Νέα παράταση, και συγκεκριμένα έως τις 15 Μαρτίου, έλαβαν οι ιδιοκτήτες ακινήτων για το τρέχον «Εξοικονομώ 2021». Ήδη, η συμμετοχή φαίνεται να είναι μεγάλη, δεδομένου ότι έχουν υποβάλει αιτήσεις ενεργειακής αναβάθμισης περισσότεροι από 80.000 πολίτες, με τον συνολικό προϋπολογισμό του προγράμματος να ανέρχεται στα 632 εκατ. ευρώ σύμφωνα με τον «Ελεύθερο Τύπο». Ωστόσο, αρκετοί είναι και εκείνοι που εμφανίζονται «επιφυλακτικοί», καθώς, όπως εξηγούν παράγοντες της αγοράς, μπορεί να θέλουν να συμμετάσχουν και να αναβαθμίσουν ενεργειακά τις κατοικίες τους ώστε να έχουν σε βάθος χρόνου εξοικονόμηση χρημάτων, αλλά η κατάσταση τους τελευταίους μήνες με το ράλι στις τιμές και τους τσουχτερούς λογαριασμούς ρεύματος και φυσικού αερίου τους κάνουν διστακτικούς στο εγχείρημα.
Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας πάντως, η δεύτερη παράταση (η τρέχουσα λήγει στις 15 Φεβρουαρίου – κανονικά έληγε 31 Ιανουαρίου) δίνεται για τη «διευκόλυνση της υποβολής των αιτήσεων, λόγω των έκτακτων συνθηκών που επικράτησαν τον πρώτο μήνα έναρξης του προγράμματος».
Παρεμβάσεις
Σε κάθε περίπτωση, οι παρεμβάσεις που δίνουν τη μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας και αναβαθμίζουν σημαντικά την κατοικία ενεργειακά είναι οι μονώσεις, τα ηλιακά για ζεστό νερό χρήσης και η αντικατάσταση του συστήματος θέρμανσης με αυτόνομη, όπως λέβητας φυσικού αερίου ή αντλία θερμότητας. Ως σημαντικότερο κριτήριο για τη βαθμολόγηση των αιτήσεων ορίζεται η εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων σε ποσοστό 50% και ακολουθεί το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα σε ποσοστό 15%. Για νοικοκυριά με ατομικά εισοδήματα έως 5.000 ευρώ και με οικογενειακά εισοδήματα έως 10.000 ευρώ, η επιδότηση ανέρχεται στο 75%.
Για τα νοικοκυριά αυτά παρέχεται η δυνατότητα έκδοσης άτοκου δανείου με εγγύηση του Δημοσίου για το ποσοστό της ίδιας συμμετοχής. Το στοίχημα για το τρέχον πρόγραμμα είναι να αναβαθμιστούν για πρώτη φορά περί τις 50.000 κατοικίες, 38% περισσότερες συγκριτικά με τον προηγούμενο κύκλο, με μια πιο δίκαιη διαδικασία και γι’ αυτό το λόγο θεσπίστηκαν ενεργειακά, οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια.
Ωφελούμενοι – Κίνητρα
Δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχουν φυσικά πρόσωπα που έχουν εμπράγματο δικαίωμα σε επιλέξιμη κατοικία. Το εμπράγματο δικαίωμα (πλήρης κυριότητα / επικαρπία / ψιλή κυριότητα) του αιτούντος θα πρέπει να υφίσταται κατά το έτος αναφοράς του προγράμματος (φορολογικό έτος 2020), όπως και κατά την υποβολή της αίτησης. Σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων δικαιούχων εμπράγματων δικαιωμάτων (συγκυρίων) σε επιλέξιμη κατοικία, αν η κύρια χρήση της υπό αίτηση κατοικίας γίνεται από έναν εκ των συγκυρίων, δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχει μόνον ο συγκύριος που την ιδιοκατοικεί. Αν η κύρια χρήση της υπό αίτηση κατοικίας αφορά σε έτερο πρόσωπο μη συγκύριο (δωρεάν παραχώρηση / ενοικίαση), δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχει οποιοσδήποτε εκ των συγκυρίων με εμπράγματο δικαίωμα πλήρους κυριότητας / επικαρπίας (όχι ψιλή κυριότητα).
Η κύρια χρήση της κατοικίας καταγράφεται στα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του χρήστη εντός των τελευταίων 3 ετών, με προτεραιότητα το έτος αναφοράς (φορολογικό έτος 2020). Σε περίπτωση που από τα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, για το έτος αναφοράς, προκύπτει ότι το ακίνητο δεν ήταν σε χρήση (κενό διαμέρισμα, κενή μονοκατοικία) το εν λόγω φορολογικό έτος, για την πιστοποίηση της κύριας χρήσης κατοικίας θα χρησιμοποιηθούν αντίστοιχα δικαιολογητικά ενός εκ των δύο προηγούμενων φορολογικών ετών. Εάν η κατοικία έχει αποκτηθεί μετά τις 31.12.2020 (πρόσφατη απόκτηση ακινήτου), θα ζητηθεί έγγραφη δέσμευση για την κύρια χρήση της.
Προϋποθέσεις
Στις ενοικιαζόμενες κατοικίες εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κανονισμού 1407/2013 της Επιτροπής Ε.Ε. για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis), όπου καθορίζονται τα όρια σώρευσης. Δεν είναι επιλέξιμες κατοικίες με χρήση βραχυχρόνιας μίσθωσης. Στο πλαίσιο του προγράμματος υπάρχουν 2 διακριτοί τύποι αιτήσεων:
- Αίτηση μεμονωμένου διαμερίσματος ή μονοκατοικίας.
- Αίτηση πολυκατοικίας (συμπεριλαμβανομένων των αιτήσεων των διαμερισμάτων ως μέρος αίτησης σε πολυκατοικία).
Επισημαίνεται ότι σε καμία περίπτωση δεν είναι επιλέξιμες οι ιδιοκτησίες του κτιρίου που δεν χρησιμοποιούνται για κατοικία (π.χ. κατάστημα στο ισόγειο κτιρίου). Μία κατοικία, προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη, πρέπει να πληροί τις ακόλουθες γενικές προϋποθέσεις:
- Να υφίσταται νόμιμα.
- Να μην έχει κριθεί κατεδαφιστέα.
- Να χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία.
- Να έχει καταταχθεί βάσει του Α’ Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (Α’ ΠΕΑ) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ’.
Εργασίες
Οι παρεμβάσεις που καλύπτονται από το πρόγραμμα είναι:
1. Αντικατάσταση κουφωμάτων.
2. Τοποθέτηση / αναβάθμιση θερμομόνωσης.
3. Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ ψύξης.
4. Σύστημα ZNX με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
5. Λοιπές παρεμβάσεις εξοικονόμησης (smart home, αναβάθμιση φωτισμού).
