Άθληση: Ποιο είναι το μυστικό ενός κορυφαίου αθλητή πέρα από την εξάσκηση; Ο ύπνος συντονίζει την κινητική μνήμη, λένε οι επιστήμονες.
Η προπόνηση είναι το κλειδί της επιτυχίας σε κάθε τομέα του αθλητισμού. Γιατί; Η εξάσκηση είναι απαραίτητη για να «κλειδώσει» η μυϊκή μνήμη. Για παράδειγμα, κάθε φορά που ένας ποδοσφαιριστής δίνει μια πάσα για γκολ ο εγκέφαλός του βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην κινητική μνήμη που εκλεπτύνεται μέσα από ώρες εξάσκησης και επανάληψης. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια διαπιστώνουν ότι ο ύπνος παγιώνει και βελτιώνει τις δεξιότητες της κινητικής μνήμης. Καθώς κοιμόμαστε, οι επιστήμονες λένε ότι το μυαλό μας επεξεργάζεται τα μαθήματα της ημέρας για να κάνει τη φυσική πράξη της εκτέλεσης των νεοαποκτηθέντων πράξεων υποσυνείδητη.
H μελέτη εντοπίζει ότι το ανθρώπινο μυαλό το επιτυγχάνει αυτό επανεξετάζοντας τις δοκιμές και τα λάθη μιας συγκεκριμένης ενέργειας. Επιστρέφουμε στο υποθετικό μας παράδειγμα. Ως αθλητής, θα πρέπει να ξεριζώσουμε από τη μνήμη όλες τις ρίψεις εκτός από εκείνες που πέτυχαν το στόχο τους. Οι ρίψεις που ο εγκέφαλος θεωρεί «αρκετά καλές», στη συνέχεια, απομνημονεύονται και ενσωματώνονται στη μυϊκή μνήμη. Έτσι, ένα πρωί ο ποδοσφαιριστής θα ξυπνήσεις ένα πρωί ικανός να σουτάρει με υψηλό βαθμό ακρίβειας. Δεν θα χρειάζεται πλέον να σκέφτεται τις σωματικές κινήσεις που απαιτούνται.
Και οι κορυφαίοι κάνουν λάθη
«Ακόμα και οι κορυφαίοι αθλητές κάνουν λάθη», εξηγεί ο Karunesh Ganguly, MD, PhD, καθηγητής νευρολογίας του UCSF. «Η κινητική μνήμη δεν αφορά την τέλεια απόδοση. Πρόκειται για προβλέψιμα λάθη και προβλέψιμες επιτυχίες». Η ερευνητική ομάδα ανακάλυψε ότι αυτή η διαδικασία, περιλαμβάνει εκπληκτικά πολύπλοκες επικοινωνίες μεταξύ διαφόρων περιοχών του εγκεφάλου. Συμβαίνει ακόμη και κατά τη διάρκεια του βαθύ, αναζωογονητικού τμήματος του ύπνου που είναι γνωστό ως μη-REM ύπνος. Ο καθηγητής Ganguly παρατηρεί ότι ο συνειδητός εγκέφαλος συχνά δεν μπορεί να βοηθήσει παρά να κολλήσει στην αποτυχία. Οπότε τουλάχιστον μπορούμε να επικεντρωθούμε στις επιτυχίες μας κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Ο εγκέφαλος δικαιολογεί ορισμένα λάθη κατά την εκμάθηση δεξιοτήτων
Σύμφωνα με τη μελέτη, ο εγκέφαλος φάνηκε να αγνοεί τα λάθη και να διατηρεί την κινητική μνήμη όσο το επίπεδο επιτυχίας ήταν σταθερό. Έτσι, με απλούστερους όρους, ο εγκέφαλος αρχίζει να προβλέπει ένα ορισμένο επίπεδο λάθους, οπότε δεν ενημερώνει την κινητική μνήμη. Ωστόσο, αυτή η ποικιλία της κινητικής μάθησης δεν μπορεί εύκολα να εφαρμοστεί σε διαφορετικές καταστάσεις και περιβάλλοντα. «Για παράδειγμα, αν ο μπασκετμπολίστας Στεφ Κάρι βρισκόταν στον κόσμο του Avatar, ίσως να μην φαινόταν τόσο ικανός», σχολιάζει ο Ganguly.
Τι θα συνέβαινε αν ένας κορυφαίος αθλητής, ας πούμε ο Κάρι, τραυματιζόταν σε ένα από τα δάχτυλά του; «Είναι δυνατόν να ξεμάθεις μια διαδικασία, αλλά για να το κάνεις αυτό, πρέπει να στρεσάρεις την κατάσταση σε σημείο που να κάνεις λάθη», απαντά ο Ganguly. Η κινητική μνήμη εμπεδώνεται ως μια σειρά κινήσεων με διαδοχική σειρά. Σκεφτείτε ότι ο Κάρι χτυπάει την μπάλα του μπάσκετ συνήθως δύο φορές πριν τη ρίξει. Ίσως θα ήταν καλύτερο να επανεκπαιδεύσουμε τον εγκέφαλο αναπηδώντας την μόνο μία ή τρεις φορές. «Με αυτόν τον τρόπο, θα έκανε μια καθαρή αρχή», καταλήγει ο Ganguly.
