Από την Ευτυχία Παπούλια
Κοινωνιολόγος
Στις μέρες μας, αν ένας άντρας ανοίξει την πόρτα για μια κυρία, είναι πιθανότατα ο πορτιέρης
Μαίη Γουέστ
Πώς θα νιώθατε αν ξαφνικά ένας πολύ γνωστός σας που είχατε καιρό να τον δείτε, σας έπαιρνε τηλέφωνο την ώρα που εσείς είχατε καρφωμένο το βλέμμα σας στην ένδειξη ‘ποσό πληρωμής’ του λογαριασμού της ΔΕΗ και με μια ευγενική φωνή, το “γειά σου! Τι κάνεις; Θα χαρώ πολύ να τα πούμε κάποια στιγμή απο κοντά”, σας αποσυντονίζει και σχεδόν χωρίς να περιμένει απάντηση σας αποχαιρετά κατανοώντας την υπερένταση στην οποία ενδεχομένως βρίσκεστε εκείνη την στιγμή; Σιγουρα στην σημερινή εποχή, όπου ο λογαριασμός της ΔΕΗ ειναι ίσως το μικρότερο ανάμεσα στα άλλα που μας κρατάνε σε υπερένταση την συγκεκριμένη στιγμή, ένα τέτοιο τηλεφώνημα ενδιαφέροντος, το λιγότερο μπορεί να μας είναι αδιάφορο και στην χειρότερη περίπτωση… εκνευριστικό.
Εχει λοιπόν κάποια αξία ενα τέτοιο τηλεφώνημα ή μήνυμα μέσα σε τέτοιες συνθήκες νευρικότητας που βιώνουν οι περισσότεροι απο εμας; Μπορεί μια τέτοια ενέργεια να συμβάλλει στην προσπάθεια του ανθρώπου για κοινωνική επαφή με άλλα άτομα; Μπορεί και ένα απλό “γεια, τι κάνεις;”, να αλλάξει τη… ζωη μας; Μια νέα μελέτη πάνω σε αυτό το ερώτημα, κατέδειξε ότι η ανάγκη να προσεγγίσει κανείς ανθρώπους του κοινωνικού του περιβάλλοντος, η ανάγκη για κοινωνικές επαφές, είναι πιο ισχυρή απ’ τις αναστολές που επιβάλλουν οι καλοί τρόποι και οι επιφυλάξεις μας μήπως ενοχλούμε κάποιον γνωστό μας, δείχνοντάς του ενα τέτοιο ενδιαφέρον το οποίο θα μπορούσε να θεωρηθεί ως υπερβολικό ή ακόμη και υποκριτικό.
“Γειά σου! Τι κάνεις;”
Η Πέγκυ Λιου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Διοίκησης Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο του Πιτσμπουργκ και συντάκτρια της σχετικής μελέτης αναφέρει πως ‘ακόμα κι’ ένα σύντομο μήνυμα για να πούμε “Γειά σου! Τι κάνεις;” έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία απ’ αυτή που κάποιοι άνθρωποι του αποδίδουν. Οπως επισημαίνει και η Μαρίσα Φράνκο, αναπληρώτρια καθηγήτρια Κλινικής Ψυχολογίας στο Παναπιστήμιο του Μέριλαντ, για να βρισκόμαστε στα καλύτερά μας θα πρέπει να είμαστε συνδεδεμένοι με τους γύρω μας. Οπως χρειαζόμαστε φαγητό και νερό χρειαζόμαστε και κοινωνική επαφή.
Κοινωνική επαφή δεν είναι κατ’ ανάγκη μια σχέση που περιορίζεται σε ένα στενό κύκλο ατόμων με τα οποία θεωρούμε οτι ‘ταιριάζουμε’, οτι μας δένει κάποιο είδος χημείας, οτι επικοινωνούμε καλύτερα. Κοινωνική επαφή μπορούμε κι επιβάλλεται να έχουμε με όλους αυτούς έξω απ’ τον φιλικό μας κύκλο, με ολους όσους ερχόμαστε σε καθημερινή επαφή απ’ τους ανθρώπους του επαγγελματικού μας περιβάλλοντος μέχρι τον στρυφνό υπάλληλο του ‘καφέ’ της γειτονιάς μας απ’ όπου παίρνουμε το φραπεδάκι μας κάθε πρωί πριν παμε στην δουλειά μας.
Έχουμε ομως κάποιο λόγο, κάποιο όφελος να σπαταλάμε ενέργεια για να κερδίσουμε την συμπάθεια και την εκτίμηση της καθαρίστριας, του καφετζή, του ψιλικατζή, του φούρναρη της γειτονιάς μας που στο κάτω κάτω έχουν εκείνοι την ανάγκη μας; Η δρ Λιου μας διαβεβαιώνει πως, ναι, έχουμε άμεσο όφελος, γιατί κάθε προσπάθεια προσέγγισης δημιουργεί μια θετική αλληλεπίδραση ανάμεσα σε δυο ανθρώπους. Ενα απλο ‘γειά σου, τι κάνεις’ αντανακλάται κι επιστρέφει σε εμάς πολλαπλάσιο…Πώς όμως μπορούμε να κερδίσουμε σε μια τέτοια προσπάθεια προσέγγισης;
Μια χροιά κοινωνικής προσέγγισης
Σιγουρα οχι μπαίνοντας σε έναν απ’ τους παραπάνω επαγγελματικούς χώρους και ζητήσουμε μ’ εναν τρόπο που μοιάζει σαν ‘απαίτηση’ ή ‘διαταγή’ αυτό που θέλουμε και γυρίζοντας την πλάτη αποχωρήσουμε βιαστικά. Πόσο πιο όμορφη θα ήταν αν σε αυτή την αμιγώς επαγγελματική συναλλαγή προσδίδαμε και μια χροιά κοινωνικής προσέγγισης; Ποσο πιο ουσιαστική, πιο αποδοτική θα μπορούσε να ειναι αυτή η ολιγόλεπτη επικοινωνία μας με τους καθημερινούς ανθρώπους που συναντάμε κάθε μέρα στην ζωή μας αρκετούς μάλιστα περισσότερο κι απο μια φορά;
Δεν ειναι άσκοπη φλυαρία ούτε χάσιμο χρόνου, οταν μπαίνοντας στο φαστφουντάδικο της γειτονιάς μας λέμε πρώτα δυνατά με καθαρή φωνή κι ένα χαμόγελο μια καλημέρα, ενα “γειά σας” κι ενώ ο υπάλληλος περιμένει την παραγγελία μας εμείς τον αιφνιδιάζουμε ρωτώντας τον: “καλά είστε;”. Και μετά από αυτήν την στιχομυθία τον ‘παρακαλούμε’ δεν δίνουμε ‘εντολή’ να μας φτιάξει αυτό που θέλουμε.
Μια θετική αύρα
Και τότε αφού τον ευχαριστήσουμε μ’ ενα χαμόγελο φεύγουμε… αφήνοντας πίσω μας μια θετική αύρα, ενα είδος επικοινωνίας, μιας κοινωνικής επαφής που χωρίς να επιδιώκουμε κάτι περισσότερο απο μια επαγγελματική συναλλαγή, ειναι ομως ενα απο κείνα τα καθημερινά στιγμιότυπα που μπορούμε εμεις οι ίδιοι να ‘σκηνοθετούμε’ στην ζωή μας, αντί να αφήνουμε αναξιοποίητες τις ευκαιρίες που μας προσφέρονται για να δημιουργούμε γύρω μας εναν κύκλο απο απλες εως κι αξιόλογες κοινωνικές επαφές.. Δεν μπορούμε να φανταστούμε τις ευεργετικές επιπτώσεις για μας και τους γύρω μας αν αυτη η συμπεριφορά μας, αυτό το ‘Γειά σας, τι κάνετε”, μας γίνει συνήθεια και τρόπος ζωής. Ενα χαμόγελο, ενας καλός λόγος, μια επιβράβευση αντί για επίκριση σε ολους με τους οποίους ερχόμαστε σε επαφή, δημιουργεί μια ευεργετική επίδραση και επιστρέφει σε εμάς τους ίδιους.
Στα μάτια
Σε αυτήν την ανθρώπινη ανάγκη για κοινωνική επαφή μην περιμένουμε κάποιος να έρθει κοντά μας, να μας ανακαλύψει. Εμείς θα πάμε προς εκείνους, εμείς είμαστε οι πρωταγωνιστές… Και τα μέσα που διαθέτουμε ειναι το σώμα μας που πρέπει να το διατηρούμε σε άριστη φυσική κατάσταση, οι αισθήσεις μας και ο τρόπος που τις διαχειριζόμαστε. Πρέπει να ακούμε, όχι να μιλάμε για τον εαυτό μας, τις επιτυχίες μας ή ακόμη χειρότερα για τα προβλήματά μας που θα πρέπει να τα έχουμε μηδενίσει ώστε να μην τα επικαλούμαστε για να κερδίσουμε την συμπάθεια που δυστυχώς ειναι κι αυτός ένας τρόπος δημιουργίας κοινωνικής επαφής.
Και μην ξεχνάμε: Να κοιτάζουμε πάντα στα μάτια αυτόν στον οποίο απευθυνόμαστε, με το κινητό να βρίσκεται πάντα στην τσάντα. Να ρωτάμε πάντα πριν δώσουμε την παραγγελία μας: “Γεια σας!.. Καλά είστε;” και να λέμε πάντα ευχαριστώ. Ειναι κάποιες από τις ελάχιστες συνήθειες που πρέπει να εφαρμόζουμε στην καθημερινή μας ζωη απέναντι σε ολους τους ανθρώπους, ακόμη και σε αυτους που δεν μας ενδιαφέρουν. Ή μάλλον κυρίως σε αυτούς. Η αλλαγή που θα επέλθει στην ζωή μας και την ψυχολογία μας θα μας εντυπωσιάσει…
