Η δεκαετής οικονομική κρίση, την οποία βίωσε η χώρα από το 2010 μέχρι το 2019, κατέστησε σαφές ότι το παραγωγικό μοντέλο της χώρας παρέμεινε για αρκετά χρόνια στάσιμο
Το διεθνές επιχειρηματικό περιβάλλον μετασχηματίζεται ταχύτατα και ριζικά, στρεφόμενο σε τομείς τεχνολογικής έντασης και ερευνητικής καινοτομίας. Η υλοποίηση μιας στοχευμένης επενδυτικής στρατηγικής με γνώμονα τις αλλαγές αυτές είναι αναγκαία προϋπόθεση για τη θωράκιση της οικονομίας και τη διαμόρφωση σύγχρονου οικονομικού προσανατολισμού. Ο νέος αναπτυξιακός νόμος θα αποτελέσει ένα αποφασιστικό βήμα στην προσπάθεια μετασχηματισμού του παραγωγικού μοντέλου της χώρας και τη διαμόρφωση σταθερής και βιώσιμης ανάπτυξης.”
Η δεκαετής οικονομική κρίση, την οποία βίωσε η χώρα από το 2010 μέχρι το 2019, κατέστησε σαφές ότι το παραγωγικό μοντέλο της χώρας παρέμεινε για αρκετά χρόνια στάσιμο, εσωστρεφές και ασύμβατο με τις διεθνείς οικονομικές τάσεις. Η υστέρηση αυτή έγινε ακόμα πιο εμφανής κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οπότε η ελληνική οικονομία, βασιζόμενη κατά κύριο λόγο στον τουρισμό και στις πολύ μικρές επιχειρήσεις με χαμηλή καινοτομία, απεδείχθη ιδιαίτερα ευάλωτη στους κλυδωνισμούς που προκλήθηκαν από τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς και τις απαγορεύσεις στην ανθρώπινη επικοινωνία. Η δυσμενής αυτή συγκυρία επανέφερε με τρόπο επιτακτικό την ανάγκη μετασχηματισμού της παραγωγικής βάσης της οικονομίας μας, ώστε να αποκτήσει την απαιτούμενη ποικιλομορφία, που αφενός θα την καθιστά ανθεκτική στις διεθνείς οικονομικές αναταράξεις, αφετέρου θα ευνοήσει τη διαμόρφωση ενός σύγχρονου αναπτυξιακού μοντέλου, που θα ενισχύει τις ιδιωτικές επενδύσεις μακράς πνοής στους τομείς που φαίνεται ότι θα κυριαρχήσουν στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον τα επόμενα χρόνια.
Ο νέος αναπτυξιακός νόμος
Ο νέος αναπτυξιακός νόμος, που φέρεται προς ψήφιση στη Βουλή από το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, επιχειρεί ακριβώς να σηματοδοτήσει τη μετάβαση προς ένα σύγχρονο και εξωστρεφές παραγωγικό μοντέλο, εγκαινιάζοντας μια νέα αναπτυξιακή στρατηγική. Τον στόχο αυτό επιδιώκει να επιτύχει μέσω της αναδιάταξης των προτεραιοτήτων όσον αφορά τους κλάδους της οικονομίας (και εντός αυτών τις ειδικότερες κατηγορίες επενδυτικών σχεδίων), οι οποίοι θα μπορούν να επωφεληθούν από τη χορήγηση κρατικών ενισχύσεων. Παράλληλα, θεσμοθετείται μια ευέλικτη, διαφανής και ταχεία διαδικασία αξιολόγησης, έγκρισης και ολοκλήρωσης των επενδυτικών σχεδίων.
Η νέα φιλοσοφία την οποία εισάγει το νομοσχέδιο έγκειται βασικώς στο ότι εγκαταλείπει την παραδοσιακή οριζόντια και γενική διατύπωση των ενισχυόμενων κλάδων, όπως για παράδειγμα ήταν η «Γενική Επιχειρηματικότητα» και οι «Ενισχύσεις Μηχανολογικού Εξοπλισμού» στον ισχύοντα νόμο. Συγκεκριμένα, το νομοσχέδιο προσδιορίζει 13 στρατηγικές κατηγορίες ενισχύσεων (καθεστώτα ενισχύσεων) με θεματική στόχευση σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας, δηλαδή εξειδικεύει τους τομείς στους οποίους θα δαπανηθούν δημόσιοι πόροι ενίσχυσης επιχειρηματικών πρωτοβουλιών.
Μεταξύ άλλων, τα νέα καθεστώτα περιλαμβάνουν τον ψηφιακό και τεχνολογικό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων, την περιβαλλοντική αναβάθμιση, την έρευνα και την εφαρμοσμένη καινοτομία, την αγροδιατροφή, την πρωτογενή παραγωγή και μεταποίηση γεωργικών προϊόντων, την ενίσχυση των τουριστικών επενδύσεων και των εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Οι πυλώνες αυτοί διαμορφώνουν μια στοχευμένη επενδυτική στρατηγική, απόδειξη ότι ο νέος νόμος φιλοδοξεί να λειτουργήσει προεχόντως ως καταλύτης μιας νέας αναπτυξιακής πολιτικής, και όχι μόνο ως χρηματοδοτικό εργαλείο.
Οι προηγούμενοι αναπτυξιακοί νόμοι
Σημειώνεται ότι οι προηγούμενοι αναπτυξιακοί νόμοι, που ακολούθησαν το σύστημα των καθεστώτων οριζόντιου χαρακτήρα χωρίς έμφαση σε επιμέρους θεματικές κατηγορίες, χρηματοδότησαν την ελληνική οικονομία με ποσά που στην πλειονότητά τους κατευθύνθηκαν σε επιχειρηματικές πρωτοβουλίες χαμηλής τεχνολογίας και καινοτομίας, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι απαιτείται αναμόρφωση των καθεστώτων ενισχύσεων για να κερδηθεί το στοίχημα μιας πιο σύγχρονης και ανταγωνιστικής αναπτυξιακής πολιτικής.
Πλέον των αλλαγών στις κατηγορίες ενισχύσεων, το νομοσχέδιο, με μία σειρά καίριων μεταβολών στις διοικητικές διαδικασίες αξιολόγησης, έγκρισης, ελέγχου και πιστοποίησης, επιχειρεί να καταστήσει τον νέο νόμο πιο αποτελεσματικό. Πρώτον και κύριον, η ολοκλήρωση όλων των επιμέρους σταδίων ένταξης και υλοποίησης των επενδυτικών προτάσεων θα γίνεται αποκλειστικά μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος Αναπτυξιακών Νόμων, που λειτουργεί στο Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Για την αξιολόγηση της υπαγωγής ενός σχεδίου στις ενισχύσεις του νόμου προβλέπεται πλέον απώτατη προθεσμία 60 ημερών για την έκδοση της απαιτούμενης απόφασης, χρόνος ο οποίος σήμερα ξεπερνά σε κάποιες περιπτώσεις το ένα έτος. Ο κρίσιμος αυτός στόχος επιτυγχάνεται αφενός με τη συγκέντρωση μεγάλου τμήματος της αξιολόγησης και παρακολούθησης των σχεδίων στη Γενική Διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, η οποία διαθέτει επαρκή στελέχωση, τεχνογνωσία και εμπειρία, αλλά και με τη δυνατότητα ή ακόμα και υποχρεωτική σε κάποιες περιπτώσεις αξιοποίηση Ορκωτών Ελεγκτών – Λογιστών στα στάδια αξιολόγησης και ελέγχου.
Το διεθνές επιχειρηματικό περιβάλλον μετασχηματίζεται ταχύτατα και ριζικά, στρεφόμενο σε τομείς τεχνολογικής έντασης και ερευνητικής καινοτομίας. Η υλοποίηση μιας στοχευμένης επενδυτικής στρατηγικής με γνώμονα τις αλλαγές αυτές είναι αναγκαία προϋπόθεση για τη θωράκιση της οικονομίας και τη διαμόρφωση σύγχρονου οικονομικού προσανατολισμού. Ο νέος αναπτυξιακός νόμος θα αποτελέσει ένα αποφασιστικό βήμα στην προσπάθεια μετασχηματισμού του παραγωγικού μοντέλου της χώρας και τη διαμόρφωση σταθερής και βιώσιμης ανάπτυξης.
Του Χρήστου Ταραντίλη
Βουλευτής Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας
Kαθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
