Πελόζι στην Ταϊβάν: Άξιζε;

Κατά πόσον η ριψοκίνδυνη επίσκεψη της προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, Νάνσι Πελόζι, στην Ταϊβάν θα αποδειχθεί καμπή στην εκδήλωση της αποφασιστικότητας της Ουάσιγκτον ή απλώς προκάλεσε την Κίνα χωρίς στρατηγικά οφέλη θα εξαρτηθεί, λέει το CNN, από το πότε και αν θα κατευναστεί η οργή του Πεκίνου και τα στρατιωτικά νταηλίκια του. Το ταξίδι της Πελόζι έχει ήδη κλιμακώσει την ένταση στις σινοαμερικανικές σχέσεις, με την Κίνα να στέλνει μαχητικά στη λεγόμενη Ζώνη Αναγνώρισης Αεροπορικής Άμυνας (ADIZ) της Ταϊβάν και να ξεκινά γυμνάσια, περικυκλώνοντας ουσιαστικά το νησί.

Ωστόσο, αν η έκρηξη οργής της Κίνας σταματήσει πριν κλιμακωθεί σε πλήρη σύρραξη στο Στενό της Ταϊβάν και αποφευχθούν «ατυχήματα» μεταξύ των δυνάμεων του Πεκίνου και της Ταϊπέι ή της Κίνας και των ΗΠΑ στην περιοχή, «ίσως να αποδειχθεί προσωρινή η καταιγίδα», λέει το αμερικανικό δίκτυο. «Η εικόνα της προέδρου της Βουλής να ενισχύει μια δημοκρατία κάτω από τη γιγάντια σκιά της Κίνας θα μπορούσε να γίνει μια από τις χαρακτηριστικές στιγμές στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ στην περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού».

Η γεωπολιτική κόντρα ΗΠΑ-Κίνας είναι η σημαντικότερη στην παγκόσμια σκακιέρα και μολονότι η κυβέρνηση Μπάιντεν ακολούθησε τη γραμμή Τραμπ, αντιμετωπίζοντας την Κίνα μάλλον ως αντίπαλο παρά ως ανταγωνιστή, πρωταρχικός στόχος της αμερικανικής πολιτικής είναι να αποτραπεί ένας μελλοντικός καταστροφικός πόλεμος μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων. Αν λοιπόν το ταξίδι της Πελόζι ο οποίος έχει αναγορεύσει σε βασικό στόχο την ένωση με ή χωρίς την κατάληψη της Ταϊβάν- επιδεινώσει σε μόνιμη βάση τις σινοαμερικανικές σχέσεις και επισπεύσει μια σύγκρουση, ίσως αποδειχθεί τεράστιο λάθος. Το ίδιο ισχύει κι αν η επίσκεψη της Πελόζι ωθήσει το Πεκίνο σε βήματα που θα κλονίσουν την ειρήνη και την ευημερία των Ταϊβανέζων.

Τι πέτυχε η Πελόζι

Από τη σκοπιά της Πελόζι, το ταξίδι μέχρι τώρα πήγε καλά. Βρέθηκε στο επίκεντρο της προσοχής του πλανήτη, προτού καν πατήσει το πόδι της στο νησί, ως γυναίκα πολιτικός που αψήφησε την ανδροκρατούμενη κινεζική ηγεσία και τον εκφοβισμό του Πεκίνου, για να συναντηθεί με την επίσης γυναίκα πρόεδρο της Ταϊβάν και να υπερασπιστεί τη δημοκρατία, μια από τις βασικές αμερικανικές αξίες. Έδειξε στην Κίνα ότι οι ΗΠΑ δεν θα υποχωρήσουν μπροστά στην πολεμοχαρή ρητορική της κι ότι θα συνεχίσουν τις κινήσεις τους στην περιοχή της νοτιοανατολικής Ασίας και του Ειρηνικού, ό,τι κι αν πιστεύει το Πεκίνο.

Αν και αυτό μπορεί να είναι το τελευταίο σημαντικό ταξίδι της στο εξωτερικό με την ιδιότητα της προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων, το σίγουρο είναι ότι δεν θα λησμονηθεί γρήγορα, λέει το CNN.Αν και η επίσκεψη προκάλεσε ανησυχία στον Λευκό Οίκο, σε Αμερικανούς αναλυτές και το κατεστημένο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, ακόμη και Ρεπουμπλικανοί γερουσιαστές έπλεξαν το εγκώμιο της Πελόζι, ίσως για να την εμφανίσουν πιο σκληρή σε σύγκριση με τον Τζο Μπάιντεν.

Οι ανεπιθύμητες συνέπειες που ίσως προκάλεσε το ταξίδι της Πελόζι

Για το αμερικανικό δίκτυο, τα επιτεύγματα της Πελόζι στην Ταϊβάν είναι προσωπικά, συμβολικά και βραχυπρόθεσμα. Δεν φάνηκε να είπε ή να έκανε κάτι που να αντιβαίνει στην πάγια αμερικανική πολιτική της «μίας Κίνας», αν και σε κάποιο σημείο της συνέντευξης Τύπου έπλεξε το εγκώμιο του λαού της Ταϊβάν για «το θάρρος να αλλάξουν τη χώρα τους επί το δημοκρατικότερο», όταν οι ΗΠΑ δεν αναγνωρίζουν την Ταϊβάν ως χώρα -ένα σχόλιο που προφανώς θα εξοργίσει εκ νέου το Πεκίνο. Έτσι, το ταξίδι της μπορεί να εδραιώσει την πεποίθηση στην κινεζική ηγεσία ότι το Κογκρέσο είναι αποφασισμένο να σκληρύνει την πολιτική του αναφορικά με το θέμα της Ταϊβάν και να φέρει σε οριακό σημείο το διπλωματικό τεντωμένο σκοινί για το καθεστώς του νησιού.

«Αν και μπορεί να μην είναι αυτή η πρόθεση της Πελόζι, οι εσφαλμένες αντιλήψεις μπορούν να οδηγήσουν σε στρατιωτικές κλιμακώσεις σε μια τόσο ασταθή σχέση εξωτερικής πολιτικής. Μια μόνιμη αύξηση της κινεζικής στρατιωτικής και οικονομικής πίεσης στην Ταϊβάν, ή μια πιο εχθρική στάση απέναντι στις αμερικανικές ναυτικές και αερομεταφερόμενες δυνάμεις, θα μπορούσε να φέρει πιο κοντά τον κίνδυνο σύγκρουσης μεταξύ των αντιπάλων. Εάν το ταξίδι της Πελόζι επιταχύνει την αποφασιστικότητα του Σι Τζινπίνγκ για κατάληψη με στρατιωτικά μέσα της Ταϊβάν, θα είναι επίσης αντιπαραγωγικό», γράφει ο Στίβεν Κόλινσον τού CNN.

‘Η Κίνα φαίνεται να παίρνει θέση για να προχωρήσει πιθανώς σε περαιτέρω βήματα’

Παρότι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου επέμειναν ότι ήταν δικαίωμα της Πελόζι να επισκεφθεί την Ταϊβάν και ότι δεν επηρεάζει διμερείς συμφωνίες που αναγνωρίζουν τη Λαϊκή Δημοκρατία ως μόνη νόμιμη κυβέρνηση της Κίνας, φάνηκαν να προετοιμάζουν τους Αμερικανούς για μια μακρά περίοδο προκλητικών κινήσεων από την Κίνα. Ο εκπρόσωπος Τύπου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, Τζον Κίρμπι, παρουσίασε μάλιστα έναν οδικό χάρτη με βήματα που θα μπορούσε να κάνει το Πεκίνο, όπως η Ρωσία πριν από την εισβολή στην Ουκρανία.

«Η Κίνα φαίνεται να παίρνει θέση για να προχωρήσει πιθανώς σε περαιτέρω βήματα τις προσεχείς ημέρες και ίσως σε μακρύτερο χρονικό ορίζοντα», είπε χθες ο Κίρμπι, προειδοποιώντας για ενδεχόμενες εκτοξεύσεις πυραύλων στο Στενό της Ταϊβάν ή γύρω από το νησί, παραβιάσεις από κινεζικά μαχητικά της Ζώνης Αναγνώρισης Αεροπορικής Άμυνας (ADIZ) της Ταϊβάν και δημόσιες δηλώσεις από την κινεζική ηγεσία ότι δεν είναι διεθνής πλωτή οδός το Στενό της Ταϊβάν, που είναι κρίσιμο για την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, καθώς από εκεί διέρχεται μεγάλος αριθμός πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.

«Ναι, είχε το δικαίωμα να πάει, αλλά βγάζει νόημα;»

Αν επιχειρήσει να κλείσει η Κίνα το Στενό για να εντείνει την πίεση στην Ταϊβάν, θα μπορούσε να επιφέρει καταστροφικές οικονομικές συνέπειες αλλά και πολιτικές επιπτώσεις στις ΗΠΑ και αλλού. Ακόμη και η συζήτηση περί διακοπής της διέλευσης από το Στενό θα μπορούσε να προκαλέσει βουτιά στις παγκόσμιες αγορές, επιδεινώνοντας τα προβλήματα για τους Αμερικανούς που ήδη παλεύουν με το υψηλό κόστος ζωής σε μια κρίση πληθωρισμού, η οποία απειλεί να καταδικάσει μεσοπρόθεσμα τους Δημοκρατικούς. Με όλα αυτά κατά νου, το ερώτημα είναι κατά πόσον η επίσκεψη της Πελόζι πέτυχε κάτι που να αξίζει μια πιθανή μακροπρόθεσμη επιδείνωση του περιβάλλοντος ασφαλείας γύρω από την Ταϊβάν, η οποία θα μπορούσε να φέρει πιο κοντά μια σύγκρουση των υπερδυνάμεων.

«Ναι, είχε το δικαίωμα να πάει, αλλά βγάζει νόημα;» διερωτήθηκαν ο πρώην αξιωματούχος του FBI και της CIA, Φιλ Μαντ. Από την πλευρά του, ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Κίνα, Μαξ Μπόκους, είπε ότι δεν ήταν «σοφό» το ταξίδι της Πελόζι, στο πλαίσιο μιας επικίνδυνα επιδεινούμενης σινοαμερικανικής σχέσης: «Η επίσκεψή της προκαλεί σαφώς εντάσεις. Δεν υπήρχε λόγος από τη σκοπιά της εξωτερικής πολιτικής να το κάνει. Οι Ταϊβανέζοι το ξέρουν ότι τους υποστηρίζουμε».