"Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ στην κόχη τούτη την μικρή, σ' όλην την γη την χάλασες"
Από την Ευτυχία Παπούλια
Κοινωνιολόγος
Πατρίδα σαν τον ήλιο σου
Ήλιος αλλού δεν λάμπει…
Λορέντζος Μαβίλης
Με αυτά τα συγκλονιστικά λόγια την άνοιξη του 21, όλα σχεδόν τα κόμματα της Βουλής σε μια σπάνια σύμπνοια, απευθύνθηκαν στους ομογενείς του εξωτερικού, δίνοντάς τους το δικαίωμα ψήφου, κάνοντάς τους όμως ταυτόχρονα και έκκληση να συμβάλλουν έτσι στην διαμόρφωση του μέλλοντος της πατρίδας μας – τους.
Ομως η ανταπόκριση στο κάλεσμα, απέδειξε πως η καρδιά των ομογενών μας δεν χτυπούσε για την πατρίδα που άφησαν… πίσω τους. Απ’ τον αρχικό στόχο των 100.000 νέων ψηφοφόρων της ομογένειας που είχε τεθεί και αργότερα κατέβηκε στις 50.000, μόλις 3.800 Έλληνες του εξωτερικού έχουν καταθέσει τα χαρτιά τους για δικαίωμα ψήφου και εκτιμάται οτι θα είναι επιτυχία αν πριν τις εκλογές διπλασιαστούν.
Μια σφικτή χειραψία…
Σύμφωνα με ιστορικές αναφορές, όταν τελείωσε ο εμφύλιος και έφυγαν και οι εισβολείς, Αριστεροί και Δεξιοί ξέχασαν το μίσος που τους χώριζε μέχρι πριν λίγες μέρες και βλέποντας τα ερείπια που άφησαν πίσω τους οι κατακτητές, κοιτάχτηκαν στα μάτια για λίγο, τόσο λίγο, οσο χρειάστηκε για να μην προδώσουν την συγκίνησή τους, τις ενοχές τους, ίσως και να προλάβουν κάποιο δάκρυ, δάκρυ χαράς αυτήν την φορά, που θα μπορούσε να ξεφύγει απ’ τα βλέφαρα τους, έσφιξαν δυνατά τα χέρια τους κι έδωσαν τον όρκο τους: “Μαζί θα τα ξαναχτίσουμε”, είπαν κι έπεσαν μ’ ενθουσιασμό στην δουλειά για να ανοικοδομήσουν πέτρα πέτρα, λιθάρι το λιθάρι την πατρίδα τους, τον τόπο που γεννήθηκαν, που ρίζωσαν που αγάπησαν.
Ομως σ’ αυτήν την προσπάθεια ανασυγκρότησης της πατρίδας μας κάποιοι δεν θέλησαν… δεν μπόρεσαν να συμβάλλουν, δεν ήταν τελικά εκεί… Έσκυψαν κάτω, πήραν απο μια μαύρη πέτρα ο καθένας τους την έριξαν πίσω τους. Κάπως έτσι, με το Υπερωκεάνιο ΠΑΤΡΙΣ, τι ειρωνεία, εγκατέλειψαν την πατρίδα τους για την Γη της Επαγγελίας, οπως περιέγραφαν την Αμερική στους απελπισμένους κατοίκους της επαρχίας κυρίως οι “διακινητές” ιδεών της εποχής εκείνης.
Στοιβαγμένοι στο κατάστρωμα
Ηταν οι άνθρωποι αυτοί εκπρόσωποι ταξιδιωτικών πρακτορείων απ’ τον Πειραιά και την Πάτρα που περιφέρονταν στην επαρχία εξάπτοντας την φαντασία των απογοητευμένων οι οποίοι πουλούσαν ο,τι είχαν και δεν είχαν για να εξασφαλίσουν τα ναύλα για την μετάβασή τους σ’ αυτήν την… μυθική χώρα. Οσοι τελικά κατάφερναν να εξοικονομήσουν τα απαραίτητα και είχαν την έγκριση των Προξενείων, έφταναν σε κάποιο απ’ αυτά τα λιμάνια για το μεγάλο ταξίδι που πολλές φορές διαρκούσε ακόμη και έναν ολόκληρο μήνα.
Στοιβαγμένοι στο κατάστρωμα ή στ’ αμπάρια του πλοίου, αρκετοί μάλιστα έχασαν και την ζωή τους απ’ τις κακουχίες και τις επιδημίες που ενέσκηψαν έφταναν κάποια στιγμή στα περίφημα Ellis Island, τρία νησάκια εξω απ’ το λιμάνι της Νέας Υόρκης όπου υποβάλλονταν σε κάποιου είδους αξιολόγηση που καταρράκωνε την ανθρώπινη αξιοπρέπεια για να δούνε ποιους θα κρατήσουν και ποιους θα επέστρεφαν πίσω.
Κοινός παρονομαστής
Γιατί η βίζα του εδω Προξενείου δεν τους εξασφάλιζε την παραμονή τους εκεί. Με λίγα λόγια, το ‘ταξίδι’ των μεταναστών που εισέρχονται ή εισβάλλουν σήμερα στην χωρα μας, μοιάζει μάλλον με κρουαζιέρα σε σύγκριση με το ταξίδι οσων αναζητούσαν την τύχη τους στην Γη της Επαγγελίας. Οχι βέβαια πως η τύχη των μεταναστών στην Γερμανία ή την Αυστραλία ηταν καλύτερη. Αυτή η διαδικασία φυσικά δεν αφορά στους μεμονωμένους μετανάστες που πήγαιναν σε μια άλλη χωρα, όπως και στις ΗΠΑ, με αυστηρές προϋποθέσεις, συγκεκριμένο σκοπό, όπως να εργαστούν για ενα χρονικό διάστημα και κάποια στιγμή να επιστρέψουν στην πατρίδα. Αφορά στους μετανάστες που εγκαταλείπουν μαζικά την πατρίδα τους με διάφορα προσχήματα πηγαίνοντας κυριολεκτικά στο άγνωστο.
Ολοι αυτοί, ακόμα κι αν μεταναστεύουν απο μια ευρωπαϊκή χώρα σε μια άλλη ευρωπαϊκή, στην πλειονότητα διακατέχονται απ’ το ιδιο κοινό στοιχείο, αυτό που στις ανθρωπιστικές επιστήμες αποκαλούμε σύνδρομο φυγής. Μια τάση φυγής, παραίτησης απο κάθε δυσκολία, κάθε προσπάθεια, κάθε πρόβλημα που χρειάζεται να επιλύσουν, μια φυγή προς οποιαδήποτε κατεύθυνση, αρκεί να αφήσουν το πρόβλημα πίσω τους να το επιλύσουν οι εναπομείναντες..
Διακρίσεις
Οι μετανάστες, οταν εγκαταλείπουν μαζικά την χώρα τους διακατέχονται απ’ τα ιδια κοινά συναισθήματα απέναντι στην πατρίδα τους που αφήνουν πίσω τους… Πίκρα, απογοήτευση, που πολλές φορές φτάνει στα όρια της αποστροφής για την ίδια την χώρα τους, συναισθήματα που κάποια στιγμή θα εκδηλωθούν και στον τόπο που τους φιλοξενεί αν οι προσδοκίες τους δεν εκπληρωθούν. Οι φυλετικές διακρίσεις και ο ρατσισμός ειναι φαινόμενα που αναπαράγονται και δεν μπορούν να εξαλειφτούν απ’ την κοινωνία με νομοθετικά μέτρα. Πολλοί Έλληνες μετανάστες πρώτης γενιάς τον βιώνουν ακόμα και σήμερα στις ΗΠΑ τον ρατσισμό, οπως μου εξομολογήθηκε γνωστός που μετά απο παραμονή πολλών ετών και σκληρή εργασία μπορεί να επισκέπτεται κάθε καλοκαίρι την πατρίδα μας που εξακολουθεί να θεωρεί και δική του.
Σίγουρα αρκετοί Ελληνες της ομογένειας διακρίθηκαν στο εξωτερικό – ειδικότερα στις ΗΠΑ – οπου κατέφυγαν ως μετανάστες και πρόκοψαν οπως ισχυρίζονται, επειδή οπως λένε πολλοί, αυτή η Γη της Επαγγελίας είναι η χώρα των μεγάλων ευκαιριών. Αυτό ομως δεν είναι αλήθεια. Οι αληθινά ικανοί πάντα θα βρίσκουν τον τρόπο να αναδεικνύονται και να προοδεύουν.
Για ολους τους άλλους που εγκαταλείπουν την πατρίδα τους για την οποία οι πρόγονοί τους έδωσαν την ζωή τους για να την απελευθερώσουν, αναζητώντας την τύχη τους κάπου αλλού, την απάντηση την δίνει ο αλεξανδρινός μας Ποιητής. “Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ στην κόχη τούτη την μικρή, σ’ όλην την γη την χάλασες”. Και η νοσταλγία είναι ενα παθητικό, ένα αδρανές συναίσθημα, ανίκανο να αφυπνίσει συνειδήσεις ομογενών ‘για να συμβάλλουν κι’ αυτοί με την ψήφο τους στην διαμόρφωση του μέλλοντος της χώρας. Γιατί τελικά η καρδιά χτυπάει εκεί που ζει κάποιος.
