Στην παγίδα των τεκμηρίων πέφτει κάθε χρόνο ένας στους τρεις φορολογούμενους με αποτέλεσμα να φορολογείται για εισόδημα που δεν έχει στην πραγματικότητα αλλά για το εισόδημα που προκύπτει με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης. Αντιμέτωποι με τον εφιάλτη των τεκμηρίων θα βρεθούν και φέτος όταν θα υποβάλουν τη φορολογική τους δήλωση οι φορολογούμενοι που προχώρησαν στην αγορά ενός περιουσιακού στοιχείου (π.χ. ακινήτου ή αυτοκινήτου) ή απέκτησαν κάποιο ακίνητο με γονική παροχή ή κληρονομιά με αποτέλεσμα το τεκμαρτό τους εισόδημα να υπερβαίνει το πραγματικό εισόδημα. Υπάρχουν 8 τρόποι, που επιτρέπουν στον φορολογούμενο να παρακάμψει τα τεκμήρια και να φορολογηθεί για το πραγματικό του εισόδημα.
Ειδικότερα τα εισοδήματα που μπορεί να επικαλεστεί ο φορολογούμενος για να γλιτώσει τα τεκμήρια είναι τα ακόλουθα:
- Πραγματικά εισοδήματα τα οποία απέκτησε το 2022 ο φορολογούμενος. Ως τέτοια εισοδήματα θεωρούνται η αποζημίωση λόγω απόλυσης από την εργασία, τα επιδόματα ανεργίας, οι τόκοι από καταθέσεις στις τράπεζες, κ.λπ..
- Χρηματικά ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα κατά τις ισχύουσες διατάξεις και αποκτήθηκαν εντός του 2022 από το φορολογούμενο. Πρόκειται για το εφάπαξ που έλαβε ο φορολογούμενος ως συνταξιούχος, η αποζημίωση που εισέπραξε από την ασφαλιστική του εταιρεία κ.λπ.
- Τα έσοδα που εισέπραξε ο φορολογούμενος εντός του 2022 από την πώληση περιουσιακών στοιχείων του. Ως έσοδα από την πώληση περιουσιακών στοιχείων λαμβάνονται υπόψη τα ποσά που εισέπραξε ο φορολογούμενος από την πώληση ακινήτων, αυτοκινήτων, κινητών πραγμάτων μεγάλης αξίας κ.λπ. Από το τίμημα πώλησης που εισπράχθηκε εντός του 2022 αφαιρείται το κόστος απόκτησης, δηλαδή το τίμημα που καταβλήθηκε σε κάποιο προηγούμενο έτος για την αγορά του περιουσιακού στοιχείου.
- Χρηματικά ποσά που εισήγαγε στην Ελλάδα ο φορολογούμενος το 2022, είτε σε ευρώ είτε σε συνάλλαγμα εφόσον η απόκτησή τους στο εξωτερικό δικαιολογείται.
- Δάνεια που έλαβε ο φορολογούμενος εντός του 2022 από τράπεζες, συγγενείς ή τρίτους. Η σύναψη δανείου αποδεικνύεται από συμβολαιογραφικό ή ιδιωτικό έγγραφο που έχει χαρτοσημανθεί και έχει βέβαιη ημερομηνία για τη συνομολόγηση του δανείου. Από την ημερομηνία πρέπει να προκύπτει ότι το δάνειο ελήφθη εντός του 2022 και πριν από την πραγματοποίηση της δαπάνης αγοράς περιουσιακού στοιχείου που πρόκειται να δικαιολογηθεί.
- Ποσά που εισέπραξε το 2022 ο φορολογούμενος είτε από δωρεές είτε από γονικές παροχές. Για να αποδείξει ο φορολογούμενος ότι εισέπραξε εντός του 2022 τέτοια ποσά, θα πρέπει να έχει στη διάθεσή του (ώστε εάν χρειαστεί να μπορεί να προσκομίσει στις φορολογικές αρχές) σχετικό πιστοποιητικό του αρμοδίου προϊσταμένου ΔOY από το οποίο προκύπτει ότι η δωρεά ή η γονική παροχή έγινε πριν από την 31η-12-2022.
- Κέρδη από λαχεία, ΠPOΠO, ΛOTTO, TZΟKEP, Προκαθορισμένο Στοίχημα κ.λπ. τυχερά παιχνίδια του Ο.Π.Α.Π. Τα ποσά των κερδών από τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ λαμβάνονται υπόψη μόνο εφόσον αφαιρεθεί η δαπάνη του φορολογούμενου για την αγορά του κουπονιού ή του δελτίου ή του λαχείου που κέρδισε. Για να αποδειχθεί η είσπραξη κέρδους από τυχερό παιχνίδι του ΟΠΑΠ ή λαχείο θα πρέπει ο φορολογούμενος να έχει στη διάθεσή του τη σχετική βεβαίωση από τον O.Π.A.Π. ή από την εταιρία που διενεργεί τις κληρώσεις των Λαχείων.
- Εισοδήματα παρελθόντων οικονομικών ετών. Πρόκειται για τη «ανάλωση κεφαλαίου παρελθόντων ετών» με την οποία μπορεί να καλύψει την όποια πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος έχει προκύψει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων, επικαλούμενος εισοδήματα και έσοδα δηλωθέντα ακόμη και πριν από 10, 20 ή και περισσότερα χρόνια, εφόσον βέβαια υπήρχαν.