Η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να διπλασιάσει τις προσπάθειές της για να καταπολεμήσει την ελονοσία, η οποία εξακολουθεί να σκοτώνει κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, στο μεγαλύτερο μέρος τους στην Αφρική και κυρίως παιδιά. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ωστόσο εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη σταθεροποίηση του αριθμού των μολύνσεων και των θανάτων το 2021, έπειτα από μια καταστροφική χρονιά το 2020. Η πανδημία covid-19 είχε ανατρέψει τότε όλες τις εκστρατείες πρόληψης, προστασίας και θεραπείας της ελονοσίας.
Όμως στη νέα ετήσια έκθεσή του ο ΠΟΥ υπογράμμισε επίσης ότι πρέπει να ξεπεραστούν σημαντικά εμπόδια: η έλλειψη χρηματοδότησης, οι πιθανές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και οι μεταλλάξεις του παρασίτου που προκαλεί την ελονοσία, οι οποίες καθιστούν την ασθένεια ανθεκτική στη θεραπεία. Σύμφωνα με τον οργανισμό, ο κόσμος «έχει παρεκτραπεί από τη πορεία» που θα του επέτρεψε να μειώσει κατά 90% τις μολύνσεις και τους θανάτους ως το 2030 σε σχέση με το 2015. Για να πετύχει τον στόχο αυτό, θα πρέπει να διπλασιαστεί η χρηματοδότηση, υπογράμμισε ο ΠΟΥ.
“Ένα μέλλον χωρίς ελονοσία”
Πέρυσι η συνολική χρηματοδότηση της μάχης κατά της ελονοσίας έφτασε τα 3,5 δισεκ. δολάρια. Το ποσό αυτό είναι αυξημένο σε σχέση με τις δύο προηγούμενες χρονιές, αλλά μικρότερο από τα 7,3 δισεκ. δολάρια που απαιτούνται. Παρ’ όλα αυτά ο επικεφαλής του ΠΟΥ Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγεσούς εμφανίστηκε αισιόδοξος: «υπάρχουν λόγοι να ονειρευόμαστε ένα μέλλον χωρίς ελονοσία», δήλωσε.
Στην Αφρική καταγράφεται το 95% των μολύνσεων από ελονοσία και το 96% των θανάτων. Έπειτα από μια εντυπωσιακή πτώση του αριθμού των θανάτων μεταξύ του 2000 και του 2019, παρατηρήθηκε άνοδος κατά 10% το 2020 (φτάνοντας τους 625.000), προτού ο αριθμός τους υποχωρήσει ξανά λίγο πέρυσι (619.000 θάνατοι). Ο ΠΟΥ χαιρέτισε το γεγονός ότι πολλές χώρες κατάφεραν να διατηρήσουν στο ίδιο επίπεδο ή ακόμη να αυξήσουν τα διαγνωστικά τεστ και την παροχή θεραπείας για την ελονοσία στη διάρκεια της πανδημίας, παρά τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα.
Το εμβόλιο κατά της ασθένειας
Το 2020 οι χώρες διένειμαν αριθμό ρεκόρ εντομοαπωθητικών με εντομοκτόνο, το βασικό εργαλείο στη μάχη κατά των κουνουπιών που μεταφέρουν την ελονοσία, και διατήρησαν μια καλή διανομή πέρυσι. Οι χώρες όπου η ελονοσία είναι ενδημική επίσης διένειμαν αριθμό ρεκόρ διαγνωστικών τεστ. Εξάλλου πλέον ένα εμβόλιο ήρθε να ενισχύσει τη μάχη κατά της ασθένειας: το RTS, S, το οποίο έχει ήδη χορηγηθεί σε περισσότερο από ένα εκατομμύριο παιδιά, θα είναι ευρέως διαθέσιμο την επόμενη χρονιά.
Ο Αμπντισαλάν Νουρ, του Παγκόσμιου Προγράμματος Μάχης κατά της ελονοσίας στον ΠΟΥ εκτίμησε ότι είναι ακόμη νωρίς για να εκτιμήσει κάποιος πόσες ζωές θα σωθούν με το εμβόλιο. Αλλά «αναμένουμε σημαντική επίδραση στις σοβαρές νοσήσεις και τους θανάτους», τόνισε. Εκτός από τη χρηματοδότηση, παραμένουν και άλλες προκλήσεις. «Η ελονοσία δεν είναι μια ασθένεια που παραμένει σταθερή», δήλωσε ο Πίτερ Σαντς, διευθυντής του Παγκόσμιου Ταμείου, το οποίο προσφέρει το 63% της χρηματοδότησης για τα προγράμματα καταπολέμησης της ελονοσίας. «Τα παράσιτα εξελίσσονται για να αντιστέκονται και τα κουνούπια προσαρμόζονται και γίνονται πιο ανθεκτικά στα εντομοκτόνα, ή τσιμπούν τα θύματά τους νωρίτερα την ημέρα», εξήγησε, προειδοποιώντας ότι «η κλιματική αλλαγή συμβάλλει στην εξάπλωση της ελονοσίας σε περιοχές που μέχρι πρότινος θεωρούνταν ασφαλείς».
