Φόβος, ο μόνιμος εχθρός...
Από την Ευτυχία Παπούλια
Κοινωνιολόγος
Αποφάσισα πολλές φορές να ασχοληθώ με τη μεταφυσική, αλλά με διέκοπτε η ευτυχία.
Χόρχε Λουίς Μπόρχες
Σύμφωνα με μια έρευνα που έγινε σε Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον και δημοσιεύτηκε πρόσφατα στην Επιστημονική Επιθεώρηση Plos One, πάνω απ’ το 47% των ανθρώπων πιστεύει οτι ορισμένοι άνθρωποι μπορούν να κάνουν μαγικά ή να επηρεάσουν κάποιον και να του προκαλέσουν κακό. Στην Ελλάδα, 4 στους 10 πιστεύουν στα μάγια και το κακό το μάτι. Ωστόσο αν μιλάμε αποκλειστικά για το κακό που μπορεί να προκαλέσει το ‘κακό το μάτι’ και πολύ περισσότερο οι ‘κατάρες’, τότε το ποσοστό είναι εντυπωσιακά υψηλότερο.
Κι αυτό, γιατί ο άνθρωπος εχει την τάση να αποδίδει τις αιτίες για όσα δεινά μικρά ή μεγάλα συμβαίνουν καθημερινά στην ζωή του σε δυνάμεις που βρίσκονται εξω απ’ τον ίδιο, που δεν μπορεί να τις ελέγξει και που συνήθως εκπορεύονται απ’ τον ‘κακό’ γείτονά του ή τον ανταγωνιστή του, που δεν μπορεί να αντέξει τις επιτυχίες του την εξέλιξη του την οικονομική του άνεση και κάποια αλλα πλεονεκτήματα που διαθέτει και που ο ίδιος δεν μπορεί να αποκτήσει. Υπάρχουν όμως και πολλοί αλλοι λόγοι για τους οποίους κάποιος προκαλεί την ζήλεια ακόμα και το μίσος ανθρώπων συνήθως του κοντινού του περιβάλλοντος.
Οι επιρρεπείς
Σύμφωνα μ’ αυτήν την έρευνα, περισσότερο επιρρεπείς στην δύναμη της μαγείας αλλά και στον φόβο των δυνάμεων του κακού, οπως της ζηλοφθονίας και της κατάρας, ειναι άνθρωποι με χαμηλότερο μορφωτικό και οικονομικό επίπεδο αλλά και εκείνοι που είναι περισσότερο θρησκευόμενοι και ανήκουν σε πολυπληθείς οικογένειες. Φυσικά κανείς δεν πιστεύει πως κάπου, εξω απο εμάς, στο κοντινό ή μακρινό μας σύμπαν υπάρχουν δυνάμεις του κακου τις οποίες κάποιοι άνθρωποι έχουν την ιδιαίτερη ικανότητα να χειραγωγούν μέσα απο μάγια, κατάρες και μαντζούνια και να προκαλέσουν βλάβη σε κάποιον.
Είναι όμως εντυπωσιακή η ευκολία με την οποία οι ερευνητές κατατάσσουν τους βαθιά θρησκευόμενους και τις πολύτεκνες οικογένειες μ’ εκείνους που επιδιώκουν μέσα από διάφορα μαγικά, κατάρες και μαντζούνια να προκαλέσουν το κακό. Κι αυτη την αξιοπρέπεια των θρησκευόμενων, οφείλει κάποιος να υπερασπιστεί.
Οσοι σήμερα υπέρμαχοι μόνο του ορθολογισμού της επιστήμης ως την μοναδική αλήθεια, ταυτίζουν την πίστη στον Θεό που χαρακτηρίζει τους βαθιά θρησκευόμενους, οπως ειναι και οι πολύτεκνες οικογένειες, με την πίστη στην μαγεία και τα ξόρκια, τότε αμφισβητούν ολόκληρο το θρησκευτικό οικοδόμημα του Χριστιανισμού που η πίστη δίνει ελπίδα εκεί που ο ορθολογισμός δεν μπορει να προσφέρει κατι περισσότερο.
Αποδείξεις
Ζητούν οι ορθολογιστές επιστήμονες απ’ τους θρησκευόμενους να αποδείξουν πως μια επιθυμία τους που εκπληρώθηκε ηταν αποτέλεσμα της πίστης τους. Τέτοιες αποδείξεις δεν υπάρχουν! Γιατί η πίστη του θρησκευόμενου δεν τον απαλλάσσει απ’ την υποχρέωση να εξαντλήσει πρώτα ολες τις δικές του δυνάμεις αλλά και της επιστήμης, πριν αναζητήσει την βοήθεια του Θεού.
Ενα νέο παιδί κάνει ολα όσα πρέπει, φροντιστήρια, εξαντλητικό διάβασμα, για να πετύχει στην σχολή επιλογής του στις πανελλαδικές και κάποια στιγμή νιώθει την ανάγκη να επικαλεστεί και την ‘βοήθεια’ της Παναγίας. Πηγαίνει απλά και αθόρυβα, ανάβει ενα κερί μπροστά στην εικόνα Της λεει την παράκλησή του. Και τελικά, πετυχαίνει τον στόχο του και με υψηλή βαθμολογία!.. Μπορεί αυτό το παιδί να αποδείξει αν και σε ποιο βαθμό τον βοήθησε η πίστη του στην επιτυχία του; Ασφαλώς και οχι!
Η επιστήμη, η οποία διεκδικεί την βεβαιότητα ή ισχυρίζεται οτι την κατέχει ως απόδειξη ενός αποτελέσματος, διαψεύστηκε απ’ τον τρόπο διαχείρισης του κορονοϊού αλλά και τα ιδια τ’ αποτελέσματα. Ανθρωποι της επιστήμης αρνήθηκαν πεισματικά να κάνουν αυτό που οι ίδιοι συστήνουν στους άλλους, να εμβολιαστούν. Ανθρωποι που εμβολιάστηκαν έχασαν την μάχη με τον ιό, άνθρωποι που δεν εμβολιάστηκαν δεν νόσησαν καν… Φυσικά εξηγήσεις γι’ αυτές τις ανακολουθίες υπάρχουν, όχι ομως και πειστικές αποδείξεις…. Ωφέλησαν αυτά τα μέτρα που επιβλήθηκαν για σχεδόν τρία χρόνια ή έβλαψαν την κοινωνία;
Σωθήκαμε;
Γλιτώσαμε τα χειρότερα και ποια θα ήταν αυτά, αν απλα περιοριζόμασταν σε συστάσεις και προτροπές; Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί οτι κατέχει την απόλυτη βεβαιότητα είτε απ’ την πλευρά της επιστήμης, είτε απ’ την πλευρά των πιστών για το αποτέλεσμα της πίστης τους. Ομως τα ορια της επιστήμης είναι περιορισμένα.. Τα όρια, η ένταση αλλά και η δύναμη της πίστης, όλα αυτά ειναι απεριόριστα.
Θα αναρωτηθεί ωστόσο ένας καλόπιστος, με ποιον τρόπο κάποιες καθαρά νοητικές λειτουργίες οπως η προσευχή για κάτι καλό αλλά και τα μάγια και οι κατάρες για το κακό επιφέρουν κάποια ευεργετικά αποτελέσματα στην φυσική μας ζωή ή και την ανατρέπουν. Οσον αφορά σε θέματα υγείας, ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα πως το άγχος και το στρες αποδυναμώνουν το αμυντικό σύστημα του οργανισμού στον βαθμό που το καθιστούν ευάλωτο ως και τελείως ανυπεράσπιστο ακόμη και στις πιο απλές ιώσεις. Αντίθετα η πίστη, σε συνδυασμό με την προτροπή ενός επιστήμονα να ζει μακριά απο ψυχοφθόρες συγκινήσεις ενισχύει το αμυντικό σύστημα στο βαθμό που επέρχονται ανατροπές στην πορεία της υγείας ενός ασθενούς που ακόμη και η ίδια η επιστήμη του ορθολογισμού ως ‘θαύματα’ τα χαρακτηρίζει.
Φόβος
Δεν υπάρχουν εξωγήινες υπερφυσικές δυνάμεις του Καλού και του Κακού που να τις επικαλεστούμε ή να τις …ξορκίσουμε. Οι δυνάμεις αυτές θετικές ή αρνητικές, καταστροφικές ή δημιουργικές αναπτύσσονται μέσα μας. Η προσφυγή ενός νέου στην βοήθεια της Παναγίας για τις πανελλαδικές απλά μετατρέπουν την ελπίδα σε βεβαιότητα και τον απαλλάσσουν απ’ την αγωνία και τις επιπτώσεις της. Κι’ αυτό ειναι όλο… Κάτι ανάλογο συμβαίνει με τα μάγια και τις κατάρες. Κανείς δεν μπορει να προκαλέσει κακό σε κάποιον με τελετές Μαύρης Μαγείας, μαντζούνια και άλλα κόλπα. Η ψυχολογία λέει, πως οσοι φοβούνται το κακό, τα μάγια και τις κατάρες, υποσυνείδητα επιδιώκουν να συμβεί κάτι απ’ αυτά για να επιβεβαιώσουν τους φόβους των. Κι αν κάτι πρέπει να κατανικήσουν αυτό είναι ο φόβος τους. Κι’ αυτό είναι ολο. Γιατί στον άνθρωπο, συμβαίνει αυτό που επιθυμεί πολύ αλλά… και αυτό που φοβάται πολύ.
