Περιστατικά από τα παρασκήνια των επαφών του ως υπουργός Εξωτερικών επί διακυβέρνησης Τραμπ περιέχει το βιβλίο του πρώην υπουργού Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, όπως και ενδιαφέρουσες αναφορές στις σχέσεις ΗΠΑ με την Ελλάδα και την Τουρκία. Ειδικά οι αναφορές του Πομπέο στο αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016 στην Τουρκία και τις επαφές που είχε με Τούρκους αξιωματούχους έχουν εξοργίσει την Άγκυρα. Ο Πομπέο στο βιβλίο του «Never Give an Inch: Fighting for the America I Love» («Δεν δίνω σπιθαμή: Πολεμώντας για την Αμερική που Αγαπώ») το οποίο κυκλοφόρησε την Τρίτη, αναφέρεται στην επίσκεψή του στην Τουρκία το 2017, με την ιδιότητα του διευθυντή της CIA.
Ο Τούρκος πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογάν, όπως λέει, τον ανάγκασε να δει ένα βίντεο τριών ωρών, βάζοντας σε κίνδυνο… την ψυχική του υγεία. Δύο χρόνια αργότερα, το 2019, όταν ήταν πλέον υπουργός Εξωτερικών, ήταν σε μια εξίσου εύθραυστη ψυχολογική κατάσταση. Διηγείται μάλιστα πώς σε επίσκεψή του στην Άγκυρα με τον αντιπρόεδρο Μάικ Πενς, σχεδόν έφτασε στο σημείο να σπάσει την (κλειδωμένη) πόρτα της αίθουσας όπου γινόταν η συνάντηση του Πενς με τον Ερντογάν. Ο Τούρκος πρόεδρος είχε ζητήσει μια ολιγόλεπτη συνάντηση κατ’ ίδίαν με τον Πενς. Έγινε δεκτή, αλλά άρχισε να τραβά σε μάκρος.
Η πόρτα ήταν κλειδωμένη
Στη μισή ώρα ο Πομπέο προσπάθησε να μπει, χωρίς να τον αφήσουν. Στα 50 λεπτά προσπάθησε να ανοίξει την πόρτα για μπει στην αίθουσα, αλλά τη βρήκε κλειδωμένη. «Είχα αρχίσει να ανησυχώ ότι ο Ερντογάν είχε αναγκάσει τον Πενς να βλέπει το ίδιο τρίωρο βίντεο» γράφει. Αλλά οι ανησυχίες του Τούρκου προέδρου ήταν διαφορετικές. Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι προσπαθούσαν να τον πείσουν ότι δεν έχουν σχέση οι ΗΠΑ με το πραξικόπημα του 2016 και για να το καταφέρουν άνοιξαν μέχρι και χάρτες όπου έδειχναν που ήταν οι Αμερικανοί στρατιώτες.
Ο Ερντογάν, από την άλλη, δεν ξεχνούσε ούτε τον ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν, άλλοτε φίλο του και πλέον θανάσιμο εχθρό του. Ο Πομπέο γράφει ότι τηλεφωνούσε συνεχώς στον Λευκό Οίκο και τον Τραμπ για να ζητήσει την έκδοσή του, ενώ εξέφραζε τη διαμαρτυρία του για τη στήριξη των ΗΠΑ στους Κούρδους. Εξοργισμένος για αυτή τη στήριξη ήταν και ο στενός συνεργάτης του Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν.
Ισχυρός σύμμαχος η Ελλάδα
Για την Ελλάδα, ο Πομπέο γράφει ότι «διολίσθαινε στον αντιαμερικανισμό τη δεκαετία του 70» αλλά «σήμερα θεωρεί τις ΗΠΑ προτιμητέο σύμμαχο». Για την Ελλάδα γράφει ότι «πι σχέσεις με έναν σύμμαχο που διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη ζωτικής σημασίας περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου είναι τώρα πιο ισχυρές από κάθε άλλη φορά από την εποχή του σχεδίου Μάρσαλ».
Μιλά για τις επαφές με τον Έλληνα πρωθυπουργό για το σχήμα «3+1» για την ενέργεια στην Ανατολική Μεσόγειο (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και ΗΠΑ) και τον τερματισμό των τουρκικών προκλήσεων στην περιοχή. Αναφέρεται, τέλος, στην φιλοξενία από τον Κυριάκο Μητσοτάκη στην Κρήτη.
Ενοχλημένη η Άγκυρα
Στις αναφορές του Πομπέο απάντησε ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου που κατηγόρησε τον πρώην ομόλογό του για αναλήθειες, ψεύδη και υπερβολές. Ακόμη, του καταλόγισε όχι μόνο υποστήριξη στο πραξικόπημα αλλά και ενόχληση που απέτυχε. Κατηφγόρησε ακόμη τις ΗΠΑ ότι χάλασαν τις ισορροπίες στις σχέσεις με την Ελλάδα και την Κύπρο. Ο Τσαβούσογλου υποστήριξε ακόμη ότι το βιβλίο του Πομπέο εξυπηρετεί την υποψηφιότητά του για τις προεδρικές εκλογές του 2024 (ο Πομπέο δεν το έχει ανακοινώσει) και ότι γράφει όσα γράφει για να κερδίσει την εύνοια του ελληνοαμερικανικού λόμπι. Από την τουρκική προεδρία, ο εκπρόσωπός της Ιμπραήμ Καλίν κατηγορεί τον Πομπέο για μεροληπτική στάση υπέρ της Ελλάδας.
«Στο βιβλίο ο Πομπέο αναφέρει πως είναι περήφανος για την ανάπτυξη των σχέσεων με την Ελλάδα και ότι από την εποχή του Κίσινγκερ κανένας δεν στήριξε τόσο πολύ την Ελλάδα. Άρα οι ΗΠΑ δεν τηρούν αμερόληπτη στάση μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ. Γνωρίζαμε πως οι ΗΠΑ στέκονται δίπλα στην Ελλάδα και τη στηρίζουν, αλλά αυτό το ομολόγησε και το καταγράφουμε», δήλωσε. Όσο για το περιστατικό με το βίντεο, ο Καλίν λέει ότι ο Πομπέο είναι αυτός που διαστρεβλώνει τα γεγονότα και ότι αυτός ήταν που έπαθε νευρικό κλονισμό όσο περίμενε. Αυτό «το μάθαμε αργότερα», είπε ο Καλίν.