Εικόνες βιβλικής καταστροφής επικρατούν από τα ξημερώματα της Δευτέρας στην Τουρκία μετά τον σεισμό των 7,8 Ρίχτερ που χτύπησε το νότιο τμήμα της χώρας καθώς και τη Βόρεια Συρία. Την ώρα που τα σωστικά συνεργεία δίνουν μάχη με τον χρόνο προκειμένου να εντοπίσουν εγκλωβισμένους στα συντρίμμια κτιρίων που έχουν καταρρεύσει, τα social media έχουν κατακλειστεί από βίντεο που δείχνουν καρέ καρέ το χτύπημα του Εγκέλαδου. Ένα από αυτά καταγράφει ακριβώς τη στιγμή που ο ισχυρός σεισμός χτυπά, ενώ ταυτόχρονα ο νυχτερινός ουρανός φωτίζεται από αστραπές, σχηματίζοντας μια εικόνα. βγαλμένη από θρίλερ. Μάλιστα η βοή είναι τέτοια που «σκεπάζει» κάθε άλλο ήχο μέσα στη νύχτα.
«Είχε ισχύ όσο 130 ατομικές βόμβες» λέει Τούρκος σεισμολόγος
«Ο σεισμός στην Τουρκία στις 6 Φεβρουαρίου 2023, ο οποίος αναμενόταν για αιώνες στο ρήγμα των περιοχών, Χατάι, Οσμάνιγιε, Καχραμανμαράς και Γκαζιαντέπ, είχε μέγεθος 7,4 Ρίχτερ, την ισχύ 130 ατομικών βομβών και διήρκησε 43 δευτερόλεπτα, είχε 5 χιλιόμετρα εστιακό βάθος και ήταν πολύ καταστροφικός. Η καταστροφή είναι τεράστια σε μία κρύα ημέρα του χειμώνα», έγραψε στο Twitter ο καθηγητής σεισμολογίας δόκτωρ Οβγκιούν Αχμέτ Ερτζάνσε σε ανάρτησή του στο Twitter. «Το επίκεντρο του σεισμού βρίσκεται στη συμβολή τεσσάρων μεγάλων ρηγμάτων, της Νεκράς Θάλασσας, της Ανατολικής Ανατολίας, της Αραβικής τεκτονικής πλάκας και του Τόξου της Κύπρου», σημείωσε ακόμα ο Οβγκιούν Αχμέτ Ερτζάν και πρόσθεσε ότι ο σεισμός ήταν ο μεγαλύτερος που θα μπορούσε να δώσει η περιοχή και ήταν μεγέθους 11 στην κλίμακα καταστροφής.
Ο Τούρκος καθηγητής σεισμολογίας έκανε λόγο «για έναν σεισμό που δεν έχει ξαναδεί ο κόσμος», αναφερόμενος στις μεγάλες δονήσεις που έπληξαν την Τουρκία, αλλά και τη Συρία, τα ξημερώματα της Δευτέρας (06.02.2023), με πάνω από 7.0000 νεκρούς και πολλές άλλες χιλιάδες τραυματίες. Όπως εξήγησε ο δόκτωρ Οβγκιούν Αχμέτ Ερτζάνσε, ο σεισμός είχε ισχύ ίση με 130 ατομικές βόμβες, συμπληρώνοντας πως «το επίκεντρο του σεισμού βρίσκεται στη συμβολή τεσσάρων μεγάλων ρηγμάτων, της Νεκράς Θάλασσας, της Ανατολικής Ανατολίας, της Αραβικής τεκτονικής πλάκας και του Τόξου της Κύπρου» και «ήταν μεγέθους 11 στην κλίμακα καταστροφής».
Τι είναι τα «φώτα σεισμού»
Αρκετοί ειδικοί μιλούν για τα «φώτα σεισμού», ένα σπάνιο φαινόμενο που σημειώνεται κατά τη διάρκεια ισχυρών σεισμικών δονήσεων. Δεν είναι εύκολο, πάντως, να αποδειχθεί η συσχέτιση της λάμψης με σεισμούς, ούτε όμως να αποκλειστεί κάποια άλλη αιτία εμφάνισης των φώτων στον ουρανό -είτε πρόκειται για αποτέλεσμα του σεισμού, όπως η καταστροφή σταθμών παραγωγής ηλεκτρισμού είτε όχι, όπως ένα καιρικό φαινόμενο, μια αστραπή. Τα φώτα μπορούν να πάρουν «πολλά διαφορετικά σχήματα, μορφές και χρώματα», δήλωσε ο Friedemann Freund, επίκουρος καθηγητής Φυσικής στο San Jose State University και ανώτερος ερευνητής στο ερευνητικό κέντρο Ames της NASA, σε συνέντευξή του στο National Geographic το 2014.
Το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ είναι επιφυλακτικό σχετικά με το αν τα φώτα των σεισμών, ή EQL, υπάρχουν πραγματικά. «Οι γεωφυσικοί διαφέρουν ως προς το βαθμό στον οποίο πιστεύουν ότι οι μεμονωμένες αναφορές ασυνήθιστου φωτισμού κοντά στον χρόνο και το επίκεντρο ενός σεισμού αντιπροσωπεύουν πραγματικά EQL», αναφέρει η υπηρεσία στην ιστοσελίδα της. «Κάποιοι αμφιβάλλουν ότι οποιαδήποτε από τις αναφορές αποτελεί αδιάσειστη απόδειξη για EQL, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι τουλάχιστον ορισμένες αναφορές αντιστοιχούν εύλογα σε EQL».
Βίντεο με «φώτα σεισμού» στην Ιαπωνία, σε παλιότερο σεισμό:
Τι θα μπορούσε να προκαλέσει σεισμικά φώτα;
Αναλύοντας 65 περιστατικά σεισμικών φώτων στη μελέτη του 2014, ο Freund και οι συνεργάτες του διατύπωσαν τη θεωρία ότι τα φώτα προκαλούνται από ηλεκτρικά φορτία που ενεργοποιούνται σε ορισμένους τύπους πετρωμάτων κατά τη διάρκεια της σεισμικής δραστηριότητας, «σαν να ενεργοποιούσατε μια μπαταρία στον φλοιό της Γης». Τα πετρώματα βασάλτης και γάββρος, για παράδειγμα, έχουν μικροσκοπικούς σχηματισμούς στους κρυστάλλους τους που θα μπορούσαν να απελευθερώσουν ηλεκτρικά φορτία στον αέρα. Οι συνθήκες που προσφέρονται για τα φώτα υπάρχουν σε λιγότερο από το 0,5% των σεισμών παγκοσμίως, εκτιμούν οι επιστήμονες, γεγονός που εξηγεί γιατί είναι σχετικά σπάνιο φαινόμενο. Σημείωσαν, επίσης, ότι τα σεισμικά φώτα εμφανίζονται συχνότερα πριν ή κατά τη διάρκεια των σεισμών, όχι τόσο μετά.
Μια προηγούμενη μελέτη ανέφερε ότι η τεκτονική πίεση δημιουργεί το λεγόμενο πιεζοηλεκτρικό φαινόμενο, κατά το οποίο τα πετρώματα που περιέχουν χαλαζία παράγουν ισχυρά ηλεκτρικά πεδία όταν συμπιέζονται με συγκεκριμένο τρόπο. Αλλά μία από τις επιπλοκές στη μελέτη των σεισμικών φώτων είναι, φυσικά, ότι είναι απρόβλεπτα και βραχύβια. Σε μια προσπάθεια να το παρακάμψουν αυτό, ορισμένοι επιστήμονες επιχείρησαν να αναπαραστήσουν το φαινόμενο στο εργαστήριο, με κάποιες μελέτες να βγάζουν συμπεράσματα αντίθετα με τις θεωρίες για τα σεισμικά φώτα.