Λιβύη – Ρωσία – Ουκρανία: Θα βοηθήσει και πώς ο Χάφταρ τον Πούτιν;

Οι Ρώσοι στη Λιβύη παραμένουν ένας ουσιαστικός παράγοντας και ο επιθετικός πόλεμος που διεξάγει η Μόσχα στην Ουκρανία είναι απίθανο να οδηγήσει τη Ρωσία στην εγκατάλειψη του ρωσικού θεάτρου. Υπήρξαν φήμες για μετακίνηση ορισμένων μισθοφόρων της ομάδας Βάγκνερ από το λιβυκό στο ουκρανικό θέατρο, αλλά αυτές οι φήμες δεν έχουν επιβεβαιωθεί. Αντίθετα, η μετακίνηση φιλορώσων σύρων μαχητών στη Λιβύη, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν μέρος των δυνάμεων που υποστηρίζουν τον Λιβυκό Εθνικό Στρατό του Χαλίφα Χάφταρ, είναι πιο πιθανή. Αυτές οι δυνάμεις δεν είναι ιδιαίτερα σημαντικές από στρατιωτική άποψη και στη Λιβύη δεν πολεμούν αυτή τη στιγμή ανοιχτά. Η παρουσία της Βάγκνερ, από αυτή την άποψη, είναι πιο σημαντική πολιτικά. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να αλλάξει, ειδικά αν η Ρωσία συνεχίσει να αντιμετωπίζει δυσκολίες στην Ουκρανία.

Μοχλός πίεσης για τη Ρωσία

Σε κάθε περίπτωση, η Μόσχα είναι απρόθυμη να μειώσει την παρουσία της στη Λιβύη και επειδή οποιαδήποτε αλλαγή στην ισορροπία σε σχέση με τη ρωσική παρουσία και τη γεωπολιτική δυναμική στη Μεσόγειο κινδυνεύει να υπονομεύσει τη διπλωματική ικανότητα των Ρώσων σε άλλα θέατρα. Η Λιβύη, υπό αυτή την έννοια, αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο της ρωσικής εξωτερικής προβολής, ιδίως όσον αφορά τις σχέσεις με την Τουρκία και τις ευρωπαϊκές χώρες. Η Ρωσία, ειδικά από το 2015 με την επέμβαση στη Συρία, ωθήθηκε να παρέμβει σε διάφορα θέατρα στη Μεσόγειο και στην Αφρική, προσπαθώντας να εκμεταλλευτεί τα κενά που αφήνει η μη επέμβαση και το ενδιαφέρον των δυτικών.

Στη Λιβύη έχει δραστηριοποιηθεί ιδιαίτερα από το 2016, και όχι με το στρατιωτικό εργαλείο, αλλά με το οικονομικό, προμηθεύοντας τα χρησιμοποιούμενα τραπεζογραμμάτια στην Κεντρική Τράπεζα της Ανατολής την εποχή της διαίρεσης της χώρας στα δύο, και σε θεσμικό επίπεδο. Η Τουρκία εξισορρόπησε εν μέρει τη ρωσική παρουσία, ειδικά στη Λιβύη και τη Συρία, αλλά το γεγονός ότι οι Ρώσοι είναι για παράδειγμα τόσο ισχυροί και σημαντικοί στη Συρία σημαίνει ότι διαθέτουν τρομερό όργανο πίεσης προς την Αγκυρα. Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί, για παράδειγμα, για το βάρος που έχει αυτή η παρουσία στις σχέσεις με το Ισραήλ.

Συγκράτηση Τουρκίας και Ισραήλ

Η Τουρκία και το Ισραήλ προσπαθούν να ενεργήσουν ως διαμεσολαβητές, αλλά και οι δύο έχουν δείξει λίγο πολύ κατάφωρα ότι είναι πολύ ευαίσθητοι στις ρωσικές επιθυμίες. Η παρουσία στη Λιβύη έχει την ίδια λογική, αν και όχι τόσο εντυπωσιακή όσο στην περίπτωση της Συρίας. Επιπλέον, με τις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου να εκτινάσσονται στα ύψη, η ρωσική επιρροή όσον αφορά την εξόρυξη και την παραγωγική ικανότητα της Λιβύης παραμένει θεμελιώδης. Οι κύριες περιοχές όπου βρίσκονται οι μισθοφόροι της Βάγκνερ στη Λιβύη είναι αυτή της λεκάνης της Σύρτης, η λεγόμενη Πετρελαϊκή Ημισέληνος, περιοχή υπό τον επίσημο έλεγχο των δυνάμεων του Χάφταρ.

Ηδη στις ημέρες του πετρελαϊκού μπλοκ μετά τη διάσκεψη στο Βερολίνο, υπήρχε μια ρωσική επιρροή, όταν οι τιμές του πετρελαίου κατρακυλούσαν κάτω από το μηδέν παγκοσμίως από τις συνδυασμένες επιπτώσεις της πανδημίας, πρώτα στην Κίνα και μετά στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο, εξαιτίας του πολέμου τιμών μεταξύ Σαουδαράβων και Ρώσων. Φαίνεται ότι πέρασε ένας αιώνας, αλλά ήταν μόλις πριν δύο χρόνια. Δεδομένου ότι η Λιβύη παραμένει μία από τις χώρες μέσω των οποίων η Ευρώπη προσπαθεί να χρησιμοποιήσει για ν’ αντιμετωπίσει τα προβλήματα από την πιθανή μείωση των εισαγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Ρωσία, είναι ζωτικής σημασίας για τη Μόσχα να έχει την ικανότητα να επηρεάζει την παραγωγή στη χώρα της Βόρειας Αφρικής.

Σημαντικό εναλλακτικό χαρτί

Σίγουρα η ρωσική προσοχή είναι πλέον στραμμένη κυρίως στο πεδίο μάχης της Ουκρανίας, όπου τα πράγματα δεν πάνε όπως τα σχεδίαζαν. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η Μόσχα ξεχνά απαραίτητα και τα άλλα θέατρα στα οποία τα τελευταία χρόνια ενίσχυσε την παρουσία της, επίσημη και (παρα)επίσημη με τις δυνάμεις της Βάγκνερ. Αυτή η παρουσία είναι επίσης λειτουργική για τη διπλωματική στρατηγική της. Η Λιβύη, από αυτή την άποψη, παραμένει σημαντικό εναλλακτικό χαρτί απέναντι στους Τούρκους και τους Ευρωπαίους, εάν ο επιθετικός πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίσει να παρουσιάζει προβλήματα.

Πηγή: formiche.net, echedoros-a.gr