Σολτς Αθήνα: Στο «μενού» ενεργειακή κρίση και Τουρκία
Οι διμερείς σχέσεις και η οικονομική συνεργασία, η αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης που πλήττει όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, οι εξελίξεις στην Ουκρανία και η συνεχιζόμενη στήριξη εταίρων και συμμάχων καθώς και η τουρκική προκλητικότητα και η ευθεία αμφισβήτηση ελληνικής κυριαρχίας, θα αποτελέσουν τα βασικά ζητήματα στην ατζέντα των συνομιλιών που θα έχει στην Αθήνα ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τον Γερμανό Καγκελάριο Όλαφ Σολτς.
Το πρόγραμμα της συνάντησης των δύο ηγετών
Ο κ.κ. Μητσοτάκης και Σολτς θα μεταβούν το πρωί στον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης.
Στις 11:00 ο πρωθυπουργός θα υποδεχτεί τον Καγκελάριο Σολτς στο Μέγαρο Μαξίμου.
Μετά την κατ’ ιδίαν συνάντησή τους οι δύο ηγέτες θα κάνουν δηλώσεις προς τον Τύπο και θα απαντήσουν σε ερωτήσεις δημοσιογράφων. Θα ακολουθήσει γεύμα εργασίας σε διευρυμένη σύνθεση με τη συμμετοχή των δύο αντιπροσωπειών.
Η «κυκλική ανταλλαγή»
Σημειώνεται πως αναφορικά με τη στήριξη της Ουκρανίας, στην περίπτωση της Ελλάδας και της Γερμανίας αυτή επισφραγίστηκε και με τη συμφωνία «κυκλικής ανταλλαγής», προκειμένου να στηριχτεί η ουκρανική άμυνα της Ουκρανίας. Η εν λόγω συμφωνία προβλέπει την παραχώρηση τεθωρακισμένων οχημάτων BMP-1 στην Ουκρανία από την Ελλάδα, η οποία σε αντάλλαγμα θα τα αντικαταστήσει με αντίστοιχα τεθωρακισμένα οχήματα Marder που παραχωρούνται από τη Γερμανία στη χώρα μας.
Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι η επίσκεψη είχε προγραμματιστεί ήδη από τον περασμένο Ιούλιο. Πρόκειται για την πρώτη επίσημη επίσκεψη του νέου καγκελαρίου της Γερμανίας στην Ελλάδα ενώ είναι ταυτόχρονα η πρώτη επίσκεψη Γερμανού καγκελαρίου μετά την έξοδο της χώρας από το πρόγραμμα της ενισχυμένης εποπτείας. Οι ίδιες πηγές προσθέτουν πως επιδιώκεται να σηματοδοτήσει μια νέα σελίδα και την επανεκκίνηση στις διμερείς σχέσεις, καθώς η Ελλάδα βρίσκεται πλέον σε καθεστώς ευρωπαϊκής κανονικότητας, ενώ η ελληνική οικονομία καταγράφει θετικές επιδόσεις εν μέσω πρωτοφανών κρίσεων – επιδόσεις που μαζί με τις μεταρρυθμίσεις έχουν αναγνωριστεί και από τη γερμανική πλευρά.
Επίσκεψη σε μια κρίσιμη γεωπολιτική συγκυρία
Η επίσκεψη του κ. Σολτς έρχεται σε μια κρίσιμη γεωπολιτική συγκυρία που συντελούνται μεγάλες αλλαγές στην Ευρώπη ως συνέπεια της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, αλλά και της πανδημικής κρίσης που προηγήθηκε. Σημειώνεται ότι μόλις πριν από λίγες ημέρες, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε εκτενή ανταλλαγή απόψεων με τον Γερμανό καγκελάριο στην πολύωρη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που είχε ως κορυφαίο θέμα στην ατζέντα την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Εκεί, γεφυρώθηκαν οι απόψεις και υπήρξαν συγκλίσεις στις προτάσεις της Κομισιόν για όλες τις πτυχές της ενεργειακής κρίσης, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης να συγκρατηθούν οι τιμές της ενέργειας, κάτι που επέτρεψε στους 27 της Ε.Ε. να καταλήξουν σε συμφωνία.
Επιπρόσθετα πρόκειται για την τρίτη συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Όλαφ Σολτς. Η πρώτη τους συνάντηση είχε πραγματοποιηθεί τον περασμένο Μάιο, στο περιθώριο της Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες, σε περίοδο ρητορικής έξαρσης από την πλευρά της Τουρκίας ενώ την επομένη κιόλας είχε υπάρξει ξεκάθαρη τοποθέτηση του Βερολίνου υπέρ των ελληνικών θέσεων.
Η δεύτερη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον ‘Ολαφ Σολτς είχε πραγματοποιηθεί με αφορμή την – εκτός προγράμματος – έλευση του καγκελαρίου στη Θεσσαλονίκη λίγο αργότερα για να παραστεί στο δείπνο των ηγετών της Συνόδου Κορυφής της Διαδικασίας Συνεργασίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης – ενδεικτικό της σημασίας που αποδίδει στις σχέσεις με την Ελλάδα, καθώς και με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.
Ευκαιρία για την ενδυνάμωση των σχέσεων θα αποτελέσει και η επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Βερολίνο μια εβδομάδα μετά την έλευση του καγκελαρίου Σολτς στην Αθήνα, στις 3 Νοεμβρίου.
Ο πρωθυπουργός θα μεταβεί στη γερμανική πρωτεύουσα για να μετάσχει στη «Διαδικασία του Βερολίνου», μια γερμανική πρωτοβουλία στην οποία μετέχουν οι ηγέτες των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων και ευρωπαίοι ηγέτες.
Οι συζητήσεις για εξοπλιστικά
Σημειώνεται πως η ελληνική πλευρά έχει θέσει ζήτημα για τον στρατιωτικό εξοπλισμό της Τουρκίας σε όλους τους συμμάχους της χώρας -Ευρωπαίους και ΗΠΑ-, δεδομένων των τουρκικών απειλών κατά της χώρας μας. Υπενθυμίζεται ότι μια από τις κύριες χώρες που προμηθεύει εξοπλισμό στην Τουρκία είναι η Γερμανία. Πλέον, είναι η Ελλάδα που κάνει συζητήσεις με το Βερολίνο για εξοπλιστικά προγράμματα. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις πληροφορίες, η Ελλάδα ενδιαφέρεται για τον εκσυγχρονισμό των αρμάτων μάχης Leopard 2 Hell, καθώς και τις αναβαθμισμένες φρεγάτες τύπου ΜΕΚΟ. Ήδη, στη χώρα μας βρίσκονται νέα συστήματα, όπως τα Τεθωρακισμένα Οχήματα Μάχης (ΤΟΜΑ) Marder 1A3, τα πρώτα της σειράς που παραλαμβάνει η Ελλάδα αυτές τις ημέρες. Τα Marder πρόκειται να εμφανιστούν στην παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου στη Θεσσαλονίκη, όπως θα συμβεί και με τα γαλλικά μαχητικά Rafale που θα κάνουν εναέριες διελεύσεις.
Deutsche Welle: Τι να περιμένουμε από την επίσκεψη Σολτς στην Αθήνα
Σε αντίθεση με το παρελθόν, δεν φαίνεται να υπάρχει σκιά πάνω από την επίσκεψη του Γερμανού καγκελαρίου Όλαφ Σολτς στην Αθήνα, σχολιάζει στην Deutsche Welle, ο Ρόναλντ Μαϊνάρντους. Η τελευταία επίσκεψη Γερμανού καγκελαρίου – τότε ήταν η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ – πραγματοποιήθηκε ακριβώς πριν από ένα χρόνο. Σήμερα, ο Όλαφ Σολτς είναι ο πιο ισχυρός πολιτικός στη Γερμανία. Αυτό αποτελεί μόνο μία από τις πολλές αλλαγές που σημειώθηκαν τους τελευταίους δώδεκα μήνες.
Το δρομολόγιο της επίσκεψης έχει επίσης αλλάξει: Παλαιά ήταν σχεδόν ρουτίνα να συνδυάζεται η παραμονή στην Ελλάδα με μια επακόλουθη επίσκεψη στην Τουρκία. Το γεγονός ότι είναι διαφορετικό αυτή τη φορά έχει μια συμβολική, αλλά και ουσιαστική πολιτική διάσταση. Στο παρελθόν διαμεσολαβήσεις μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας αποτελούσαν συχνά μέρος των αποστολών των Γερμανών ηγετών στην περιοχή. Σήμερα, δεν υπάρχει καμία γερμανική διαμεσολάβηση στον ορίζοντα, κάτι που οφείλεται κυρίως στην Τουρκία. Οι Τούρκοι δεν έχουν καταφέρει να οικοδομήσουν μια σχέση εμπιστοσύνης με την κυβέρνηση Σολτς. Η Άγκυρα κατηγορεί το Βερολίνο για μεροληψία στα ελληνοτουρκικά. Σε σχετικές δηλώσεις του υπουργού των Εξωτερικών μια νοσταλγία για την κυρία Μέρκελ είναι εμφανής.
Δεν υπάρχει συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με ξένο ηγέτη, στην οποία η Τουρκία να μην παίζει σημαντικό ρόλο. Αυτή τη φορά οι δύο πλευρές επιθυμούν να υποβαθμίσουν το ζήτημα της Τουρκίας. Εδώ παρατηρούμε έναν παραλληλισμό στην επικοινωνία του Έλληνα πρωθυπουργού και του Γερμανού καγκελάριου.
Ο εκπρόσωπος του Σολτς συνόψισε την επικοινωνιακή τακτική αυτή ως εξής: «Πάντα καθιστούμε σαφές ότι δεν θεωρούμε σωστές απειλές και μη φιλικές δηλώσεις απέναντι σε γείτονες, αλλά ταυτόχρονα – και αυτό συνιστά το κεντρικό μήνυμα της ήπιας αντιμετώπισης των προκλήσεων – δεν πρέπει να συζητούμε πολύ για κάθε φράση που λέγεται».
Γιατί η επίσκεψη Σολτς στην Αθήνα εξάπτει την Τουρκία
Κατά τα λοιπά, η έλευση του κ. Σόλτς στην Αθήνα προκαλεί ιδιαίτερη νευρικότητα στην Άγκυρα. Είναι, άλλωστε, εμφανής εδώ και αρκετούς μήνες η μεταστροφή της γερμανικής εξωτερικής πολιτικής έναντι της Τουρκίας. Το Βερολίνο επί ημερών Σολτς δείχνει να έχει εγκαταλείψει την πολιτική των ίσων αποστάσεων, που εφήρμοζε επί μακρόν η τέως Καγκελάριος Μέρκελ, αντιλαμβανόμενο ότι η Τουρκία εμμένει σε μια δογματική πολιτική αναθεωρητισμού, παραβιάσεων και απειλών έναντι της Ελλάδας.
Στο ίδιο πλαίσιο, βαρύνοντα ρόλο φαίνεται πως διαδραματίζει και η εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού από την πλευρά της Άγκυρας, με αποκορύφωμα τις πρόσφατες απαράδεκτες ωμότητες της τουρκικής στρατοχωροφυλακής σε βάρος 92 μεταναστών, στον Έβρο. Αθήνα και Βερολίνο, άλλωστε, έχουν λάβει σαφή θέση έναντι της εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού από το καθεστώς Ερντογάν. Υπό το πρίσμα αυτό, το μήνυμα του Βερολίνου προς την Άγκυρα συνοψίζεται στο εξής: Απέναντι σε μια χώρα όπως η Τουρκία, που επιμένει σε απειλές και φωνασκίες εναντίον μιας έτερης χώρας – μέλους της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, η Ελλάδα συνιστά έναν ψύχραιμο στρατηγικό συνομιλητή κι έναν κρίσιμο παράγοντα σταθερότητας και ασφάλειας τόσο στα Βαλκάνια όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
