Αλυσιδωτές αντιδράσεις προκάλεσε στην ηγεσία της Τουρκίας η προ ημερών επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στις ΗΠΑ. Η επιτυχημένη επίσκεψη του κ. Μητσοτάκη στην Ουάσινγκτον είχε φέρει στα «κάγκελα» τον τουρκικό Τύπου -που «είδε» ακόμα και ότι «η Ελλάδα θέλει να πάρει την Κωνσταντινούπολη», αλλά και την πολιτική ηγεσία, με τον αντιπρόεδρο Φουάτ Οκτάι να δηλώνει έξαλλος ότι «οι σύμμαχοί μας χειροκροτούσαν όρθιο τον Μητσοτάκη». Το ζήτημα, ωστόσο, δεν έχει καταλαγιάσει, με την Τουρκία να ανεβάζει, ταυτόχρονα, την ένταση στον εναέριο χώρο, προβαίνοντας σε μια πρωτοφανή παραβίαση στην Αλεξανδρούπολη.
«Χουριέτ»: Αντίδραση Ερντογάν στον Μητσοτάκη
Η ενόχληση Ερντογάν για την επίσκεψη Μητσοτάκη στις ΗΠΑ απασχολεί και σήμερα τον τουρκικό Τύπο. Η «Χουριέτ», σύμφωνα με την ΕΡΤ, σήμερα δημοσιεύει ένα ρεπορτάζ με πληροφορίες από το AKP, που φέρει τον τίτλο «Αντίδραση Ερντογάν στον Μητσοτάκη: Είπε να μην παρεμβαίνουν τρίτοι, αλλά πήγε και μίλησε στις ΗΠΑ». Συγκεκριμένα, το ρεπορτάζ αναφέρει ότι ο Ταγίπ Ερντογάν, αναφερόμενος στις επαφές του Κυριάκου Μητσοτάκη στις ΗΠΑ, εξέφρασε τη βαθιά του δυσαρέσκεια και είπε ότι «πρέπει οπωσδήποτε να αναθεωρήσουμε το ζήτημα της στρατηγικής εταιρικής σχέσης».
Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα , «η ομιλία Μητσοτάκη στο Κογκρέσο των ΗΠΑ ήρθε στο προσκήνιο κατά τη τελευταία συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΡ που είχε γίνει την προηγούμενη ημέρα της συνεδρίασης του ΑΚΡ».Ο Ερντογάν που προέδρευε της συνεδρίασης, σύμφωνα με τη «Χουριέτ», είπε: «Θα μπορούσαμε να είχαμε συνομιλίες στρατηγικής συνεργασίας με την Ελλάδα, αλλά μετά τις τελευταίες του δηλώσεις, πρέπει να το αναθεωρήσουμε και αυτό. Ο Μητσοτάκης είχε πει “να μην εμπλέκουμε τρίτους σε αυτή τη δουλειά”, αλλά πήγε και μίλησε με τις ΗΠΑ για αυτό το θέμα». Σύμφωνα με άλλες πηγές, ο Ερντογάν φέρεται ότι υποστήριξε ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιχείρησε να μπλοκάρει την πώληση F-16 από τις ΗΠΑ στην Τουρκία.
Σε έξαρση οι τουρκικές προκλήσεις
Την ίδια στιγμή, ανησυχία γεννά το επεισόδιο έντασης, με την παραβίαση του ελληνικού εναέριου χώρου, που προκάλεσε χθες η Τουρκία. Υπενθυμίζεται πως το πρώτο -και πιο σοβαρό επεισόδιο- καταγράφηκε στην περιοχή της Αλεξανδρούπολης όταν δυο τουρκικά αεροσκάφη πέταξαν σε απόσταση 2,5 μιλίων από την πόλη. Ακολούθησε, ωστόσο και νέο μπαράζ παραβιάσεων. Η Τουρκία, από την πλευρά της, αποποιήθηκε τις κατηγορίες για παραβίαση του ελληνικού εναέριου χώρου και έριξε στην Ελλάδα την ευθύνη για τη νέα ένταση στην Αλεξανδρούπολη.
Όπως αναφέρει το δελτίο Τύπου του εκπροσώπου του υπουργείου Εξωτερικών, Τανζού Μπιλγκίτς:
«Αεροσκάφη F-16 της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας παραβίασαν τον εναέριο χώρο μας στα δυτικά της Ίμβρου (Gokceada) στις 16 Μαΐου 2022 και στα δυτικά της περιοχής Enez στις 17 Μαΐου 2022. Η Πολεμική μας Αεροπορία έδωσε την απαραίτητη απάντηση σε αυτές τις προκλητικές παραβιάσεις στις 18 Μαΐου 2022, σύμφωνα με τους κανόνες περί αμοιβαιότητας και της εμπλοκής. Η Ελλάδα προσπαθεί για άλλη μια φορά να δημιουργήσει μία αντίληψη εναντίον της χώρας μας στη διεθνή κοινή γνώμη, χρησιμοποιώντας την ένταση που ξεκίνησε η ίδια με δικές της προκλητικές ενέργειες. Στο πλαίσιο αυτό, απορρίπτουμε παντελώς τους αβάσιμους ισχυρισμούς και κατηγορίες που διατυπώθηκαν κατά της χώρας μας από το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών με την ανακοίνωσή του με ημερομηνία 20 Μαΐου και καταδικάζουμε σφόδρα τις ελληνικές παραβιάσεις του εναέριου χώρου μας.
Για να μην ξανασυμβούν τέτοια επεισόδια, η Ελλάδα πρέπει να σταματήσει τις προκλητικές της ενέργειες στο Αιγαίο και να ασχοληθεί σοβαρά με τη διαδικασία των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, τόσο σε διμερές επίπεδο όσο και εντός του πλαισίου του ΝΑΤΟ, όπου εδώ και ένα χρόνο αποφεύγει να συμμετάσχει».
Παρέμβαση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τις τουρκικές παραβιάσεις
Για το ζήτημα των τουρκικών παραβιάσεων τοποθετήθηκε -απαντώντας σε ερώτηση αμερικανίδας δημοσιογράφου για το πόσο οι ΗΠΑ ανησυχούν για τις τουρκικές υπερπτήσεις πάνω από τα ελληνικά νησιά και για το πώς αυτές οι ενέργειες επηρεάζουν τη σταθερότητα του ΝΑΤΟ- ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Νεντ Πράις.Ο Πράις υπογράμμισε ότι «στην πρώτη σας ερώτηση, σχετικά με τις τουρκικές υπερπτήσεις, ενθαρρύνουμε όλες τις χώρες να σέβονται τον κυρίαρχο εναέριο χώρο άλλων χωρών και να χρησιμοποιούν κυβερνητικά αεροσκάφη λαμβάνοντας δεόντως υπόψη την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας των πολιτικών αεροσκαφών. Όπου υπάρχουν διαφωνίες σχετικά με τα όρια του εναέριου χώρου μιας χώρας, ζητούμε συντονισμό και συζήτηση και όχι προκλητικές ενέργειες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε θανατηφόρα ατυχήματα. Ως θέση αρχής, ενθαρρύνουμε όλα τα κράτη να επιλύσουν τα ζητήματα θαλάσσιας οριοθέτησης ειρηνικά και σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο».
Οπλισμένα τα δυο τουρκικά μαχητικά -Συνολικά 44 παραβιάσεις από 11 αεροσκάφη
Η αντίδραση του ελληνικού ΥΠΕΞ, μετά τη θρασύτατη παραβίαση του ελληνικού εναέριου χώρου από δύο τουρκικά μαχητικά στην Αλεξανδρούπολη, ήταν άμεση. Σε ανακοίνωσή του, το ΥΠΕΞ έκανε λόγο για κλιμάκωση της τουρκικής προκλητικότητας, που «εντάσσεται στην προσπάθεια της Τουρκίας να προβάλει τον νεο-οθωμανικό αναθεωρητισμό της, καταπατώντας όλους τους θεμελιώδεις κανόνες του Διεθνούς Δικαίου».
Στο μεταξύ, τα τουρκικά μαχητικά πραγματοποίησαν χθες μπαράζ υπερπτήσεων σε όλο το μήκος του ανατολικού Αιγαίου. Οι παραβιάσεις αυτές έφτασαν σε αριθμό τις 44 και πραγματοποιήθηκαν από 11 αεροσκάφη: Τα 8 ήταν μαχητικά F-16 (σε τέσσερις σχηματισμούς), τα δύο κατασκοπευτικά CN-235 και ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος. Τα δύο μαχητικά ήταν οπλισμένα, ενώ σε μία περίπτωση σημειώθηκε εμπλοκή με ελληνικό μαχητικό. Επίσης, καταγράφηκαν και 9 παραβάσεις. Σύμφωνα με το ΓΕΕΘΑ, τα τουρκικά αεροσκάφη αναγνωρίστηκαν και αναχαιτίστηκαν σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες, κατά πάγια πρακτική.
Με εντολή του υπουργού Νίκου Δένδια, ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Εξωτερικών, Θεμιστοκλής Δεμίρης, πραγματοποίησε εντονότατο διάβημα διαμαρτυρίας στον εδώ Τούρκο πρέσβη. Παράλληλα, δόθηκαν οδηγίες για την ενημέρωση των συμμάχων και εταίρων μας, καθώς και ΕΕ, ΝΑΤΟ και ΟΗΕ.
Η ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών για την πρόκληση στην Αλεξανδρούπολη
«Καταδικάζουμε με τον πιο έντονο τρόπο την πρωτοφανή παραβίαση της εθνικής κυριαρχίας από δύο τουρκικά μαχητικά, τα οποία εισήλθαν παράνομα στον εθνικό εναέριο χώρο μας και προσέγγισαν την Αλεξανδρούπολη σε απόσταση μόλις 2,5 ναυτικών μιλίων. Η ενέργεια αυτή αποτελεί σαφέστατη κλιμάκωση της τουρκικής προκλητικότητας. Εντάσσεται στην προσπάθεια της Τουρκίας να προβάλει τον νεο-οθωμανικό αναθεωρητισμό της, καταπατώντας όλους τους θεμελιώδεις κανόνες του Διεθνούς Δικαίου. Η ενέργεια αυτή υπονομεύει τη συνοχή και τις άμεσες προτεραιότητες του ΝΑΤΟ, αποτελώντας και σαφή απειλή για την Ευρωπαϊκή Ένωση, σε μια κρίσιμη συγκυρία, καθώς το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης αποτελεί βασικό κόμβο μεταφοράς δυνάμεων για την ενίσχυση των συμμάχων μας.
Με εντολή του Υπουργού Νίκου Δένδια, ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εξωτερικών, Θεμιστοκλής Δεμίρης, πραγματοποίησε άμεσο και εντονότατο διάβημα διαμαρτυρίας στον εδώ Τούρκο Πρέσβη. Παράλληλα, δόθηκαν οδηγίες για την ενημέρωση των συμμάχων και εταίρων μας, καθώς και ΕΕ, ΝΑΤΟ και ΟΗΕ». Η γείτονα παρουσιάζεται ιδιαίτερα εκνευρισμένη με τις τελευταίες εξελίξεις, τόσο για την ιστορική ομιλία του πρωθυπουργού στο Κογκρέσο, που αναφέρθηκε εκτενώς και στην τουρκική προκλητικότητα, όσο και για τον ενισχυμένο ρόλο που αποκτά η Αλεξανδρούπολη, ως κόμβος ενέργειας, αλλά και της αναβαθμισμένης σημασίας της στο πλαίσιο της ελληνοαμερικανικής αμυντικής συμφωνίας.