Μαριούπολη Έλληνες: Η Μαριούπολη, ένα από τα τελευταία εναπομείναντα συμπαγή μέρη του παρευξείνιου Ελληνισμού
Σε ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας με τις ελληνικές αρχές στη Μαριούπολη βρίσκεται η κυβέρνηση προκειμένου να παράσχουν οποιαδήποτε συνδρομή απαιτηθεί στους περισσότερους από 100.000 ομογενείς που ζουν σε απόσταση αναπνοής από τη “ζώνη του πυρός”, τον τόπο των εξελίξεων της ουκρανικής κρίσης. Η Μαριούπολη, ένα από τα τελευταία εναπομείναντα συμπαγή μέρη του παρευξείνιου Ελληνισμού, και δεκάδες άλλα ελληνόφωνα χωριά, εντάσσονται στην ευρύτερη περιοχή του Ντονμπάς στην Ουκρανία. Ρωσικά δίκτυα ανέφεραν ότι σημειώθηκαν συγκρούσεις στο νοτιότερο σημείο της διαχωριστικής γραμμής, όπου κατά τους ισχυρισμούς των ρωσόφωνων διοικητών “αποκρούεται προσπάθεια διείσδυσης ουκρανικών δυνάμεων” κοντά στην Αζοφική θάλασσα στην ίδια ευθεία με τη Μαριούπολη.
Η περιοχή γειτνιάζει με την διαφιλονικούμενη ζώνη, την περιοχή που ελέγχεται από τους ρωσόφωνους αυτονομιστές (αποτελεί το 7% των εδαφών της Ουκρανίας), την ώρα που ρωσικά πολεμικά πλοία έχουν ήδη αναπτυχθεί στον μεγάλης στρατηγικής σημασίας κόλπο της Αζοφικής παράλληλα με τον ρωσικό στρατό στην ξηρά. Ο φόβος είναι ότι μια πολεμική ανάφλεξη στις επαρχίες του Ντόνετσκ και του Λουγκάνσκ θα μπορούσε να σημάνει αυτόματα εισβολή και στις περιοχές Μαριούπολη, Σλοβιάνσκ, Κραματόρσκ, Λισιντσάνκ και Σεβεροντόνετσκ.
Μαριούπολη: Η “ελληνική” πόλη της Ουκρανίας
Η Μαριούπολη έχει συνολικά 500.000 κατοίκους. Το 1/5 αυτού του πληθυσμού είναι Έλληνες που αυτοαποκαλούνται Ρουμαίοι και μιλούν την “ρουμέϊκου γλώσσα”, η οποία είναι ελληνική και διαφέρει από χωριό σε χωριό. Η πόλη απέκτησε το σημερινό της όνομα το 1778, όταν το μεγαλύτερο μέρος των ελληνόφωνων και ταταρόφωνων ορθοδόξων της Κριμαίας αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν από την Κριμαία και να εγκατασταθούν στη νοτιοδυτική Ρωσία.
Η Μαριούπολη μαζί με τα γειτονικά χωριά αποτέλεσε ξεχωριστή ελληνική διοικητική περιφέρεια από το 1810 έως το 1873. Μέχρι το 1859 απαγορευόταν να εγκατασταθούν στην ελληνική περιοχή της Μαριούπολης άτομα άλλης εθνικότητας. Σταδιακά ο πληθυσμός της πόλης αυξήθηκε, ιδίως προς τα τέλη του 19ου αιώνα, μετά και την σιδηροδρομική της σύνδεση με την Γιουζόφκα. Τότε αναβαθμίστηκε σε σημαντικό εμπορικό και πολιτιστικό κέντρο της περιοχής, ενώ το λιμάνι της έγινε το δεύτερο μεγαλύτερο στη νότια περιοχή της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, μετά από αυτό της Οδησσού.
Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η πόλη καταλήφθηκε από τη Ναζιστική Γερμανία. Το 1948 η Μαριούπολη μετονομάστηκε σε Ζντάνοφ από τον Σοβιετικό πολιτικό Αντρέι Ζντάνοφ, που είχε γεννηθεί εκεί το 1896, αλλά με την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, έγινε ξανά η μετονομασία της πόλης σε Μαριούπολη το 1989.
Οι Ελληνες κατάφεραν σε ένα βάθος πολλών ετών να διατηρήσουν την γλώσσα, τα έθιμα και τις παραδόσεις της ιστορικής τους πατρίδας. Η πόλη γεννήθηκε ουσιαστικά όταν έφτασαν εκεί οι Ελληνες που έφυγαν από την Κριμαία, ενώ από το 1824 άρχισε να λειτουργεί ελληνικό σχολείο στη Μαριούπολη. Τον Σεπτέμβριο του 2021 οι Έλληνες της Μαριούπολης πραγματοποίησαν μια μεγάλη γιορτή με τη συμμετοχή όλων των Ελλήνων της Αζοφικής.
Η Μαριούπολη είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τους Έλληνες
“Η Μαριούπολη είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τους Έλληνες. Αυτό το φεστιβάλ αποδεικνύει ότι ο ελληνικός πολιτισμός είναι ενεργός και εξελίσσεται. Σήμερα όμως σ’ αυτή τη γιορτή δεν συμμετέχουν μόνο οι Έλληνες, αλλά όλοι οι κάτοικοι της Αζοφικής. Είναι ένα φεστιβάλ που ενώνει, εμπνέει και συναρπάζει με τη δημιουργική του ενέργεια”, είπε ο δήμαρχος Βαντίμ Μπόιτσενκο.
Πόλεμος στο Ντονμπάς
Μετά από μια επανάσταση το 2014, φιλορωσικές και αντιεπαναστατικές διαδηλώσεις ξέσπασαν σε όλη την ανατολική Ουκρανία. Αυτή η αναταραχή αργότερα εξελίχθηκε σε πόλεμο μεταξύ της ουκρανικής κυβέρνησης και των αυτονομιστικών δυνάμεων της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντόνετσκ ή της ΛΔΝ (DPR). Τον Μάιο του ίδιου έτους, μια μάχη μεταξύ των δύο πλευρών ξέσπασε στη Μαριούπολη, αφού τέθηκε για λίγο υπό τον έλεγχο της ΛΔΝ. Η πόλη τελικά ανακαταλήφθηκε από τις κυβερνητικές δυνάμεις και στις 13 Ιουνίου η Μαριούπολη ανακηρύχθηκε προσωρινή πρωτεύουσα της Περιφέρειας του Ντονέτσκ έως ότου η πόλη του Ντόνετσκ μπορούσε να ανακαταληφθεί.
Η πόλη παρέμεινε ειρηνική μέχρι τα τέλη Αυγούστου, όταν μια επίθεση από τις φιλορωσικές δυνάμεις από τα ανατολικά ήρθε σε απόσταση 16 χιλιομέτρων από τη Μαριούπολη. Τον Σεπτέμβριο συμφωνήθηκε κατάπαυση του πυρός μεταξύ των δύο πλευρών, σταματώντας αυτή την επίθεση. Παρά αυτή την κατάπαυση του πυρός, μικρές αψιμαχίες συνεχίστηκαν στα περίχωρα της Μαριούπολης τους επόμενους μήνες. Για να προστατεύσουν την πόλη, οι κυβερνητικές δυνάμεις δημιούργησαν τρεις γραμμές άμυνας στα περίχωρά της, ανέπτυξαν βαρύ πυροβολικό και μεγάλες ποσότητες στρατευμάτων στρατού και εθνικοφυλακής.
24 Ιανουαρίου 2015
Μια επίθεση στη Μαριούπολη ξεκίνησε στις 24 Ιανουαρίου 2015 από τις αντάρτικες δυνάμεις της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντόνετσκ. Την πόλη υπερασπίζονταν οι ουκρανικές κυβερνητικές δυνάμεις. Σύμφωνα με την Ειδική Αποστολή Παρακολούθησης του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη στην Ουκρανία, στις 24 Ιανουαρίου, οι ρουκέτες Grad, που εκτοξεύτηκαν από θέσεις, που κατείχαν δυνάμεις των ανταρτών, έπεσαν σε κατοικημένες περιοχές της Μαριούπολης σκοτώνοντας τουλάχιστον 30 άτομα.
Την 1η Ιανουαρίου 2017, το Ρωσικό Πρακτορείο Ειδήσεων TASS ανέφερε ότι οι αυτονομιστές ισχυρίστηκαν ότι οι ουκρανικές δυνάμεις είχαν εξαπολύσει έναν τεράστιο καταιγισμό πυροβολικού στη Λαϊκή Δημοκρατία του Ντόνετσκ εν μέσω του ταξιδιού του Ουκρανού Προέδρου Πέτρο Ποροσένκο και του Αμερικανού γερουσιαστή Τζον Μακέιν στη Μαριούπολη. Μετά τα εγκαίνια της Γέφυρας της Κριμαίας τον Μάιο του 2018, τα φορτηγά πλοία με προορισμό τη Μαριούπολη βρέθηκαν να υπόκεινται σε επιθεωρήσεις από τις ρωσικές αρχές με αποτέλεσμα μεγάλες καθυστερήσεις, που μερικές φορές έφταναν σε μια εβδομάδα.
