Σταϊκούρας: Εφέτος, όπως και πέρυσι, εκτιμάται ότι θα επιτύχουμε ιστορικό υψηλό στις άμεσες ξένες επενδύσεις και στις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών.
Ο υπουργός Οικονομικών είναι σαφής:
1ον. Η ελληνική οικονομία αναπτύσσεται ισχυρά και σταθερά.
Προβλέπεται ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης 5,6% για το 2022, και 1,8% για το 2023. Με βάση αυτές τις εκτιμήσεις, το ΑΕΠ αναμένεται να υπερβεί τα 224 δισ. ευρώ το 2023. Υψηλότερο κατά 45 δισ. ευρώ ή κατά 25%, από το 2018! Αυτό είναι απόδειξη ισχυρής ανάπτυξης της οικονομίας. Σύμφωνα μάλιστα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ελλάδα αναμένεται να αναπτυχθεί με διπλάσιο ρυθμό έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου το 2022. Και με τριπλάσιο ρυθμό το 2023. Δηλαδή, κάθε χρόνο η οικονομία κινείται όλο και καλύτερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, παρά τη σημαντική επιβράδυνση της ευρωπαϊκής οικονομίας. Αυτό είναι απόδειξη ανθεκτικότητας και δυναμικής της οικονομίας.
Από τον Γιώργο Αυτιά
2ον. Οι επενδύσεις και οι εξαγωγές ενισχύονται σημαντικά.
Η ανάπτυξη συνδυάζεται, πλέον, με ποιοτική βελτίωση των συνιστωσών του εθνικού πλούτου. Εφέτος, όπως και πέρυσι, εκτιμάται ότι θα επιτύχουμε ιστορικό υψηλό στις άμεσες ξένες επενδύσεις και στις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών. Στην ίδια κατεύθυνση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι η Ελλάδα θα είναι πρωταθλήτρια σε ρυθμό αύξησης επενδύσεων στην Ευρώπη την τριετία 2022-2024.
3ον. Η ανεργία συρρικνώνεται.
Έχει ήδη υποχωρήσει περισσότερο από 5 ποσοστιαίες μονάδες, σε σχέση με το 2019, προσεγγίζοντας πλέον, σε ετήσια βάση, το επίπεδο του 2010.
4ον. Οι οικονομικές ανισότητες μειώνονται.
Σε πρόσφατο κείμενο εργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εκτιμάται ότι το ποσοστό φτώχειας στην Ελλάδα έχει μειωθεί κατά μισή έως δύο ποσοστιαίες μονάδες το 2021 σε σχέση με το 2020. Μάλιστα στις ηλικίες 18-64, που είναι κατά βάση η παραγωγική ομάδα των εργαζομένων, η Ελλάδα εκτιμάται ότι θα σημειώσει ακόμη μεγαλύτερη μείωση – από δύο μέχρι τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες – που είναι πολύ πιθανό να είναι η μεγαλύτερη μείωση στην Ευρώπη. Το ίδιο συμπέρασμα προκύπτει και από τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία για το ποσοστό του πληθυσμού σε υλική στέρηση. Συγκεκριμένα, με έτος αναφοράς το 2021, τα στοιχεία δείχνουν ότι το ποσοστό αυτό βρίσκεται σε καθοδική πορεία σε όλη τη διάρκεια της παρούσας διακυβέρνησης. Και είμαστε αισιόδοξοι ότι θα υπάρξει μεγαλύτερη μείωση, μέσω της περαιτέρω αύξησης της απασχόλησης, της αύξησης των συντάξεων, της ενίσχυσης του κατώτατου μισθού και της σημαντικής οικονομικής ενίσχυσης των πιο ευάλωτων νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
5ον. Τα δημόσια οικονομικά σταθεροποιούνται και βελτιώνονται.
Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης, ως ποσοστό του ΑΕΠ, εξαιτίας κυρίως της ανάπτυξης των τελευταίων δύο ετών, υποχωρεί εντυπωσιακά, κατά 50 ποσοστιαίες μονάδες την τελευταία τριετία. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η μείωση αυτή θα είναι η μεγαλύτερη στους κόλπους της Ευρώπης από το 2019, και μια από τις μεγαλύτερες στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης, εκτιμούμε ότι το πρωτογενές έλλειμμα θα μειωθεί σημαντικά εφέτος, με τα δημόσια οικονομικά να επιστρέφουν σε περιβάλλον πρωτογενών πλεονασμάτων από το 2023. Πρόκειται, σύμφωνα και πάλι με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για τη μεγαλύτερη δημοσιονομική βελτίωση στην Ευρώπη την περίοδο 2021-2023. Και αυτό παρά το γεγονός ότι τα μέτρα στήριξης της κοινωνίας είναι από τα πιο γενναιόδωρα στην Ευρώπη.
Η αύξηση των φορολογικών εσόδων οφείλεται, κυρίως, στην ανάπτυξη και στη συρρίκνωση της φοροδιαφυγής, ως αποτέλεσμα της ενίσχυσης των ηλεκτρονικών συναλλαγών και της μείωσης των φορολογικών συντελεστών. Ενδεικτικά, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το «κενό» ΦΠΑ, δηλαδή η διαφορά μεταξύ των προσδοκώμενων και των πραγματικών εσόδων από τον ΦΠΑ, παρουσίασε την 4η μεγαλύτερη μείωση στην Ευρώπη το 2020, τάση που αναμένεται να συνεχιστεί – με ταχύτερους ρυθμούς – το 2021. Πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη, με άμεσο και ουσιαστικό αντίκτυπο στα κρατικά έσοδα, στην εμπέδωση της φορολογικής συνείδησης, στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, στην ενίσχυση της φορολογικής δικαιοσύνης και της κοινωνικής συνοχής και, κυρίως, στη διασφάλιση των προϋποθέσεων για ακόμα χαμηλότερη φορολογική επιβάρυνση των πολιτών.
6ον. Το κύρος και η αξιοπιστία της χώρας ενισχύονται.
Η Ελλάδα βγήκε, το καλοκαίρι, από την ενισχυμένη εποπτεία. Η δε απόφαση του Eurogroup, πριν από μία εβδομάδα, στο πλαίσιο αξιολόγησης της 1ης Έκθεσης Μεταπρογραμματικής Εποπτείας, επισφράγισε ότι η χώρα μας δεν αποτελεί – πλέον – εξαίρεση στην ευρωζώνη. Παράλληλα, η ελληνική οικονομία αναβαθμίστηκε 11 φορές την τελευταία τριετία, παρά τις διαδοχικές κρίσεις, φτάνοντας πλέον μία θέση κάτω από την επενδυτική βαθμίδα.
Οι προτεραιότητες
Ο Προϋπολογισμός του 2023 έχει συγκεκριμένες βασικές προτεραιότητες:
1η Προτεραιότητα: Η διασφάλιση της υφιστάμενης δημοσιονομικής υπευθυνότητας.
Πεποίθησή μας είναι ότι η συνετή δημοσιονομική διαχείριση, με τη βέλτιστη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων, αποτελούν βασικά όπλα απέναντι στην αβεβαιότητα της περιόδου και τη μεταβλητότητα των αγορών, καθώς και διαβατήριο για την επίτευξη επενδυτικής βαθμίδας.
2η Προτεραιότητα: Η υλοποίηση παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων των πολυ-επίπεδων κρίσεων.
Γενναίες παρεμβάσεις, όπως είναι:
- Οι επιδοτήσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου, πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης.
- Η στήριξη γεωργών και κτηνοτρόφων με στοχευμένες επιδοτήσεις, με τη μείωση του ΦΠΑ στα λιπάσματα και τις ζωοτροφές, με την επιστροφή του ΕΦΚ στο πετρέλαιο.
- Η εφάπαξ οικονομική ενίσχυση ευάλωτων συμπατριωτών μας.
Προχωράμε στην πρόσθετη οικονομική ενίσχυση 2,3 εκατ. συμπατριωτών μας, χαμηλοσυνταξιούχων, ανασφάλιστων υπερηλίκων, δικαιούχων επιδομάτων ΑμεΑ, μακροχρόνια ανέργων, δικαιούχων ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, δικαιούχων επιδόματος παιδιών ΟΠΕΚΑ. Η συνολική ενίσχυση αυτών υπερβαίνει τα 820 εκατ. ευρώ μέσα στο 2022!
3η Προτεραιότητα: Η συνέχιση και ενίσχυση των φορο-ελαφρύνσεων για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, κυρίως τη μεσαία τάξη.
Έτσι, κοντά στις σημαντικές μειώσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών της τελευταίας τριετίας, έρχονται να προστεθούν:
- Η μονιμοποίηση της κατάργησης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, για όλους τους πολίτες.
- Η μονιμοποίηση της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών.
- Η κατάργηση της ειδικής εισφοράς υπέρ του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων.
- Η κατάργηση, υπό προϋποθέσεις, του τέλους επιτηδεύματος.
- Η επέκταση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ σε συγκεκριμένα αγαθά και υπηρεσίες.
Απόρροια της ασκούμενης φορολογικής πολιτικής είναι η μείωση κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες της φορολογικής επιβάρυνσης των μισθωτών το 2021, σε σχέση με το 2019. Πρόκειται για τη 2η μεγαλύτερη μείωση φορολογικής επιβάρυνσης ανάμεσα σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ.
4η Προτεραιότητα: Η στήριξη του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών.
Έτσι, πέραν των μειώσεων φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, προχωράμε, μεταξύ άλλων, σε:
- νέα αύξηση του κατώτατου μισθού,
- σε σημαντική και μόνιμη αύξηση των συντάξεων, ύψους 7,75% από εφέτος,
- στην αναμόρφωση του ειδικού μισθολογίου των γιατρών του Ε.Σ.Υ.,
- στην άμεση διευθέτηση παγίων μισθολογικών αιτημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων,
- στην ενίσχυση του ένστολου προσωπικού του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και του Λιμενικού Σώματος.
5η Προτεραιότητα: Η ενίσχυση της κοινωνικής στέγης και της κατοικίας.
Με μέτρα, όπως είναι:
- Η χορήγηση άτοκων ή χαμηλότοκων στεγαστικών δανείων σε νέους και νέα ζευγάρια,
- η κοινωνική αντιπαροχή,
- το Πρόγραμμα «Ανακαινίζω / Εξοικονομώ» για κενά σπίτια,
- η πολεοδομική χρήση «Κοινωνική Κατοικία».
Και παράλληλα, με παρατάσεις που ψηφίσαμε την προηγούμενη εβδομάδα, μέχρι το τέλος του 2024:
- της δυνατότητας υπαγωγής στο καθεστώς αναστολής ΦΠΑ στα ακίνητα,
- της μη επιβάρυνσης με ΦΠΑ της παράδοσης των ιδιοκτησιών,
- της έκπτωσης φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων για δαπάνες ενεργειακής, λειτουργικής και αισθητικής αναβάθμισης των κτιρίων τους,
- της αναστολής του φόρου υπεραξίας 15% στις μεταβιβάσεις ακινήτων.
Στόχοι της στεγαστικής πολιτικής είναι η μείωση του υψηλού κόστους στέγασης, η ενίσχυση σε νέους και νέα ζευγάρια για στεγαστική αποκατάσταση, η αναβάθμιση παλαιών ακινήτων, η στήριξη της οικοδομής και της ιδιοκτησίας, και – έμμεσα – η αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος.
6η Προτεραιότητα: Η υλοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών, όπως είναι:
- Τα φορολογικά κίνητρα για την περαιτέρω αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών.
- Η χορήγηση προσαυξημένης έκπτωσης για δαπάνες που αφορούν σε πράσινη οικονομία, ενέργεια και ψηφιοποίηση.
- Τα κίνητρα για τη μεγέθυνση επιχειρήσεων.
- Η ενίσχυση της κεφαλαιαγοράς.
- Η ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης στον Προϋπολογισμό.
7η Προτεραιότητα: Η βέλτιστη εκτέλεση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.
Οι δαπάνες του Προγράμματος θα ανέλθουν σε επίπεδα ρεκόρ, στα 12 δισ. ευρώ το 2023, διπλάσιες από το πρόσφατο παρελθόν. Εάν κανείς προσθέσει και τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, προβλέπονται συνολικές επενδυτικές εισροές προς την πραγματική οικονομία ύψους 15,4 δισ. ευρώ εντός του 2023. Ήδη, στο σκέλος των επιδοτήσεων του Ταμείου, και μέχρι την 25η Νοεμβρίου, είχαν ενταχθεί 440 έργα, προϋπολογισμού 13,7 δισ. ευρώ. Ενώ στο δανειακό σκέλος είχαν υποβληθεί 224 επενδυτικά σχέδια, προϋπολογισμού 8,5 δισ. ευρώ. Από αυτά, τα 121, δηλαδή περισσότερα από τα μισά, αφορούν μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.
8η Προτεραιότητα: Η αντιμετώπιση του υψηλού, συσσωρευμένου ιδιωτικού χρέους και ο περιορισμός του κινδύνου – εξαιτίας των εξωγενών κρίσεων – δημιουργίας νέου.
Οι συστημικές τράπεζες εξέδωσαν Δελτίο Τύπου.
Σε αυτό:
1ον. Οι τράπεζες αποτυπώνουν τη – συμφωνημένη με την Ευρωπαϊκή Εποπτική Αρχή – πρόταση για την επιδότηση δόσεων δανείων ευάλωτων ενήμερων δανειοληπτών με στεγαστικό δάνειο ή με δάνειο μικρών επιχειρήσεων, ανεξαρτήτως της τράπεζας προέλευσης του δανείου, συστημικής ή μη, είτε αυτό παραμένει σε τραπεζικό ισολογισμό είτε έχει μεταβιβαστεί σε τρίτους. Αυτή η πρόταση, η οποία – για πρώτη φορά – είναι με μηδενικό δημοσιονομικό κόστος, θα υλοποιηθεί άμεσα. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας, «οποιαδήποτε αλλαγή των χαρακτηριστικών του σχήματος, είτε αναφορικά με τη μεγέθυνση της περιμέτρου, είτε με το ποσοστό επιδότησης της δόσης, θέτει σε κίνδυνο την υφιστάμενη εποπτική αξιολόγηση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ποιότητα ενεργητικού των ελληνικών τραπεζών, τους δείκτες δανείων σε καθυστέρηση και την κεφαλαιακή τους επάρκεια». Και αυτό πρέπει να αποφευχθεί.
2ον. Οι τράπεζες θα προχωρήσουν σε βελτιωτικές προτάσεις, τις αμέσως προσεχείς εβδομάδες, ώστε να αυξηθεί το ποσοστό εγκρισιμότητας στον εξωδικαστικό μηχανισμό, συμπεριλαμβανομένων – για πρώτη φορά – και των ενήμερων δανειοληπτών που έχουν υποστεί μείωση των εισοδημάτων τους. Υπενθυμίζεται ότι έχουν ήδη μειωθεί τα επιτόκια στις ρυθμίσεις του εξωδικαστικού μηχανισμού, και υφίσταται καθολική έγκριση των ρυθμίσεων σε δανειολήπτες ελβετικού φράγκου. Μέχρι στιγμής, έχουν υλοποιηθεί 2.367 ρυθμίσεις οφειλών, συνολικού ύψους 437 εκατ. ευρώ. Τις τελευταίες 2 εβδομάδες, έχουν πραγματοποιηθεί περίπου 350 ρυθμίσεις οφειλών. Με αυτά τα στοιχεία, ο υφιστάμενος εξωδικαστικός μηχανισμός καθίσταται το πιο αποτελεσματικό εργαλείο ρύθμισης οφειλών της τελευταίας δεκαετίας. Δεν είμαστε, όμως, ακόμη ικανοποιημένοι. Απαιτείται περισσότερη δουλειά, κυρίως από τους διαχειριστές δανείων.
3ον. Οι τράπεζες αποδέχονται ότι υφίσταται – το τελευταίο διάστημα – σημαντική απόκλιση στα επιτόκια χορηγήσεων και καταθέσεων, και δεσμεύονται να αναθεωρήσουν την πολιτική επιτοκίων.
4ον. Οι τράπεζες σχεδιάζουν και επανεξετάζουν μειώσεις προμηθειών για διάφορες απλές τραπεζικές συναλλαγές. Η Ελληνική Κυβέρνηση έχει καταθέσει 12 συγκεκριμένες προμήθειες οι οποίες χρήζουν αναπροσαρμογής από το τραπεζικό σύστημα.
Συμπερασματικά, αυτές οι προτάσεις των τραπεζών αποτελούν ένα καλό, πρώτο βήμα! Σήμερα, έχουμε τα πρώτα, θετικά αποτελέσματα. Εκτιμούμε ότι θα ακολουθήσουν και άλλα, άμεσα! Πιστεύουμε ότι τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα κινηθούν πιο γρήγορα και πιο αποφασιστικά. Άλλωστε, αυτό είναι προς το συμφέρον της σταθερότητας του συστήματος και της ενίσχυσης του ανταγωνισμού.
9η Προτεραιότητα: Η ενίσχυση της εθνικής άμυνας, με δαπάνες για αγορές οπλικών συστημάτων ύψους 5,8 δισ. ευρώ τη διετία 2022-2023, έναντι ετήσιας δαπάνης 500 εκατ. ευρώ κατά το πρόσφατο παρελθόν.
Η χώρα θωρακίζεται και ισχυροποιείται.
10η Προτεραιότητα: Η ενεργός συμμετοχή της χώρας, όπως γίνεται τα τελευταία 3,5 χρόνια, στη διαμόρφωση της νέας ευρωπαϊκής οικονομικής αρχιτεκτονικής.
Αρχιτεκτονική που πρέπει να διασφαλίζει μακροπρόθεσμη ευστάθεια και βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών, προσφέροντας την απαραίτητη ευελιξία για τη διαχείριση του οικονομικού κύκλου, εξασφαλίζοντας επιτυχή αντιμετώπιση μελλοντικών κρίσεων, ενθαρρύνοντας δημόσιες επενδύσεις που αυξάνουν τη βιώσιμη ανάπτυξη, ενισχύοντας την εθνική ιδιοκτησία των προνοιών της, μεγιστοποιώντας τις συνέργειες μεταξύ των συστατικών του συνολικού μείγματος πολιτικής.
