Το βράδυ της Παρασκευής, 26 Ιουνίου 2015, θα μείνει πάντα χαραγμένο στο μυαλό όλων. Η Ελλάδα “πεθαίνει”, τα μνημόνια έχουν “τσακίσει” τα ελληνικά νοικοκυριά. Όσο ιστορικό, όμως, κι αν είναι εκείνο το βράδυ, άλλο τόσο σημαντική είναι η νύχτα της 27ης Ιουνίου. Οι διαπραγματεύσεις της Ελληνικής Κυβέρνησης με τους «θεσμούς» είχαν φτάσει σε πλήρες αδιέξοδο. Μετά από αλλεπάλληλες συσκέψεις στο Μέγαρο Μαξίμου, ο τότε πρωθυπουργός Αλεξης Τσίπρας, παίρνει την τελική του απόφαση. Λίγη ώρα μετά τα μεσάνυχτα με ένα δραματικό διάγγελμα ανακοινώνει πως η χώρα οδηγείται σε δημοψήφισμα και οι πολίτες θα είναι αυτοί που θα επιλέξουν αν η Ελλάδα θα υπογράψει το τρίτο μνημόνιο ή όχι!
Το πρώτο μισό το 2015 ήταν σαν μια διαρκή μάχη της Ελληνικής Κυβέρνησης με τους δανειστές της. Από το «ουάου» του τότε υπουργού Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη όταν ο κ. Ντάισελμπλουμ του ψιθύρισε στο αυτί κάτι για το μέλλον της τρόικας, μέχρι τα αλλεπάλληλα Eurogroup και το «σχέδιο Γιούνκερ», η Ελλάδα έδειχνε να βαδίζει πάνω σε ένα τεντωμένο σχοινί το οποίο ανά πάσα στιγμή ήταν έτοιμο να σπάσει.
Στάση πληρωμών
Τον Μάιο η Ελλάδα οδηγείται σε στάση πληρωμών, καθώς αδυνατεί να πληρώσει τη δόση του 1,6 δισ. ευρώ τον Ιούνιο στο ΔΝΤ, την ώρα που επεδίωκε εννεάμηνη παράταση της υπάρχουσας τότε σύμβασης και άρχισαν να φουντώνουν τα σενάρια του Grexit. Ξημερώματα Σαββάτου 27 Ιουνίου ο Τσίπρας αποφασίζει δημοψήφισμα και το ανακοινώνει με διάγγελμα στον λαό. «Μετά από πέντε μήνες σκληρής διαπραγμάτευσης, οι εταίροι μας, δυστυχώς, κατέληξαν στο προχθεσινό Eurogroup σε μια πρόταση – τελεσίγραφο προς την Ελληνική Δημοκρατία και τον ελληνικό λαό. Ένα τελεσίγραφο που αντίκειται στις ιδρυτικές αρχές και αξίες της Ευρώπης. Στις αξίες του κοινού ευρωπαϊκού μας οικοδομήματος.
Ζητήθηκε από την ελληνική κυβέρνηση να αποδεχθεί μια πρόταση που συσσωρεύει νέα δυσβάσταχτα βάρη στον ελληνικό λαό και υπονομεύει την ανάκαμψη της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας, όχι μόνο συντηρώντας την αβεβαιότητα, αλλά και διογκώνοντας ακόμα περισσότερο τις κοινωνικές ανισότητες. Η πρόταση των θεσμών περιλαμβάνει: μέτρα που οδηγούν στην περαιτέρω απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, περικοπές συντάξεων, νέες μειώσεις στους μισθούς του δημόσιου τομέα καθώς και αύξηση του ΦΠΑ στα τρόφιμα, στην εστίαση και στον τουρισμό, με ταυτόχρονη κατάργηση των ελαφρύνσεων στη νησιωτική Ελλάδα» ανέφερε ο Αλέξης Τσίπρας.
Προς το τέλος του διαγγέλματος τόνισε,
Πριν από λίγο συνεδρίασε το υπουργικό συμβούλιο στο οποίο εισηγήθηκα τη διοργάνωση δημοψηφίσματος, προκειμένου ο ελληνικός λαός κυρίαρχα να αποφασίσει. Η εισήγηση έγινε ομόφωνα αποδεκτή. Αύριο θα συνεδριάσει εκτάκτως η Ολομέλεια της Βουλής προκειμένου να επικυρώσει την πρόταση του υπουργικού συμβουλίου για δημοψήφισμα την ερχόμενη Κυριακή 5 Ιουλίου με ερώτημα την αποδοχή ή την απόρριψη της πρότασης των θεσμών. […] Στο εκβιαστικό τελεσίγραφο για την αποδοχή από τη μεριά μας μιας αυστηρής και ταπεινωτικής λιτότητας δίχως τέλος και χωρίς προοπτική να ορθοποδήσουμε ποτέ κοινωνικά και οικονομικά, σας καλώ να αποφασίσετε κυρίαρχα και περήφανα, όπως η ιστορία των Ελλήνων προστάζει. Στον αυταρχισμό και στη σκληρή λιτότητα, να απαντήσουμε με δημοκρατία, με ψυχραιμία και αποφασιστικότητα.
Ουρές στα ΑΤΜ
Λίγο μετά το τέλος του διαγγέλματος τα ΑΤΜ είχαν ήδη ουρές πολιτών που προσπαθούσαν να σηκώσουν τις οικονομίες τους. Οι τράπεζες δεν άνοιξαν τη Δευτέρα. Η Ελλάδα είχε πλέον capital controls. Ο κάθε πολίτης μπορούσε να κάνει ανάληψη έως 60 ευρώ. Ξαναλειτούργησαν στις 20 Ιουλίου, αλλά με πολύ αυστηρούς όρους, έτσι ώστε να αποφευχθεί ένα ανεξέλεγκτο Bank-Run και μια πλήρης κατάρρευση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος.
Το ερώτημα του δημοψηφίσματος και το αποτέλεσμα
Το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου ήταν το πρώτο από το 1974 και το μοναδικό στην σύγχρονη ελληνική ιστορία που δεν αφορούσε στη μορφή του πολιτεύματος. Οι Ελληνες πολίτες κλήθηκαν να πάνε στις κάλπες και να δηλώσουν ναι ή όχι στο εξής ερώτημα: «Πρέπει να γίνει αποδεκτό το σχέδιο συμφωνίας, το οποίο κατέθεσαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο Eurogroup της 25.06.2015 και αποτελείται από δύο μέρη, τα οποία συγκροτούν την ενιαία πρότασή τους.
Το πρώτο έγγραφο τιτλοφορείται «Reforms for the completion of the Current Program and Beyond» («Μεταρρυθμίσεις για την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος και πέραν αυτού») και το δεύτερο «Preliminary Debt sustainability analysis» («Προκαταρκτική ανάλυση βιωσιμότητας χρέους»).
Όσοι από τους πολίτες της χώρας απορρίπτουν την πρόταση των τριών θεσμών ψηφίζουν: ΔΕΝ ΕΓΚΡΙΝΕΤΑΙ/ΟΧΙ.
Όσοι από τους πολίτες της χώρας συμφωνούν με την πρόταση των τριών θεσμών ψηφίζουν: ΕΓΚΡΙΝΕΤΑΙ/ΝΑΙ».
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν 61,38% υπέρ του «ΟΧΙ», το οποίο έγινε δεκτό με πανηγυρισμούς στο Μέγαρο Μαξίμου, στην Κουμουνδούρου στα γραφεία του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και στο επιτελείο των ΑΝΕΛ, που τότε συγκυβερνούσαν με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Ο Αλέξης Τσίπρας, ωστόσο, παρά το ξεκάθαρο του αποτελέσματος, ήρθε σε συμβιβασμό με τους Ευρωπαίους εταίρους. Στις 13 Ιουλίου, ύστερα από 17 ώρες διαπραγματεύσεων και ένα απίστευτο πολιτικό – οικονομικό θρίλερ επιτυγχάνεται συμφωνία για το τρίτο χρηματοδοτικό πρόγραμμα προς την Ελλάδα και δάνειο – γέφυρα ύψους 7 δισ. ευρώ από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.Το τρίτο μνημόνιο τελικά ψηφίστηκε από τη Βουλή των Ελλήνων στις 14 Αυγούστου με τον ΣΥΡΙΖΑ να έχει διασπαστεί.
