραφικές αίθουσες και στην τηλεόραση. Στο υποχρεωτικό μάθημα που διδάσκω στο πανεπιστήμιο του Γκρατς, με τίτλο Χριστιανική Πνευματικότητα, αφιερώνω μία από τις τρεις συναντήσεις με τους φοιτητές, στην παρακολούθηση και αργότερα στον σχολιασμό ολόκληρης αυτής της ταινίας Με αυτή την έννοια, το Άγιο Όρος αντανακλά το μυστήριο της Εκκλησίας, τις ενέργειες και τη ζωτικότητα του Αγίου Πνεύματος, οι ενέργειες του οποίου στηρίζουν και οδηγούν σε πλήρη πραγμάτωση τον κόσμο και ολόκληρη τη κτίση».
Μια ζώσα κοινωνία
Ο Ιερομ. Θεόφιλος Παντοκρατορινός εστίασε στο ότι «Η Ἁγιορειτικη Μοναστική Πολιτεία δεν εἶναι ἁπλῶς μόνο ἕνα ἱστορικό, πνευματικό και πολιτισμικό φαινόμενο, ἕνα στατικῆς μουσειακῆς και προσκυνηματικῆς μορφῆς σύνθεμα, ἀλλά μία ζῶσα κοινωνία μοναχῶν, με δικό της σύστημα θεσμῶν και αὐτοδιοικήσεως, που λειτουργεῖ διαρκῶς και ἀδιάσπαστα πάνω ἀπο χίλια ἔτη, με βάση ἀκριβῶς τους θεσμούς και κανόνες, που ἀνατρέχουν ἐπίσης σε μία περίοδο χιλίων και πλέον ἐτῶν και λειτουργοῦν αὐτούσιοι ὡς σήμερα».
Το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο
Ο Ιωάννης Παναγιωτόπουλος αναπληρωτής καθηγητής Θεολογίας του ΕΚΠΑ τόνισε: «Σήμερα στο Άγιον Όρος ως υπαγόμενο στην κυριαρχία του Ελληνικού Κράτους, ισχύει και εφαρμόζεται το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο. Βεβαίως, προβλέφθηκαν αποκλίσεις ήδη κατά την ένταξη της Χώρας μας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες, ενώ ακολούθησαν και άλλες συνθήκες που προέβλεψαν την ειδική θέση του Αγίου Όρους. Όμως, το Άγιο Ορος περισσότερα έδωσε παρά έλαβε, μετατράπηκε σε αυτόν τον αιώνα που είναι αναπόσπαστο τμήμα της Ελληνικής επικράτειας, σε πνευματικό φάρο και καθοδηγητή του Ελληνικού λαού, κέντρο της πνευματικής και εθνικής μας αυτοσυνειδησίας, σημείο αναφοράς. Η συμμετοχή όλων μας εδώ, δεν είναι τυπική, είναι για να ενισχύσει και να υπενθυμίσει ότι θα συνεχίσουμε με την ίδια αποφασιστικότητα να πράττουμε όσα μας δίδαξαν οι προγονοί μας, προστατεύοντας τις εστίες μας και διατηρώντας ζώσα την πίστη και την αφοσίωση στη ιδανικά μας».
