Παρουσία δεκάδων συγγενών θυμάτων και εγκαυματιών της φονικής φωτιάς στο Μάτι, αλλά και πολλών εκ των κατηγορουμένων, ξεκίνησε η κρίσιμη κατάθεση του πραγματογνώμονα αξιωματικού της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, Δημήτρη Λιότσιου. Ο κ. Λιότσιος είχε ορισθεί από τη Εισαγγελία να συντάξει πόρισμα για τα αίτια της εκδήλωσης της φωτιάς και τον τρόπο αντιμετώπισής της από την Πυροσβεστική Υπηρεσία και άλλους κρατικούς φορείς, όπως δήμοι, Περιφέρεια, Τροχαία, Λιμενικό, ΕΚΑΒ κ.λπ. Παράλληλα, έχει καταγγείλει ότι δέχθηκε πιέσεις και απειλές από τον τότε υπαρχηγό και μετέπειτα αρχηγό του Πυροσβεστικού Σώματος, Βασίλη Ματθαιόπουλο, να μην γράψει εναντίον αξιωματικών της Πυροσβεστικής και πολιτικών προσώπων.
Στην πορισματκή του αναφορά που υπέβαλε στην Εισαγγελία και αναγνώστηκε στο δικαστήριο, είχε επισημάνει -μεταξύ άλλων- ότι «ο κρατικός μηχανισμός αιφνιδιάστηκε από τη γρήγορη εξέλιξη της πυρκαγιάς, με αποτέλεσμα να προκληθούν δυσλειτουργίες στο επιχειρησιακό σκέλος, καθώς και έλλειψη επαρκούς επικοινωνίας των εμπλεκόμενων φορέων κατά τη διαχείριση της κρίσης. Η μη έγκαιρη εντολή για οργανωμένη απομάκρυνση του πληθυσμού στέρησε τη δυνατότητα ασφαλούς διαφυγής των μόνιμων κατοίκων και επισκεπτών της περιοχής».
«Το ΕΣΚΕ δεν είχε προβεί σε εναέρια επιτήρηση της Αττικής εκείνη τη μέρα»
Ο κ. Λιότσιος, ξεκινώντας την κατάθεσή του ανέφερε ότι για την 23η Ιουλίου 2018 η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας είχε εκδώσει χάρτη επικινδυνότητας εκδήλωσης πυρκαγιάς για την Αττική 4 και σημείωσε ότι η πρόγνωση της ΕΜΥ έλεγε για θερμοκρασίες γύρω στους 39 βαθμούς και ισχυρούς δυτικούς-βορειοδυτικούς ανέμους. «Αυτό που δεν έγινε εκείνη την ημέρα, ήταν η μεταστάθμευση αεροσκαφών στην Αττική και στην Πελοπόννησο. Δεν είχε γίνει, παρά το ότι υπήρχε βαθμός επικινδυνότητας 4. Αυτό συνέβαλε ουσιωδώς στην εξάπλωση των πυρκαγιών», τόνισε ο πραγματογνώμονας και συνέχισε: «Το ΕΣΚΕ δεν είχε προβεί σε εναέρια επιτήρηση της Αττικής. Το αίτημα εστάλη του πρωί της 23ης Ιουλίου στις 10 το πρωί από το ΕΣΚΕ και επειδή δεν υπήρχε δυνατότητα ανατέθηκε σε ιδιωτική αερολέσχη».
«Αν υπήρχε εναέρια επιτήρηση θα θα μπορούσε να κατασταλεί η φωτιά»
Ο κ. Λιότσιος, σε άλλο σημείο της κατάθεσής του σημείωσε: «Αν υπήρχε εναέρια επιτήρηση θα μπορούσε να κατασταλεί μια φωτιά εν τη γενέσει της. 20 λεπτά είναι καθοριστικά για την εξέλιξη της πυρκαγιάς». Όπως κατέθεσε ο κ. Λιότσιος, η αναγγελία της πυρκαγιάς που ξεκίνησε από την οδό Ανδρούτσου στην περιοχή Νταού Πεντέλης έγινε στις 16:41 και τουλάχιστον μέχρι τις 16:55 έκαιγε ανενόχλητη. Σύμφωνα με τον πραγματογνώμονα, ο οποίος έλεγξε όλες τις καταγεγραμμένες συνομιλίες μέσω ασυρμάτων, τα ημερολόγια καταγραφής ενεργειών και τις τηλεφωνικές κλήσεις, δεν υπήρξε επικοινωνία του Δήμου Πεντέλης με την Πυροσβεστική Υπηρεσία, ενώ στις 16:45 υπάρχει επικοινωνία αξιωματικού της Πυροσβεστικής με το ΕΣΚΕ, το οποίο ενημερώνεται ότι η φωτιά είναι ορατή από το Μαρκόπουλο.
«Το ΕΣΚΕ γνώριζε την επικινδυνότητα της πυρκαγιάς»
Το πρώτο όχημα πυρόσβεσης, σύμφωνα με το πόρισμα, έφτασε στις 17:04. Μέχρι τις 17:15 είχαν φτάσει και είχαν ξεκινήσει την κατάσβεση 8 υδροφόρα οχήματα, 3 βοηθητικά και 6 εθελοντικά, ενώ συνδράμει μόνο ένα ελικόπτερο. Ήδη, η πυρκαγιά έχει διασπαστεί σε δύο μέτωπα, το ένα προς την Καλλιτεχνούπολη και το άλλο προς Νέο Βουτζά. «Σε φωτογραφία πολίτη βλέπουμε το ελικόπτερο, η βλάστηση είναι χαμηλή και η πυρκαγιά δεν είναι πολύ έντονη. Αν επιχειρούσαν άλλα δύο εναέρια, είναι πιθανό να είχε περιοριστεί η εξέλιξή της», τόνισε ο κ. Λιότσιος και συμπλήρωσε ότι «δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι όλα τα μέλη του ΕΣΚΕ γνώριζαν για την ύπαρξη της πυρκαγιάς και για την επικινδυνότητά της».
Όπως κατέθεσε ο μάρτυρας, στις 17:20 δίνεται εντολή να απογειωθούν δύο εναέρια, αλλά πριν τις 18:00 κανένα δεν έχει φτάσει στο σημείο της πυρκαγιάς. «Ο πιλότος του μόνου εναέριου μέσου στις 17:15 ζητά ενισχύσεις και η τηλεφωνήτρια του λέει ότι μπορεί να είναι δύσκολη η επιχείρηση λόγω της κατοικημένης περιοχής κι εκείνος ζητά ενίσχυση από κάτω, εννοώντας επίγεια μέσα», ανέφερε ο κ. Λιότσιος, ενώ στις 17:30 ο χειριστής του ελικοπτέρου ενημερώνει το ΕΣΚΕ ότι η φωτιά στην περιοχή του Νέου Βουτζά μπαίνει σε σπίτια.
«Επιχειρησιακά ανεπαρκής η συνδρομή μόνο ενός πτητικού μέσου»
«Η συνδρομή μόνο ενός πτητικού μέσου μέχρι τις 18:20 κρίνεται επιχειρησιακά ανεπαρκής. Στις 17.30, πενήντα λεπτά από την αναγγελία της πυρκαγιάς, η πυρκαγιά είναι κοντά σε σπίτια και τα απειλεί και μόνο ένα εναέριο μέσο επιχειρεί. Αν είχαν στείλει τρία εναέρια μέσα η πυρκαγιά ίσως να ήταν ελεγχόμενη και δίνοντας εντολή εκκένωσης των οικισμών θα ήταν πιθανό να μην είχαμε θρηνήσει τόσα θύματα». Η υπεράσπιση των κατηγορουμένων αντέδρασε έντονα, επειδή ο κ. Λιότσιος χρησιμοποιούσε σημειώσεις και διάβαζε περικοπές από το πόρισμα, αλλά και άλλα έγγραφα. Η κατάθεσή του διεκόπη για την ερχόμενη Πέμπτη (16/2).