Οι αγωγοί Nord Stream έχουν αποτελέσει το τελευταίο σημείο σύγκρουσης στον κλιμακούμενο ενεργειακό πόλεμο μεταξύ της Ευρώπης και της Μόσχας
Πλοία και υποβρύχια του ρωσικού Πολεμικού Ναυτικού καταγράφηκαν να περνούν κοντά στους αγωγούς Nord Stream όπου σημειώθηκαν οι εκρήξεις, ανέφεραν δυτικές πηγές πληροφοριών, σύμφωνα με το CNN. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ασφαλείας κατέγραψαν αυτές τις κινήσεις του ρωσικού ναυτικού τη Δευτέρα και την Τρίτη, καθώς και την περασμένη εβδομάδα. Αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι εμπλέκονται ως ύποπτοι στο σαμποτάζ στον Nord Stream, ανέφεραν οι πηγές των μυστικών υπηρεσιών, σύμφωνα με το CNN. Οι αγωγοί Nord Stream έχουν αποτελέσει το τελευταίο σημείο σύγκρουσης στον κλιμακούμενο ενεργειακό πόλεμο μεταξύ της Ευρώπης και της Μόσχας. Ενας Δανός στρατιωτικός αξιωματούχος ανέφερε ότι πλοία του ρωσικού ναυτικού επιχειρούν συχνά στην περιοχή. “Τα βλέπουμε κάθε εβδομάδα. Οι ρωσικές δραστηριότητες στη Βαλτική Θάλασσα έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Δοκιμάζουν αρκετά συχνά τις αντιδράσεις μας – τόσο στη θάλασσα όσο και στον αέρα.”, δήλωσε στο CNN.
Όλα δείχνουν σαμποτάζ του Nord Stream
Η υπόθεση του «σαμποτάζ» προκρίνεται για να εξηγηθούν οι διαρροές από τους αγωγούς αερίου Nord Stream, ενέργεια που θα αποτελούσε αναμφίβολα μια επιχείρηση περίπλοκη, αλλά διόλου πέραν της εμβέλειας ενός ικανού στρατού. Και τέτοιοι στρατοί είναι πολλοί στην περιοχή. Το σενάριο των τυχαίων ταυτόχρονων βλαβών φαίνεται να παραμερίζεται. Όμως η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε παραμένει άγνωστη, όπως και ο υποτιθέμενος δράστης.
Μια ζώνη που επιτηρείται
Οι τρεις διαρροές, που έχουν εντοπισθεί από τη Δευτέρα, βρίσκονται στη Βαλτική θάλασσα, στα ανοικτά του νησιού Μπόρνχολμ της Δανίας, ανάμεσα στη νότια Σουηδία και την Πολωνία. Μια ζώνη η οποία βρίσκεται εδώ και δεκαετίες υπό επιτήρηση. «Στο παρελθόν, η ΕΣΣΔ στάθμευε υποβρύχια κατασκόπους με ειδικές δυνατότητες στα θαλάσσια βάθη», υπενθυμίζει στο Twitter ο ανεξάρτητος στρατιωτικός αναλυτής Χ. Ι. Σάτον. Έκτοτε οι χώρες της Βαλτικής πέρασαν στην πλευρά του ΝΑΤΟ. Όμως οι διαρροές σημειώθηκαν στα διεθνή ύδατα, όπου όλοι μπορούν να κυκλοφορούν.
«Σήμερα το ρωσικό πολεμικό ναυτικό διαθέτει το μεγαλύτερο στόλο κατασκοπευτικών υποβρυχίων στον κόσμο. Έχουν τη βάση τους στην Αρκτική. Θα ήταν ικανά να προκαλέσουν ζημιά σε έναν αγωγό στη Βαλτική», διαβεβαιώνει ο Χ. Ι. Σάτον. Ο ίδιος όμως θεωρεί το σενάριο αυτό «απίθανο».
Ένα περίπλοκο σαμποτάζ
Η επιχείρηση απαιτεί επέμβαση σε βάθος 70 μέτρων. «Είναι κάτι μεγάλο. Η πρόκληση ζημιών σε δύο αγωγούς αερίου στο βυθό της θάλασσας είναι ένα σημαντικό γεγονός, συνεπώς είναι πιθανό ο δράστης να είναι ένα κράτος», σημειώνει ο Λάιον Χιρθ, καθηγητής στο Hertie School του Βερολίνου, βάζοντας έμμεσα στην άκρη το ενδεχόμενο μιας τρομοκρατικής ή εγκληματικής ενέργειας. Όμως ένας ικανός στρατός ξέρει να το κάνει. Η ζώνη είναι «τέλεια προσαρμοσμένη για υποβρύχια τσέπης», εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο ένας υψηλόβαθμος γάλλος στρατιωτικός αξιωματούχος προσθέτοντας πως υπάρχει είτε η επιλογή της αποστολής στρατιωτικών δυτών για να τοποθετήσουν εκρηκτικά είτε αυτή της κινητής νάρκης ή του υποβρύχιου drone.
«Το drone φεύγει από ένα υποβρύχιο, το οποίο μπορεί να παραμείνει σε απόσταση ναυτικών μιλίων από το σημείο που είναι στόχος. Αφήνει το drone-νάρκη που μεταφέρει, το οποίο πλέει με ταχύτητα περίπου δέκα κόμβων, κοντά στο βυθό», εξηγεί. «Ο στόχος είναι σταθερός, οπότε το πράγμα δεν είναι πολύ περίπλοκο». Αντιθέτως η επιλογή της τορπίλης, η οποία είναι περισσότερο χρήσιμη μάλλον σε κινητό στόχο, είναι σύμφωνα με τον ίδιο λιγότερο πιθανή. Η έκρηξη «αντιστοιχούσε σε εκατοντάδες κιλά TNT», διευκρινίζει. Το νορβηγικό ινστιτούτο σεισμολογίας NORSAR, ειδικευμένο στον εντοπισμό σεισμών και πυρηνικών εκρήξεων, υπολογίζει τη δεύτερη έκρηξη στα 700 κιλά.
Επιχείρηση χωρίς ανάληψη ευθύνης
Οι κυβερνήσεις δείχνουν τη Μόσχα, η οποία από την πλευρά της δεν αποκλείει «καμιά υπόθεση» και θυμίζει πως το αέριο που διαρρέει από τους αγωγούς της ανήκει. Μάλιστα η Ρωσία υπονοεί ότι πίσω από το σαμποτάζ βρίσκονται οι ΗΠΑ, οι οποίες απάντησαν ότι είναι γελοίο να τις κατηγορούν οι Ρώσοι για κάτι τέτοιο, και το θέμα θα πάει στον ΟΗΕ. «Η θάλασσα της Βαλτικής είναι περιορισμένη και όχι πολύ βαθιά και σχεδόν κάθε κίνηση παρακολουθείται από τα παράκτια κράτη και τα πολεμικά πλοία τους», λέει ο Γιούλιαν Πάβλακ του πανεπιστημίου Χέλμουτ Σμιτ του Αμβούργου. «Πολεμικά πλοία και υποβρύχια είναι ικανά να αναπτύξουν εκεί στα κρυφά δύτες» καθώς και τηλεκατευθυνόμενα υποθαλάσσια οχήματα. Όμως τίποτε δεν είναι αδύνατο για ένα στρατό εκπαιδευμένο στην τέχνη των μυστικών επιχειρήσεων.
«Αυτό αποκαλείται ειδική ναυτική επιχείρηση. Δεν είναι κάτι εύκολο, αλλά γίνεται», συνοψίζει η γαλλική στρατιωτική πηγή. «Αυτό που έγινε μοιάζει με κάτι καλά συντονισμένο και καλά προετοιμασμένο». Σ’ αυτό το στάδιο, δύο πράγματα είναι βέβαια: κατ’ αρχάς, το γεγονός συνδέεται με τον πόλεμο στην Ουκρανία. «Η ναυτική διοίκηση του ΝΑΤΟ και τα συμμαχικά πολεμικά πλοία προετοιμάζονται για υβριδικές δράσεις, που περιλαμβάνουν σαμποτάζ κρίσιμης σημασίας υποδομών, στο περιθώριο του κύριου στόχου της συλλογικής άμυνας», διαβεβαιώνει ο Γιούλιαν Πάβλακ. Στη συνέχεια, αυτό δημιουργεί επιπλέον αστάθεια στην ευρωπαϊκή οικονομία. «Είναι μια βίαιη υπενθύμιση του ευάλωτου χαρακτήρα της ενεργειακής υποδομής μας», εκτιμά ο Λάιον Χιρθ.
Ο ίδιος προκρίνει το ενδεχόμενο δράστης να είναι η Ρωσία. «Αν είναι αλήθεια, είναι αρκετά ανησυχητικό. Αυτό σημαίνει πως η Ρωσία (…) στέλνει το πιο ξεκάθαρο σήμα που μπορεί, πως δεν θα παραδίδει πλέον αέριο στο εγγύς μέλλον». Όποιοι κι αν είναι, αυτοί που επιτέθηκαν στον Nord Stream κάνουν επίσης κατανοητό ότι θα μπορούσαν να πλήξουν και άλλες ενεργειακές υποδομές οι οποίες εξυπηρετούν μια Ευρώπη που διψά για αέριο και πετρέλαιο.
