«Η έξαρση της τουρκικής παραβατικότητας έναντι της χώρας μας εντάσσεται στο γενικότερο κλίμα αναθεωρητισμού και θέτει σε κίνδυνο όχι μόνο την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου αλλά την ίδια τη φύση της διεθνούς τάξης», ανέφερε σε συνέντευξή του ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας. Μιλώντας στην εφημερίδα Real News, ο κ. Δένδιας αναφέρθηκε στο ενδιαφέρον της Άγκυρας για αγορά νέων F-16, τη συνάντηση που είχε με τον Αμερικανό ομόλογο του Άντονι Μπλίνκεν και την τουρκική προκλητικότητα στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Αρχικά, ερωτώμενος για το εάν μπορεί να παγώσει το φλερτ των Αμερικανών με τους Τούρκους και μαζί μια νέα αγορά F-16 και εάν έχει ενισχυθεί γεωπολιτικά η Τουρκία, απάντησε:
«Όπως ήδη έχω υπογραμμίσει στο πλαίσιο της επίσκεψής μου στην Ουάσιγκτον είχα την ευκαιρία να ενημερώσω ενδελεχώς τον Αμερικανό ομόλογο μου τον κύριο Μπλίνκεν για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή η Ελλάδα στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Συγκεκριμένα αναφέρθηκα στην έξαρση της τουρκικής παραβατικής συμπεριφοράς. Και αυτό σε μια ιστορική συγκυρία κατά την οποία το NATO πρέπει να συνιστά περισσότερο από ποτέ άλλοτε μια αδιάσπαστη Συμμαχία. Ο κύριος Μπλίνκεν ενημερώθηκε για τις τουρκικές προκλήσεις για τις υπερπτήσεις πάνω από το ελληνικό έδαφος και ιδιαίτερα σε κατοικημένες περιοχές.
‘Η χώρα μας λειτουργεί επί τη βάσει αδιαπραγμάτευτων αρχών και αξιών’
Παρουσίασα στον συνομιλητή μου αδιάσειστα τεκμήρια της τουρκικής παραβατικότητας με χάρτες που απεικονίζουν ξεκάθαρα τι συμβαίνει στο Αιγαίο αλλά και στην Ανατολική Μεσόγειο. Και όπως λένε μια εικόνα αξίζει χίλιες λέξεις. Στην προκειμένη περίπτωση αναφορικά με τις υπερπτήσεις σε διάστημα μίας ημέρας μία απεικόνιση αξίζει 42 χιλιάδες λέξεις. Βεβαίως αναφέρθηκα επίσης στο casus belli καθώς και στο παράνομο και ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Στο ίδιο πλαίσιο προβλήθηκε εκ νέου η πάγια θέση της Ελλάδας για προώθηση των διμερών σχέσεων στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και ιδιαίτερα του Δικαίου της θάλασσας αρχές τις οποίες ασπάζονται πλήρως οι ΗΠΑ.
Η χώρα μας λειτουργεί επί τη βάσει αδιαπραγμάτευτων αρχών και αξιών εδραιώνοντας τη θέση της όχι μόνο απέναντι στις ΗΠΑ αλλά και σε ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα ως ένας αξιόπιστος σύμμαχος ο οποίος σέβεται και εφαρμόζει τους νόμους και τους κανόνες της διεθνούς τάξης. Σε αντίθεση με την Τουρκία η οποία συνιστά έναν μη φερέγγυο εταίρο με παράλογες αξιώσεις και δεν διστάζει ενίοτε να παραβεί κανόνες αποκλειστικά προς ίδιον όφελος. Αυτό νομίζω ότι πλέον έχει καταστεί σαφές στην αμερικανική ηγεσία αλλά και σε ολόκληρη την πολιτική σκηνή των ΗΠΑ. Η Ελλάδα αποτελεί μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος σε αντίθεση με τη γείτονα η οποία με τις αναθεωρητικές της τάσεις και την επαμφοτερίζουσα στάση της εντός του NATO προκαλεί όχι μόνο τη χώρα μας αλλά την ίδια την ενότητα και το μέλλον της Συμμαχίας».
«Η Τουρκία συνιστά έναν ιδιόρρυθμο εταίρο εντός του NATO»
Για το εάν ανησυχεί για ένα ενδεχόμενο «θερμό καλοκαίρι», ο Νίκος Δένδιας απάντησε:
«Όπως προανέφερα η Τουρκία συνιστά έναν ιδιόρρυθμο εταίρο εντός του NATO. Δυστυχώς η έξαρση της τουρκικής παραβατικότητας έναντι της χώρας μας εντάσσεται στο γενικότερο κλίμα αναθεωρητισμού που συνιστά αυτή τη στιγμή βασικό συστατικό της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας και θέτει σε κίνδυνο όχι μόνο την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου αλλά την ίδια τη φύση της διεθνούς τάξης. Από την πλευρά μας έχουμε καταστήσει σαφές ότι το πρόβλημα με την Τουρκία δεν αφορά αποκλειστικά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις αλλά πρωτίστως τον τρόπο με τον οποίο μια αναθεωρητική δύναμη ορθώνει τις μονομερείς αξιώσεις της έναντι εταίρων και συμμάχων της καταστρατηγώντας βασικές αρχές του Διεθνούς Δικαίου.
Παράλληλα έχω τονίσει επανειλημμένα ότι η στάση μας πηγάζει από αρχές. Δεν στρέφεται εναντίον της τουρκικής κοινωνίας μεγάλο μέρος της οποίας προσβλέπει σε ένα ευρωπαϊκό μέλλον Και ασπάζεται τις ευρωπαϊκές αξίες Ευελπιστούμε ότι η Τουρκία θα ασπαστεί μια μέρα τις αξίες αυτές. Πάντως η Ελλάδα βρίσκεται σε διαρκή επαγρύπνηση ενισχύει συμμαχίες και συνέργειες ενώ παράλληλα επιβεβαιώνει τον διαχρονικό ρόλο της ως παράγοντα σταθερότητας και ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή».
Για το εάν υπήρξαν δεσμεύσεις από την αμερικανική πλευρά για το θέμα της τουρκικής προκλητικότητας, απάντησε:
«Όπως ανέφερα ενημέρωσα ενδελεχώς τον Αμερικανό ομόλογο μου για το σύνολο των τουρκικών προκλητικών ενεργειών. Η συνάντησή μας η δεύτερη σε διάστημα λίγων μηνών κάτι που υποδηλώνει και τη σχέση που έχει αναπτυχθεί έγινε σε εξαιρετικό κλίμα και είμαστε ικανοποιημένοι από τα αποτελέσματά της θα μου επιτρέψετε όμως να επισημάνω ότι δεν εναπόκειται σε εμένα να αναφερθώ στη στάση των Ηνωμένων Πολιτειών για οποιοδήποτε ζήτημα. Ωστόσο η θέση των Ηνωμένων Πολιτειών σε ό,τι αφορά την τουρκική προκλητικότητα και την παραβίαση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων είναι δεδομένη. Έχουν υπάρξει αρκετές δημόσιες τοποθετήσεις επί του ζητήματος αυτού από την αμερικανική πλευρά. Να αναφερθώ επιγραμματικά στη Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας και στις σχετικές επιστολές των Αμερικανών ΥΠ ΕΞ, Πομπέο και Μπλίνκεν.
Να προσθέσω επίσης ότι η ανταπόκριση που επεφύλαξε το Κογκρέσο στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη μιλάει από μόνη της. Ήταν μια μοναδική στιγμή στη νεότερη ελληνική ιστορία και ιδιαίτερα για όσους είχαμε την τύχη να την παρακολουθήσουμε διά ζώσης μια συγκινητική εμπειρία που υποδηλώνει το επίπεδο των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών. Τις σχέσεις της Ελλάδας με τις Ηνωμένες Πολιτείες δεν πρέπει να τις βλέπουμε υπό το πρίσμα μιας τουρκο-κεντρικής προσέγγισης γιατί τότε αφήνουμε το δέντρο να μας καλύψει το δάσος. Οι σχέσεις αυτές έχουν τη δική τους δυναμική και εάν αυτό ευχαριστεί την τουρκική πλευρά ή όχι είναι κάτι το οποίο δεν μας αφορά».
Για το βέτο Ερντογάν στην ένταξη Φινλανδίας και Σουηδίας στο ΝΑΤΟ
Σε ερώτηση για το τι επιδιώκει ο Ερντογάν με το βέτο για την ένταξη στο NATO της Φινλανδίας και της Σουηδίας, ο υπουργός Εξωτερικών ανέφερε: «Δεν υπάγεται στις αρμοδιότητές μου αλλά και δεν είναι στης προθέσεις μου να ερμηνεύω τις επιδιώξεις και στοχεύσεις της γείτονος. Κάθε κράτος έχει το δικαίωμα να επιλέξει τον δικό του δρόμο. Εκείνο που θέλω να υπογραμμίσω είναι ότι εμείς στηρίζουμε ένθερμα αυτήν την κυρίαρχη απόφαση της Σουηδίας και της Φινλανδίας. Οι χώρες αυτές έχουν κάνει την επιλογή τους μέσα από τις προσήκουσες δημοκρατικές διαδικασίες. Πρόκειται για απάντηση στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και στην απειλή εις βάρος της ασφάλειάς τους.
Και κατ’ επέκταση εις βάρος της ευρωπαϊκής ασφάλειας. Γιατί να μην το λησμονούμε πρόκειται για δύο χώρες εταίρους της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση βαθιά δημοκρατικές που σέβονται τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου. Η συμμετοχή της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο NATO θα μας ενδυναμώσει και θα αυξήσει την κοινή μας ασφάλεια. Παράλληλα θα ενισχύσει την ομάδα των δημοκρατικών χωρών εντός του NATO που σέβονται το Διεθνές Δίκαιο και καταδικάζουν την απειλή ή χρήση βίας. Ομάδα στην οποία ανήκει η συντριπτική πλειοψηφία των συμμάχων δυστυχώς με μία εξαίρεση».
Για τον πόλεμο στην Ουκρανία
Αναφορικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία και το εάν η πτώση της Μαριούπολης αλλάζει τα δεδομένα ο κ. Δένδιας εκτιμά: «Νομίζω ότι δεν θα ήταν ένδειξη σύνεσης να κάνει κάποιος προβλέψεις για τη διάρκεια και την έκβαση του πολέμου με βάση τις όποιες μεταβολές επί του πεδίου όσο σημαντικές και αν μοιάζουν αυτές. Για να τελειώσει ο πόλεμος θα πρέπει να υπάρξει μια βιώσιμη λύση και αυτή δεν μπορεί να στηριχθεί σε λογικές στρατιωτικών τετελεσμένων που ήταν χαρακτηριστικές για άλλες περιόδους της ανθρώπινης ιστορίας. Διαρκής και βιώσιμη λύση μπορεί να είναι μόνο μια διπλωματική λύση που θα αποτελεί προϊόν διαλόγου και θα σέβεται τις βασικές αρχές του Διεθνούς Δικαίου και βεβαίως θα μπορεί να γίνει αποδεκτή από την ουκρανική πλευρά. Δυστυχώς όμως φαίνεται ότι βρισκόμαστε ακόμα μακριά από μια τέτοια εξέλιξη.
Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι ακόμα και για μια σύγκρουση διαρκείας με όποιες επιπτώσεις θα έχει αυτή τόσο στην ίδια την Ουκρανία όσο και στην Ευρώπη γενικότερα. Και θα μου επιτρέψετε να προσθέσω κάτι ακόμα. Όπως προανέφερα η στάση της Ελλάδας είναι στάση αρχής. Δεν στρέφεται εναντίον της ρωσικής κοινωνίας Κοινωνίας που ανέδειξε ορισμένους α πότους μεγαλύτερους συγγραφείς ποιητές και συνθέτες. Ένας εκ των οποίων κατά πολλούς ο μεγαλύτερος Ρώσος ποιητής ο Πούσκιν ήταν ένθερμος υποστηρικτής της Ελληνικής Επανάστασης και είχε συμμετάσχει σε συνάντηση της Φιλικής Εταιρείας στην ιστορική έδρα της στην Οδησσό».
Για τα ενεργειακά
Σε ερώτηση για το πώς μπορεί η χώρα μας να γίνει κόμβος μεταφοράς φυσικού αερίου προς την υπόλοιπη Ευρώπη, ο κ. Δένδιας ανέφερε: «Η χώρα μας δεν έχει απλώς τη δυνατότητα να γίνει περιφερειακός ενεργειακός κόμβος. Εργάζεται συστηματικά και θα μου επιτρέψετε να πω αποτελεσματικά προς αυτή την κατεύθυνση μέσα από ένα πλέγμα στρατηγικών υποδομών που είτε έχουν κατασκευαστεί είτε κατασκευάζονται.
Πολλές φορές σε συνεργασία με άλλες χώρες της περιοχής στη βάση πάντα των αρχών του Διεθνούς Δικαίου θα μπορούσα εδώ να αναφέρω ενδεικτικά τον σταθμό υγροποιημένου αερίου στη Ρεβυθούσα τον πλωτό τερματικό σταθμό στην Αλεξανδρούπολη με τη συμμετοχή γειτονικών μας χωρών όπως η Βουλγαρία η Σερβία και η Βόρεια Μακεδονία την κατασκευή του οποίου εγκαινίασε πρόσφατα ο πρωθυπουργός τον αγωγό TAP τους διασυνδετήριους αγωγούς φυσικού αερίου με τη Βουλγαρία (ICB) και τη Βόρεια Μακεδονία τον αγωγό EastMed τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ (Euro – Asia Interconnecter) και Ελλάδας-Αιγύπτου (Euro-Africa Interconnecter).
Πρόκειται για έργα που αναβαθμίζουν καθοριστικά το γεωπολιτικό αποτύπωμα και τον ρόλο της Ελλάδας ιδιαίτερα στο πλαίσιο της επιτακτικής ανάγκης για ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία. Και αυτό ήταν κάτι που αναγνωρίστηκε από τον Αμερικανό ομόλογο μου Άντονι Μπλίνκεν στη συνάντηση που είχαμε στην Ουάσιγκτον όπου τα ζητήματα της ενέργειας συζητήθηκαν διεξοδικά».
Για το Κυπριακό
Τέλος, αναφορικά με το Κυπριακό και τις συζητήσεις που είχε σχετικά με το ζήτημα ο πρωθυπουργός με τον Αμερικανό πρόεδρο, ο ΥΠΕΞ ανέφερε: «Υπάρχουν εξελίξεις θα μου επιτρέψετε να προσθέσω ότι ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στο πλαίσιο λύσης του Κυπριακού και στην ομιλία του ενώπιον του αμερικανικού Κογκρέσου. Αναφορά η οποία έγινε δεκτή με χειροκροτήματα. Τη λεγόμενη λύση των δύο κρατών η οποία είναι εκτός του πλαισίου των σχετικών αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας δεν την απορρίπτουμε μόνο εμείς οι Έλληνες. Την απορρίπτει κατηγορηματικά το σύνολο της διεθνούς κοινότητας.
Μάλιστα η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών πριν από λίγες ημέρες επανέλαβε ξεκάθαρα ότι η στάση της χώρας της δεν έχει αλλάξει παρά τις διάφορες αστήρικτες όπως φάνηκε φημολογίες. Όσον αφορά τις πιθανές εξελίξεις δυστυχώς υπάρχουν αλλά για μία ακόμα φορά η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή κοινότητα κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι ξεκίνησαν εκ νέου εργασίες στα Βαρώσια. Εφόσον επιβεβαιωθεί η εξέλιξη αυτή απομακρύνει ακόμα περισσότερο την προοπτική μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης και βεβαίως αποτελεί σαφή παραβίαση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας 550 και 789».
