Η ΕΕ απορρίπτει τη συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης, τονίζοντας σε ανακοίνωση ότι «υπονομεύει τη σταθερότητα» της περιοχής και ότι «παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών». Σε επίσημη ανακοίνωσή της, η ΕΕ αναφέρει ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της θάλασσας και παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών. Επίσης, στην ανακοίνωση, που βγήκε στη δημοσιότητα την ημέρα που ανακοίνωσε η Τουρκία ότι υπέγραψε σχετική συμφωνία με τη Λυβύη, αναφέρεται ότι «πρέπει να αποφεύγονται ενέργειες που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την περιφερειακή σταθερότητα» και ότι το μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης δεν μπορεί να παράγει έννομα αποτελέσματα για τρίτα κράτη.
«Το Μνημόνιο Συνεννόησης Τουρκίας-Λιβύης του 2019 παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να παράγει έννομα αποτελέσματα (legal consequences) για τρίτα κράτη» τονίζει σε γραπτή ανακοίνωσή του, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν για θέματα εξωτερικών υποθέσεων Πίτερ Στάνο σε συνέχεια των σημερινών ανακοινώσεων για υπογραφή «μνημονίου συνεργασίας» των δύο χωρών και υπογραμμίζει ότι πρέπει να «αποφεύγονται ενέργειες που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την περιφερειακή σταθερότητα».
Η ανακοίνωση της ΕΕ για το τουρκολιβυκό μνημόνιο
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση σημειώνει τις εκθέσεις που αναφέρουν ότι η Τουρκία και η Λιβυκή Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας υπέγραψαν συμφωνία για τους υδρογονάνθρακες με βάση το Μνημόνιο Συνεννόησης Τουρκίας-Λιβύης του 2019 για την οριοθέτηση περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο. Η ΕΕ υπενθυμίζει ότι η θέση της σχετικά με αυτό το Μνημόνιο έχει δηλωθεί με σαφήνεια από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Δεκέμβριο του 2019 και παραμένει αμετάβλητη: Το Μνημόνιο Κατανόησης Τουρκίας-Λιβύης του 2019 παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να παράγει έννομα αποτελέσματα για τρίτα κράτη.
Η νέα συμφωνία δεν έχει δημοσιοποιηθεί ακόμη. Απαιτούνται περαιτέρω διευκρινίσεις για το περιεχόμενό της. Πρέπει να αποφεύγονται ενέργειες που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την περιφερειακή σταθερότητα». Σημειώνεται ότι άμεση ήταν η απάντηση της Αθήνας, μέσω του υπουργείου Εξωτερικών, στο παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο. «Η Ελλάδα έχει κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή, τα οποία προτίθεται να υπερασπιστεί με όλα τα νόμιμα μέσα, με πλήρη σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας», σημειώνε, μεταξύ άλλων, το υπουργείο Εξωτερικών.
Είχα τηλεφωνική συνομιλία με τον Αιγύπτιο ΥΠΕΞ S.Shoukry για τις πρόσφατες εξελίξεις στη Λιβύη. Αμφισβητήσαμε τη νομιμότητα της λιβυκής κυβέρνησης εθνικής ενότητας να υπογράψει το εν λόγω μνημόνιο κατανόησης. Θα μεταβώ στο Κάιρο για διαβουλεύσεις την Κυριακή. pic.twitter.com/rF975vfyy0
— Nikos Dendias (@NikosDendias) October 3, 2022
Μαραθώνιος Δένδια: Συνάντηση με Τζ. Τσούνη, επικοινωνία με Αιγύπτιο ΥΠΕΞ
Ταυτόχρονα, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας ξεκίνησε μαραθώνιο διαβουλεύσεων. Πριν από λίγο συναντήθηκε με τον Αμερικανό πρέσβη, Τζορτζ Τσούνη, για να συζητήσουν τις τελευταίες εξελίξεις στη Λιβύη.
Σε συνάντηση @GreeceMFA, συζητήσαμε με τον Πρέσβη των ΗΠΑ George J. Tsunis, τις τελευταίες εξελίξεις στη Λιβύη – During a meeting held today @GreeceMFA, Ι discussed with @USAmbassadorGR the latest developments in #Libya. pic.twitter.com/MaFruhnAE4
— Nikos Dendias (@NikosDendias) October 3, 2022
Ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, επίσης μίλησε τηλεφωνικά και με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, Σάμεχ Σούκρι (Sameh Shoukry), αναφορικά με τις πρόσφατες εξελίξεις στη Λιβύη. Αμφότερες οι πλευρές, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, αμφισβήτησαν τη νομιμότητα της λιβυκής κυβέρνησης εθνικής ενότητας να υπογράψει το εν λόγω μνημόνιο κατανόησης με την Τουρκία. Συμφωνήθηκε, επίσης, όπως ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών μεταβεί στο Κάιρο για διαβουλεύσεις, την προσεχή Κυριακή (9/10).
Η ανακοίνωση του ΥΠΕΞ για το νέο τουρκολιβυκό μνημόνιο
«Η Ελλάδα παρακολουθεί ιδιαίτερα στενά τις εξελίξεις στη Λιβύη και ιδιαίτερα τη σημερινή υπογραφή “μνημονίου συνεργασίας” μεταξύ της κυβέρνησης εθνικής ενότητας (GNU) της Λιβύης και της Τουρκίας στον τομέα των υδρογονανθράκων», αναφέρει η ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών. «Η Ελλάδα έχει κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή, τα οποία προτίθεται να υπερασπιστεί με όλα τα νόμιμα μέσα, με πλήρη σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας», προσθέτει το υπουργείο Εξωτερικών. «Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα έχει προβεί σε οριοθέτηση της ΑΟΖ της με την Αίγυπτο, συμφωνία η οποία έχει συναφθεί με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
Παράλληλα, η Ελλάδα διατηρεί, όπως ορίζει η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, δικαίωμα ipso facto et ad initio σε υφαλοκρηπίδα, η οποία, ελλείψει διμερούς συμφωνίας, ορίζεται με τη μέση γραμμή», επισημαίνεται ακόμη στην ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών. «Τέλος, επισημαίνεται ότι το τουρκολιβυκό “μνημόνιο” του 2019 είναι παράνομο, άκυρο και ανυπόστατο. Ως εκ τούτου, ουδείς έχει κανένα δικαίωμα να το επικαλείται. Οποιαδήποτε αναφορά ή ενέργεια σε εφαρμογή του εν λόγω “μνημονίου” θα είναι εκ των πραγμάτων παράνομη και, αναλόγως της βαρύτητάς της, θα υπάρξει αντίδραση τόσο σε διμερές επίπεδο όσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και ΝΑΤΟ.
Η Ελλάδα θα συνεχίσει να ενημερώνει τους εταίρους και συμμάχους της για τον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Τουρκίας. Εκφράζεται η ικανοποίηση για τις δηλώσεις του προέδρου, καθώς και της Επιτροπής Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της Λιβυκής Βουλής των Αντιπροσώπων, αναφορικά με την ακυρότητα και έλλειψη νομιμότητας του μνημονίου που υπεγράφη σήμερα στην Τρίπολη», τονίζει καταληκτικά το υπουργείο Εξωτερικών.