Μακρόν - Πούτιν συνομιλίες: Τι είπαν οι δύο ηγέτες
«Βλαντιμίρ… πες μου ποιες είναι οι προθέσεις σου».Τέσσερις ημέρες προτού ο Ρώσος πρόεδρος δώσει εντολή για την εισβολή στην Ουκρανία, ο Εμανουέλ Μακρόν έκανε μια τελευταία προσπάθεια να αποτρέψει τον πόλεμο, σε ένα κρίσιμο τηλεφώνημα, στο οποίο έκανε μεταξύ άλλων και αυτή την ερώτηση στον Βλαντιμίρ Πούτιν. Το τηλεφώνημα αυτό αποκαλύφθηκε σε γαλλικό ντοκιμαντέρ, σε μια σπάνια περίπτωση δημοσιοποίησης της συζήτησης δύο ηγετών. Γεγονός που προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Μόσχας, που κατηγόρησε το Παρίσι για παραβίαση του πρωτοκόλλου της διπλωματίας. Στο τηλεφώνημα που έγινε στις 20 Φεβρουαρίου και διήρκεσε 1 ώρα και 45 λεπτά, οι πρόεδροι της Γαλλίας και της Ρωσίας αποκαλούσε ο ένας τον άλλον με το μικρό του όνομα. Ο Μακρόν προσπάθησε να πείσει τον Πούτιν να «ηρεμήσει τα πράγματα» στην περιοχή και εκείνος με τη σειρά του κατηγόρησε τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι για ψέματα και άνοδο στην εξουσία με πραξικόπημα.
Το γαλλικό ντοκιμαντέρ «Ένας πρόεδρος, η Ευρώπη και ο πόλεμος» δίνει μια μοναδική ματιά στα παρασκήνια των διπλωματικών μαχών που γίνονταν επί μήνες, εν μέσω της χειρότερης ευρωπαϊκής κρίσης εδώ και δεκαετίες. Αρχικά, είχε στόχο να επικεντρωθεί στην ηγεσία του Μακρόν κατά τη διάρκεια της γαλλικής προεδρίας της ΕΕ. Αλλά, λόγω των καταιγιστικών εξελίξεων, κατέληξε να καταγράφει ιστορικές στιγμές του πολέμου στην Ουκρανία, μεταξύ άλλων τα ταξίδια Γάλλου προέδρου στη Μόσχα και στο Κίεβο.
Οι στιγμές που ανέβασε τον τόνο ο Μακρόν
«Βλαντιμίρ, θα ήθελα πρώτα από όλα να μου πεις πώς “διαβάζεις” την κατάσταση και ίσως, ευθέως όπως συνηθίζεις, να μου πεις ποιες είναι οι προθέσεις σου», λέει ο Μακρόν στον Πούτιν, στο τηλεφώνημα της 20ης Φεβρουαρίου. «Τι να πω; Βλέπεις μόνος σου τι συμβαίνει», απαντά ο Ρώσος και κατηγορεί την Ουκρανία ότι παραβιάζει τις συμφωνίες του Μινσκ. Υποστηρίζει ότι ο Ζελένσκι θέλει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, προκαλώντας την οργή των συμβούλων του Μακρόν, που παρακολουθούν τη συνομιλία από άλλο δωμάτιο. «Ο Ζελένσκι σας λέει ψέματα», υποστηρίζει ο Πούτιν για τον Ουκρανό πρόεδρο.
Σε κάποιο σημείο ο Μακρόν ανεβάζει τον τόνο της φωνής του, όταν ο Πούτιν τον κατηγορεί ότι επιδιώκει την αναθεώρηση της συμφωνίας του Μινσκ. Ο Ρώσος λέει ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη οι προτάσεις των αυτονομιστών της ανατολικής Ουκρανίας. «Δεν ξέρω πού διδάχθηκε το δίκαιο ο δικηγόρος σου», του απαντά ο Μακρόν «και λες σε μια κυρίαρχη χώρα ότι τα νομικά κείμενα προτείνονται από ομάδες αυτονομιστών και όχι από δημοκρατικά εκλεγμένες αρχές». Η ουκρανική κυβέρνηση δεν είναι διπλωματικά εκλεγμένη, του απαντά ο Πούτιν, υποστηρίζοντας ότι ανέβηκε στην εξουσία με ένα «αιματηρό πραξικόπημα». «Άνθρωποι κάηκαν ζωντανοί, ήταν ένα λουτρό αίματος», αναφέρει και συμπληρώνει ότι ο Ζελένσκι είναι ένας από τους υπεύθυνους. Ο Ουκρανός πρόεδρος εξελέγη δημοκρατικά το 2019, ενώ ο Πούτιν φάνηκε να αναφέρεται στη δική του ερμηνεία για γεγονότα που είχαν προηγηθεί.
Η συνάντηση με τον Μπάιντεν
Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας, ο Εμανουέλ Μακρόν προτείνει στον Βλαντιμίρ Πούτιν μια συνάντηση με τον Τζο Μπάιντεν, στη Γενεύη. Ο Ρώσος συμφωνεί αρχικά, αλλά λέει ότι πρέπει οι συνεργάτες του πρώτα να προετοιμάσουν τις συνομιλίες. Ο Εμανουέλ Μπον, διπλωματικός σύμβουλος του Μακρόν, ακούγεται να σχολιάζει ότι ο Πούτιν λέει πάντα ψέματα. Σε άλλο σημείο, παρά την ένταση ο Μακρόν παίζει τον ρόλο του μεσολαβητή. «Πρέπει να με βοηθήσεις λίγο. Η κατάσταση είναι πολύ τεταμένη», λέει στον Πούτιν. Ο Γάλλος αναφέρει ότι θα ζητήσει από τον Ζελένσκι να «ηρεμήσουν όλοι». Καλεί τον Πούτιν να ζητήσει αυτοσυγκράτηση από τα στρατεύματά του, που είχαν συγκεντρωθεί στα σύνορα. «Αν θες να δώσεις μια ευκαιρία στον διάλογο, πρέπει να ηρεμήσεις την περιοχή», λέει ο Γάλλος στον Ρώσο πρόεδρο.
«Ήθελα να παίξω χόκεϊ»
Η συνομιλία των δύο ηγετών κλείνει με παράδοξο τρόπο. «Σε ευχαριστώ Εμανουέλ, πάντα απολαμβάνω να μιλάω μαζί σου γιατί έχουμε μια σχέση εμπιστοσύνης», λέει αρχικά ο Πούτιν. «Δεν θέλω να σου κρύψω τίποτα, ήθελα να παίξω χόκεϊ στον πάγο. Τώρα σου μιλάω από το γυμναστήριο, προτού κάνω τις ασκήσεις μου», συνεχίζει ο Ρώσος πρόεδρος, αλλά διαβεβαιώνει τον Γάλλο ομόλογό του ότι πρώτα θα τηλεφωνήσει στους συνεργάτες του.
Αντίδραση από Λαβρόφ
Η δημοσιοποίηση του τηλεφωνήματος ανάμεσα στον Βλαντιμίρ Πούτιν και τον Εμανουέλ Μακρόν προκάλεσε την αντίδραση του Σεργκέι Λαβρόφ. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών κατηγόρησε το Παρίσι για παραβίαση του διπλωματικού πρωτοκόλλου, σημειώνοντας ότι αυτό «δεν προβλέπει μονομερείς διαρροές τέτοιων ηχογραφήσεων». Η Μόσχα, συνέχισε ο Λαβρόφ διαπραγματεύεται πάντα με τρόπο «που ποτέ δεν θα αισθανθούμε ντροπή. Πάντα λέμε αυτό που σκεφτόμαστε και είμαστε έτοιμοι να λογοδοτήσουμε για τα λόγια μας και να εξηγήσουμε τη θέση μας». Ήδη η Μαρία Ζαχάροβα, εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, είχε κατηγορήσει το Παρίσι ότι παραβίασε την εχεμύθεια των διαπραγματεύσεων με τη Μόσχα.
«Κανένα παράπονο για τις κυρώσεις»
Η συνάντηση του Πούτιν με τον Μπάιντεν δεν έγινε ποτέ. Την επομένη του τηλεφωνήματος, ο Ρώσος κλιμακώνει την κατάσταση, αναγνωρίζοντας δύο αυτοανακηρυχθείσες «δημοκρατίες» στην ανατολική Ουκρανία. Ο Μακρόν μιλά τηλεφωνικά με Ευρωπαίους ηγέτες, μεταξύ άλλων με τον Μπόρις Τζόνσον που είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικός. «Κάθε φορά που προσπαθείς να διαπραγματευτείς μαζί του, κάνει κάτι ακόμη πιο επιθετικό», του λέει ο Βρετανός πρωθυπουργός.
«Πιστεύω ότι σωστά διαπραγματευτήκαμε, επειδή τώρα εκείνος έχει το βάρος και ξεκάθαρα την ευθύνη να το πράξει», του απαντά ο Μακρόν. Όταν, έπειτα από λίγα 24ωρα, η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, ο κορυφαίος διπλωματικός σύμβουλος του Γάλλου προέδρου, Εμανουέλ Μπον, προσπαθεί να βρει τον Ρώσο ομόλογό του στο κινητό του τηλέφωνο, αλλά μάταια. «Έχουν το θράσος να κάνουν πόλεμο, αλλά όχι το θάρρος να μιλήσουν», σχολιάζει ο Γάλλος διπλωμάτης.
Στον απόηχο της εισβολής, η ΕΕ επιβάλει τις πρώτες κυρώσεις σε βάρος της Μόσχας. Ο Εμανουέλ Μακρόν συνομιλεί με τον Όλαφ Σολτς και τον ρωτά για το τηλεφώνημα του Γερμανού καγκελάριου με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, το ίδιο πρωί. «Αυτό που με εντυπωσίασε περισσότερο ήταν ότι ο Πούτιν δεν παραπονέθηκε ποτέ για τις κυρώσεις. Δεν το ανέφερε καν», του λέει ο Σολτς.
Πέντε μήνες «σκιά» του Μακρόν
Ο Γάλλος δημοσιογράφος Γκι Λαγκάς, ο οποίος σκηνοθέτησε και γύρισε το ντοκιμαντέρ, είχε «ενταχθεί» στο Ελιζέ για πέντε μήνες. Οι ξένοι ηγέτες είχαν ενημερωθεί ότι ένας δημοσιογράφος θα κατέγραφε εκ των έσω τη γαλλική προεδρία της ΕΕ, σύμφωνα με το Ελιζέ. Μεταξύ άλλων, το υλικό περιλαμβάνει και ένα τηλεφώνημα του Εμανουέλ Μακρόν με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, την ημέρα που ξέσπασε ο πόλεμος. «Οι Ρώσοι, είναι φριχτό αυτό που κάνουν… Τώρα είναι στο Κίεβο και δίνουμε μάχη στο Κίεβο Εμανουέλ», λέει στον Μακρόν, ο οποίος μένει σιωπηλός για αρκετά δευτερόλεπτα. «Ναι, ολοκληρωτικός πόλεμος», συμπληρώνει ο Ουκρανός ηγέτης.
Το ντοκιμαντέρ περιλαμβάνει επίσης σκηνές από συνεδρίαση υπό τον Μακρόν στο καταφύγιο κάτω από το μέγαρο των Ηλυσίων. Σε άλλα στιγμιότυπα ο Γάλλος ηγέτης δουλεύει με την ομάδα του στο προεδρικό αεροπλάνο, φορώντας με μπλε φούτερ. Επίσης, το ντοκιμαντέρ καταγράφει τη δουλειά των διπλωματικών συμβούλων του, από την προετοιμασία των ομιλιών του, μέχρι την αποστολή μηνυμάτων στον Μακρόν, κατά τη διάρκεια των τηλεφωνικών επικοινωνιών του με άλλους ηγέτες.
Ο Λαγκάς διευκρίνισε ότι πρόσεξε να μην αποκαλύψει απόρρητες πληροφορίες. Το ντοκιμαντέρ δεν περιλαμβάνει καμία πληροφορία για τη στρατιωτική υποστήριξη που παρέχει η Γαλλία στην Ουκρανία. Επίσης, δεν δείχνει τη συζήτηση ανάμεσα στον Μακρόν και τον Ζελένσκι, αφότου ο Γάλλος πρόεδρος έκανε τις δηλώσεις που εκνεύρισαν τους Ουκρανούς, περί μη ταπείνωσης της Ρωσίας.
Με πληροφορίες από ΑP, DW
