Ρωσία: Η Μόσχα χρησιμοποιεί απροκάλυπτα πλέον το φυσικό αέριο ως μέσο πίεσης προς τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.
Μπλοφάρει; Κάνει κίνηση εντυπωσιασμού; Απειλεί; Αυτό ρωτάει όλη η Ευρώπη, μετά την απόφαση της Ρωσίας να κλείσει τις στρόφιγγες για το φυσικό αέριο προς την Πολωνία και τη Βουλγαρία, ενώ απειλεί παράλληλα τη μισή Ευρώπη. Η Ελλάδα πήρε τα μέτρα της για τη νέα εξέλιξη. Η Ελλάδα διαθέτει πιο μακροπρόθεσμα συμβόλαια και δεν έχει πληρωμή το αμέσως επόμενο διάστημα. Ωστόσο ποιος εμπιστεύεται τον Πούτιν;
Η κυβέρνηση στο μεταξύ προχωράει σε συγκεκριμένες κινήσεις:
- Μεγαλύτερη δυναμικότητα της Ρεβυθούσας μέσω της μίσθωσης μιας έξτρα πλωτής δεξαμενής, ώστε η δυναμικότητα να ανέβει από τα 225.000 στα 375.000 κυβικά μέτρα. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούν να ξεφορτώνουν 2 και όχι 1 πλοίο με LNG.
- Μεγαλύτερη εξόρυξη λιγνίτη κατά 50% για την επόμενη διετία
- Αυξάνει την συμμετοχή των ΑΠΕ στην παραγωγή ρεύματος.
- Επίσης 5 μονάδες παραγωγής ηλεκτρισμού που λειτουργούν με φυσικό αέριο μπορούν άμεσα να λειτουργήσουν με diesel. Δηλαδή στη ΔΕΗ 2 και 3 σε ιδιώτες.
- Αύξηση αποθήκευσης αερίου.
Ντόμινο αυξήσεων
Η αποφάση Πούτιν για το αέριο έφερε νέα κούρσα των τιμών του φυσικού αερίου και του ρεύματος. Η ΕΕ εμφανίζεται διχασμένη σχετικά με την στάση που θα κρατήσει και την περασμένη εβδομάδα πρότεινε στις εταιρείες να συνεχίσουν να πληρώνουν σε ευρώ και να αναζητήσουν πιθανές εξαιρέσεις από το διάταγμα της Μόσχας. Ο φόβος όμως παραμένει και είναι ένας: αν η αποδοχή του ρωσικού συστήματος πληρωμών εναντιώνεται στις κυρώσεις της Δύσης σε βάρος της Μόσχας. Η απόφαση να διπλασιαστεί η παραγωγή λιγνίτη σε συνδυασμό με την επιλογή για παράταση της ζωής των λιγνιτικών μονάδων που ανακοίνωσε στις αρχές του μήνα ο Πρωθυπουργός από την Κοζάνη, δείχνουν την ετοιμότητα της χώρας προς το «κακό» σενάριο, που γίνεται πλέον συστατικό της ενεργειακής πραγματικότητας ολόκληρης της Ευρώπης.
ΗΡεβυθούσα μπορεί να ενισχύσει την δυναμικότητά της σε 380.000 κυβικά μέτρα από 225.000 κ.μ. που είναι σήμερα. Ήδη πάμε σε προμήθεια νέας πλωτής μονάδας αποθήκευσης και αεριοποίησης, εντός του καλοκαιριού. Έτσι θα έρθει περισσότερo LNG. Στο μεταξύ τέσσερις Ευρωπαίοι διαχειριστές πλήρωσαν ήδη σε ρούβλια, λέει το Bloomberg. Δέκα ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν ανοίξει ήδη τους σχετικούς λογαριασμούς στην Gazprombank προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του Προέδρου Πούτιν. Η πηγή ανέφερε ακόμα ότι μετά την Πολωνία και τη Βουλγαρία, μέχρι το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Μαΐου, όταν και λήγουν οι επόμενες πληρωμές, δεν αναμένονται περαιτέρω διακοπές των ροών σε περίπτωση που άλλες χώρες αρνηθούν να εκπληρώσουν την απαίτηση του Κρεμλίνου.
Ο Πούτιν
Η Ρωσία προειδοποίησε ότι θα διακοπεί και το φυσικό αέριο στη Γερμανία, την Ουγγαρία και τη Σερβία το οποίο διέρχεται μέσω της Πολωνίας και της Βουλγαρίας σε περίπτωση μη εγκεκριμένης παρακράτησής του από τη Βαρσοβία και τη Σόφια. «Η Βουλγαρία και η Πολωνία είναι χώρες διέλευσης. Σε περίπτωση μη εγκεκριμένης παρακράτησης του ρωσικού φυσικού αερίου που διέρχεται προς τρίτες χώρες, οι διερχόμενες ποσότητες θα μειωθούν κατ’ αναλογία», τόνισε η Gazprom. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει απαιτήσει από χώρες τις οποίες χαρακτηρίζει «μη φιλικές» να συμφωνήσουν στην εφαρμογή ενός σχεδίου βάσει του οποίου θα πρέπει να ανοίξουν λογαριασμούς στην Gazprombank για τις πληρωμές του ρωσικού φυσικού αερίου, με την τελευταία να αναλαμβάνει τη μετατροπή του συναλλάγματος σε ρούβλια.
Η Ευρώπη
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τονίζει: «Η ανακοίνωση της Gazprom ότι διακόπτει μονομερώς την παράδοση φυσικού αερίου σε πελάτες της στην Ευρώπη αποτελεί άλλη μια προσπάθεια της Ρωσίας να χρησιμοποιήσει το φυσικό αέριο ως μέσο εκβιασμού. Αυτό είναι αδικαιολόγητο και απαράδεκτο και δείχνει για άλλη μια φορά την αναξιοπιστία της Ρωσίας ως προμηθευτή φυσικού αερίου. Είμαστε προετοιμασμένοι για αυτό το σενάριο. Βρισκόμαστε σε στενή επαφή με όλα τα κράτη μέλη. Εργαζόμαστε για να εξασφαλίσουμε εναλλακτικές παραδόσεις και τα καλύτερα δυνατά επίπεδα αποθήκευσης σε ολόκληρη την ΕΕ. Τα κράτη μέλη έχουν θέσει σε εφαρμογή σχέδια έκτακτης ανάγκης για ένα τέτοιο ακριβώς σενάριο και συνεργαστήκαμε μαζί τους με συντονισμό και αλληλεγγύη. Αυτή τη στιγμή πραγματοποιείται συνεδρίαση της ομάδας συντονισμού για το φυσικό αέριο.
»Χαρτογραφούμε τη συντονισμένη αντίδραση της ΕΕ. Θα συνεχίσουμε επίσης να εργαζόμαστε με διεθνείς εταίρους για να εξασφαλίσουμε εναλλακτικές ροές. Και θα συνεχίσω να συνεργάζομαι με τους Ευρωπαίους και τους παγκόσμιους ηγέτες για να διασφαλίσω την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού στην Ευρώπη. Οι Ευρωπαίοι μπορούν να βασίζονται στο γεγονός πως είμαστε ενωμένοι και πλήρως αλληλέγγυοι με τα κράτη μέλη που επηρεάζονται από τη νέα αυτή πρόκληση. Οι Ευρωπαίοι μπορούν να υπολογίζουν στην πλήρη υποστήριξή μας».
Δήλωση με νόημα
«Είναι μια προειδοποιητική βολή για την υπόλοιπη Ευρώπη», δήλωσε στους Financial Times ο Λοράν Ρουσέκας, αναλυτής ειδικός σε θέματα ενέργειας στην S&P Global. «Η εισαγωγή στην Πολωνία εναλλακτικών προμηθειών από τη Γερμανία αναμένεται να ασκήσει ακόμη μεγαλύτερες πιέσεις στις τιμές φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Η τιμή του ολλανδικού φυσικού αερίου, που είναι το συμβόλαιο αναφοράς για τις ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου, αυξήθηκε κατά 15% έως τα 125 ευρώ η μεγαβατώρα. Η Ευρώπη καλύπτει το 40% των αναγκών της σε φυσικό αέριο με εισαγωγές από τη Ρωσία. Μετά από την εισβολή στην Ουκρανία, όμως, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε πως σκοπεύει να μειώσει την εξάρτησή της από τη Ρωσία κατά τα δύο τρίτα μέχρι το τέλος του χρόνου. Σε περίπτωση, όμως, που η Ρωσία κλείσει τη… στρόφιγγα για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε τα κράτη – μέλη θα δυσκολευτούν να συνεχίσουν απρόσκοπτα τις οικονομικές τους δραστηριότητες.
Οι επιπτώσεις
Η απόφαση της Μόσχας δημιουργεί ανησυχητική κλιμάκωση για τα ευρωπαϊκά κράτη που εξαρτώνται ενεργειακά από τη Ρωσία. Η Ευρώπη γίνεται πλέον στόχος του Ρώσου προέδρου Πούτιν, μετά την Ουκρανία. Το ευρώ υποχωρεί έναντι του δολαρίου από το 2017. Ήδη αυξάνονται οι φόβοι ότι η Μόσχα θα μπορούσε να διακόψει τις ροές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Κάθε νέα κίνηση της Μόσχας θα έχει ευρύτερες επιπτώσεις στην Ευρώπη…. Ήδη η ρωσική εισβολή έχει επιδεινώνει την ενεργειακή κρίση. Οι εισαγωγείς υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Ασία, επίσης προετοιμάζονται για υψηλότερες τιμές spot και η τιμή του LNG στην Ασία αναμένεται επίσης να αυξηθεί.
Ήδη το ρωσικό νόμισμα βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο από τον Ιούνιο του 2020. Η Ρωσία τις πρώτες μέρες του πολέμου αγόραζε χρυσό στην τιμή των 5.000 ρουβλίων το γραμμάριο. Τις τελευταίες εβδομάδες, η τιμή που προσέφερε η ρωσική κεντρική τράπεζα μειώθηκε πρώτα στις 4.732 και μετά στις 4.700 ρούβλια. Η Μόσχα, λένε οι ειδικοί, «δεν ενδιαφέρεται να συγκεντρώσει αποθεματικά σε δολάρια ή ευρώ είτε γιατί οι λογαριασμοί σε ξένες τράπεζες έχουν “παγώσει”, είτε επειδή οι κυρώσεις περιορίζουν το εμπόριο. Η μεγάλη ενίσχυση στο ρούβλι και οι κυρώσεις που επηρεάζουν το εμπόριο με τη Ρωσία, είναι πρόβλημα για την Ευρώπη… ίσως και για τη Ρωσία σύντομα».
