Το ηλιακό έγκαυμα ορίζεται ως η οξεία βλάβη ή η κάκωση του δέρματος από την ακτινοβολία του ήλιου. Οφείλεται στην επαφή του δέρματος με την υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία, η οποία διεισδύει στο δέρμα. Τα ηλιακά εγκαύματα κατηγοριοποιούνται ανάλογα με το βαθμό και τη σοβαρότητά τους. Μπορεί να κυμαίνονται από το απλό κοκκίνισμα μέχρι και τις οιδηματώδεις εκδηλώσεις, που συνοδεύονται από φυσαλίδες με υγρό και είναι αρκετά επίπονες. Παράγοντες που επηρεάζουν τη σοβαρότητα του εγκαύματος είναι:
- ο τύπος του δέρματος
- η ηλικία (π.χ. το βρεφικό δέρμα είναι πιο ευάλωτο στην ηλιακή ακτινοβολία)
- η διάρκεια έκθεσης στον ήλιο
- η ένταση της ακτινοβολίας
- η ώρα της ημέρας
- η εποχή
- το υψόμετρο
- η αντανάκλαση
Πότε εμφανίζεται το ηλιακό έγκαυμα;
Είναι πλέον ευρέως γνωστό ότι η υπερβολική έκθεση στον ήλιο προσβάλλει τον ιστό του δέρματος προκαλώντας έγκαυμα. Η υπερβολική έκθεση βέβαια είναι μία ευρεία έννοια. Ανάλογα με τον τύπο δέρματος, η ανοχή του στον ήλιο είναι διαφορετική. Για παράδειγμα, οι ανοιχτοί φωτότυποι είναι πιο ευάλωτοι και προσβάλλονται περισσότερο από την ηλιακή ακτινοβολία. Επομένως, ανάλογα με τους παράγοντες, που αναφέραμε παραπάνω, η επαφή του δέρματος με την υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία προκαλεί το ηλιακό έγκαυμα. Ο ήλιος αρχικά προσβάλλει την επιφάνεια του δέρματος και όσο το δέρμα εκτίθεται, η ακτινοβολία διεισδύει σε βαθύτερα στρώματα της επιδερμίδας. Το ηλιακό έγκαυμα σχετίζεται άμεσα με τη φωτογήρανση και τον καρκίνο του δέρματος.
Τα συμπτώματα των ηλιακών εγκαυμάτων ποικίλουν ανάλογα με το βαθμό & τη σοβαρότητά τους. Τα συχνότερα συμπτώματα του ηλιακού εγκαύματος είναι τα εξής:
- ερυθρό δέρμα
- πόνος
- οίδημα
- αίσθημα καύσου
- φυσαλίδες γεμάτες υγρό
- πυρετός/ρίγη
- αφυδάτωση
- ναυτία ή/και εμετός
- ξεφλούδισμα
- φαγούρα
- εξανθήματα
Πώς να αποφύγετε ένα ηλιακό έγκαυμα;
Δεδομένης της επικινδυνότητας του ηλιακού εγκαύματος και της στενής σχέσης του με τον καρκίνο του δέρματος, είναι εξαιρετικά σημαντικό να το προλαμβάνουμε. Τα σημαντικότερα μέτρα πρόληψης είναι τα εξής:
- Αποφυγή έκθεσης της ηλιακής ακτινοβολίας κυρίως κατά τις πρωινές και μεσημεριανές ώρες
- Χρήση αντιηλιακών με υψηλό δείκτη προστασίας τουλάχιστον 30’ πριν την έκθεση
- Κατάλληλος ρουχισμός (ανοιχτόχρωμα ρούχα με πυκνή ύφανση)
- Χρήση καπέλου & γυαλιών ηλίου (το κρανίο δεν προστατεύεται διαφορετικά)
Πώς να αντιμετωπίσετε ένα ηλιακό έγκαυμα;
Η ανακούφιση από ηλιακό έγκαυμα είναι το πρωταρχικό αίτημα του πάσχοντα. Ειδικά το ηλιακό έγκαυμα στο πρόσωπο και την πλάτη είναι εξαιρετικά ενοχλητικά. Η θεραπεία του ηλιακού εγκαύματος είναι συμπτωματική ανάλογα με τη σοβαρότητά του. Ωστόσο, η αντιμετώπιση πρέπει να είναι άμεση και να ξεκινήσει κατευθείαν αφότου κανείς αντιληφθεί ότι κάηκε. Αν λοιπόν δεν κατάφερες να προφυλαχθείς από τις επιπτώσεις του ήλιου, τότε δες εδώ τι μπορείς να κάνεις για την ύφεση των συμπτωμάτων.
Δράσε άμεσα
Παράμεινε σε ένα δροσερό μέρος. Μπορείς να εφαρμόσεις μία υγρή, δροσερή κομπρέσα στο πάσχον σημείο. Σε καμία περίπτωση, δεν πρέπει να εκτεθείς στον ήλιο περαιτέρω.
Ντους
Κάνε συχνά δροσερά, όχι παγωμένα, ντους με άφθονο νερό. Έτσι, θα εμποδίσεις την περαιτέρω εισχώρηση του εγκαύματος και παράλληλα, θα ανακουφιστείς. Μη χρησιμοποιείς προϊόντα με άρωμα και διάφορα έλαια, καθώς μπορεί να πυροδοτήσουν αντιδράσεις και να επιδεινώσουν την κατάσταση.
Ρούχα
Προτίμησε ελαφριά, κατά προτίμηση βαμβακερά, ρούχα. Καλό είναι να αποφύγεις τα συνθετικά υφάσματα και τις στενές γραμμές, καθώς έτσι αποτρέπεις το δέρμα από το να αναπνέει.
Κατανάλωσε υγρά
Όταν έχεις καεί από τον ήλιο, η απώλεια των υγρών είναι μεγαλύτερη. Είναι σημαντικό, λοιπό, να πίνεις αρκετό νερό, προκειμένου να αποφύγεις την αφυδάτωση.
Ενυδάτωση
Φρόντισε τη συχνή ενυδάτωση του δέρματος με μία κρέμα για ηλιακά εγκαύματα. Καλό είναι να μην περιέχει πρόσθετα αρώματα και άλλες ερεθιστικές ουσίες. Εφάρμοσε το προϊόν αμέσως μετά το μπάνιο και αρκετές φορές μέσα στην ημερά. Υπάρχουν διάφορα προϊόντα με καταπραϋντικά συστατικά, που θα σε ανακουφίσουν αλλά θα αναπληρώσουν και την υγρασία του δέρματος. Αποτελεσματικά συστατικά για τα εγκαύματα είναι η αλόη, η καλεντούλα και το γιαούρτι. Καλό θα ήταν να εφαρμόσεις επίσης κομπρέσες φυσιολογικού ορού.
Μην τραυματίσεις το σημείο
Είναι πολύ σημαντικό να μην τρίψεις το σημείο που έχει καεί και να μην το ερεθίζεις. Χρειάζονται απαλές και ταμποναριστές κινήσεις για την εφαρμογή της κρέμας σου. Μπορείς επίσης να σκουπίσεις το σημείο μετά το μπάνιο με μία γάζα. Αν υπάρχουν φυσαλίδες, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να τις «σπάσεις», καθώς εγκυμονούν κίνδυνο περαιτέρω μόλυνσης.
Αναλγητικά
Αν υπάρχει πόνος, μπορείς να καταναλώσεις παυσίπονα, όπως είναι τα στεροειδή αντιφλεγμονώδη, για να ανακουφιστείς.
