Γιατί, όπως είπε κι' ο Βρεττανός φιλόσοφος Francis Bacon, το χρήμα ειναι σαν... την κοπριά
Από την Ευτυχία Παπούλια
Κοινωνιολόγος
Οταν ήμουν νέος πίστευα πως το χρήμα είναι το παν…
Τώρα που μεγάλωσα βεβαιώθηκα.
Οσκαρ Ουάιλντ
Μια παραίνεση προς τους πολίτες, να μην ξεχνούν τον θερμοσίφωνα και τα φώτα ανοιχτά, έκανε πριν λίγες ημέρες ο υπουργός Ενέργειας κ. Σκρέκας γιατί όπως είπε, κοστίζει στην τσέπη μας. Και …του την έπεσαν, σχολιάζοντας με σκωπτική διάθεση όσοι πρόβαλλαν το επιχείρημα, “σιγά την οικονομία, αν γλιτώσω 0,003, ευρώ επειδή ξέχασα τον θερμοσίφωνα αναμμένο δέκα λεπτά παραπάνω”.
Θα μπορούσε βέβαια ο υπουργός να αποφύγει αυτού του είδους τα σχόλια αν διατύπωνε την πρότασή του όχι σαν φιλική παραίνεση αλλά σαν απαίτηση απο το κράτος προς τους πολίτες του να μην σπαταλούν το κοινωνικό αγαθό της Ενέργειας που τους προσφέρει, διαφορετικά κάποια στιγμή ίσως να υπάρξει σοβαρό πρόβλημα. Και τοτε θα συμφωνήσουμε όλοι μας πως ναι, φταίμε κι εμείς, φταίτε κι εσείς, φταίνε κι οι άλλοι, φταίει όμως κι ο…Χατζηπετρής (αχ! πόσο μας λείπει ο Λουκιανός)!
Βέβαια ο υπουργός εστίασε τις συστάσεις του πάνω στο αντικείμενο που τον αφορά αλλά εμείς με αυτήν την αφορμή, είναι χρήσιμο να αναδείξουμε δυο ξεχασμένες, σχεδόν, απαξιωμένες αξίες σχετικά με την διαχείριση του χρήματος, γενικότερα: Την αξία της οικονομίας και την αξία της αποταμίευσης, φροντίζοντας όμως, παράλληλα, να τις προστατέψουμε από τον εκφυλισμό τους σε φιλαργυρία και σε τσιγκουνιά…
0,003 ευρώ
Μπορεί, πράγματι, η σπατάλη 0,003 ευρώ απο ένα ξεχασμένο θερμοσίφωνα ή μια λάμπα που καίει άσκοπα να είναι ασήμαντη, όμως είτε το ένα είτε το άλλο, απ’ αυτούς τους δυο τρόπους διαχείρισης της ηλεκτρικής ενέργειας μας γίνεται μια συνήθεια. Μια συνήθεια καλή ή κακή που χαρακτηρίζει την γενικότερη στάση μας και αντίληψη σχετικά με την διαχείριση των οικονομικών μας. Κι αυτό ειναι σημαντικό γιατί αν σε αυτό το “υποτυπώδες” ποσό του θερμοσίφωνα προσθέσουμε κι άλλα ασήμαντα ποσά που σε καθημερινή βάση μας διαφεύγουν και χάνονται τοτε θα μπορούσαμε να εξοικονομήσουμε, ας υποθέσουμε, 30 λεπτά κάθε μέρα!
Θα πετούσαμε, στ’ αλήθεια, κάθε μέρα, συνειδητά αυτό το ασήμαντο ποσό απ’ το παράθυρο στον δρόμο;
Δυστυχώς, αυτή η υπερκατανάλωση, μια συνήθεια που σχεδόν μας επιβλήθηκε λόγω και των φθηνών προϊόντων κυρίως στην ένδυση και την υπόδηση, μας έκανε να μην συνειδητοποιούμε την αξία του χρήματος στην ζωή μας, να μην το σεβόμαστε, ίσως και από ιδεολογία να το απαξιώνουμε, απαξιώνοντας έτσι τους κόπους μας να το κερδίσουμε. Κυρίως όμως, αυτή η στάση μας, απέναντι στο χρήμα μας αποστέρησε να σκεφτόμαστε και μια υποχρέωση απέναντι στον εαυτό μας να υιοθετήσουμε και να καλλιεργούμε μια άλλη καλή συνήθεια, εκείνη της αποταμίευσης… των χρημάτων που θα κερδίζουμε απ’ τον περιορισμό της σπατάλης ενός ξεχασμένου θερμοσίφωνα και μιας… λάμπας που καίει άσκοπα.
Υπάρχει ακόμα στο χωριό της γιαγιάς μου ένας μικρός μεταλλικός κουμπαράς, που τους είχε χαρίσει τότε το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο με την προτροπή να ρίχνουν κάπου κάπου λίγα χρήματα ωστε να εθιστούν στην ιδέα της αποταμίευσης… Χρήματα που δεν θα μπορούσαν να τα πάρουν όποτε ήθελαν, γιατι το κλειδάκι όπως θα θυμούνται οι παλιού, το κρατούσε η υπηρεσία. Σήμερα στην νέα γενιά η ιδέα της αποταμίευσης όχι μόνο δεν ενθαρρύνεται αλλά αντιμετωπίζεται και με κάποια ειρωνεία, ότι τα χρήματα είναι πολύ λίγα, και φταίει γι’ αυτό η ακρίβεια η (κάθε) κυβέρνηση αλλά, όπως πάντα κι ο Χατζηπετρής…
Φυσικό επακόλουθο
Η αποταμίευση σαν φυσικό επακόλουθο της οικονομίας ειναι μια συνήθεια που μπορεί να υιοθετήσει ο καθένας ανεξάρτητα απ’ τα χρήματα που κερδίζει κάτι ανάλογο με την συνήθεια ενός καπνιστή που καπνίζει, ανεξάρτητα αν έχει πολλά ή λίγα χρήματα. Κι αν είναι να μιλάμε με αριθμούς, πιστεύω, πως ένα ποσό, όχι κάτω του 10 % πρέπει να το βάζουμε στην άκρη. Ποσό που φυσικά θα προέρχεται απ’ τον περιορισμό άσκοπων δαπανών και ετσι δεν θα στερηθούμε. Ο περιορισμός της σπατάλης στο ελάχιστο δυνατό, σε συνδυασμό με την ιδέα της αποταμίευσης, είναι ικανότητα, είναι αρετή, ειναι προτέρημα και μας δίνει σχεδόν τον ορισμό μιας ιδανικής διαχείρισης, ενός ιδανικού μάνατζερ, τόσο σε ατομικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο.
Ωστόσο, η οικονομία και η αποταμίευση, αυτές οι δυο αρετές, δεν πρέπει οπως είπαμε να εκφυλιστούν σε εμμονή και σε μιζέρια… Ένας σωστός διαχειριστής χρημάτων πρέπει να εμφορείται και απο καταναλωτική συνείδηση, να πιστεύει δηλαδή πως, ό,τι απομένει μετα απο μια μικρη αποταμίευση, θα πρέπει υποχρεωτικά να καταναλωθεί, να ανακυκλωθεί, χωρίς αυτό να θεωρείται σπατάλη, κι έτσι θα επιστρέψει και στον ίδιο. Γιατί, όπως είπε κι’ ο Βρεττανός φιλόσοφος Francis Bacon, το χρήμα ειναι σαν… την κοπριά. Όταν την σκορπίζεις παράγει κι αναπαράγει πλούτο, προϊόντα, όταν την μαζεύεις σε σωρό… βρωμάει.
