Πώς θα το εμποδίσουμε να συμβεί.
Σύμφωνα με τους ψυχολόγους και τους σεξολόγους, οι περισσότερες σχέσεις σήμερα αποτυγχάνουν εξαιτίας της κακής επικοινωνίας. Στο βιβλίο του «Τι προβλέπει το διαζύγιο;», ο ψυχολόγος δρ Τζον Γκότμαν προσδιορίζει τους τέσσερις πιο προβληματικούς τύπους επικοινωνίας που διέπουν τις σύγχρονες σχέσεις, με βάση τις μελέτες του σε 40.000 ζευγάρια.
Η Περιφρόνηση: Η έλλειψη σεβασμού απέναντι στον σύντροφό μας τους συνεργάτες μας.
Η Κριτική: Η επίθεση στον χαρακτήρα του/της συντρόφου μας ή σε επί μέρους στοιχεία της προσωπικότητάς του/της.
Η Αμυντικότητα: Η αυτοπροστασία μας από την κριτική χρησιμοποιώντας δικαιολογίες ή φορτώνοντας της ευθύνες στο άλλο άτομο
Το φαινόμενο Stonewalling: Η αποφυγή κάθε επικοινωνίας με το πρόσχημα ότι διαρκώς είμαστε απασχολημένοι.
Από τα τέσσερα ενδεχόμενα, σύμφωνα με τον Γκότμαν, ο μεγαλύτερος προγνωστικός παράγοντας μιας αποτυχημένης σχέσης είναι η περιφρόνηση. Η περιφρόνηση θεωρείται σκληρότερη από την κριτική και έρχεται όταν ένας/μια σύντροφος ισχυρίζεται ότι είναι πιο έξυπνος, πιο ηθικός ή καλύτερος άνθρωπος από τον/την άλλο/η. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το άτομο που υφίσταται την περιφρόνηση να αισθάνεται ανάξιο να αγαπηθεί. Για παράδειγμα, το να διακόπτουμε συνεχώς το άλλο άτομο είναι ασέβεια. Αλλά ειδικά όταν η διακοπή δεν προέρχεται από την ανάγκη να μιλήσουμε αλλά από την πεποίθηση ότι ο/η σύντροφος μας δεν έχει τίποτα ενδιαφέρον ή σημαντικό να πει, τότε δεν μιλάμε απλώς για ασέβεια, αλλά για περιφρόνηση.
Πώς η περιφρόνηση καταστρέφει τις σχέσεις μας
Η περιφρόνηση καθιστά αδύνατο για τους συντρόφους να βασίζονται ο ένας στον άλλο. Αντί να είμαστε μαζί απέναντι στα προβλήματα, καταλήγουμε αντίπαλοι. Αυτό συχνά προκύπτει από την ανάγκη μας να υπερασπιστούμε τον εαυτό μας, κάτι που φαινομενικά είναι υγιές. Ωστόσο, καταλήγει πρόβλημα όταν αντί να στηριζόμαστε απλώς στον εαυτό μας, εναντιωνόμαστε απέναντι στον/στη σύντροφό μας.
Η περιφρόνηση ωστόσο, δεν βλάπτει μόνο τις σχέσεις μας αλλά και την υγεία μας, καθώς προκειμένου να επιβιώσουμε, χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλον. Έρευνες έχουν αποδείξει ότι τα άτομα που συμπεριφέρονται περιφρονητικά στις σχέσεις τους, αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου, των καρδιακών παθήσεων, καθώς και των απλών ιώσεων όπως το κρυολόγημα ή η γρίπη.
Πώς θα εξαλείψουμε την περιφρόνηση στη σχέση μας
Όταν δεν γνωρίζουμε πώς να ονομάσουμε ή πώς να επικοινωνήσουμε τα αρνητικά συναισθήματα που προκύπτουν από τη σχέση, πάντοτε είναι δελεαστικό να τα φορτώσουμε όλα στους άλλους.
Για παράδειγμα συχνά παραπονιόμαστε: «Δεν μπορώ να πιστέψω ότι ακυρώνεις το ραντεβού μας για να αράξεις με τους/τις φίλους/φίλες σου. Είσαι τόσο εγωιστής/εγωίστρια και δεν νοιάζεσαι καθόλου για τα συναισθήματά μου!».
Αν επιθυμούμε να αποφύγουμε την περιφρονητική επικοινωνία, μπορούμε να επικοινωνήσουμε το παράπονό μας ως εξής: «Αισθάνομαι ενοχλημένος/η και λυπημένος/η γιατί ανυπομονούσα να περάσουμε λίγο χρόνο μαζί».
Επιπλέον, αν επιθυμούμε να μην ξαναπροκύψει κάτι παρόμοιο μπορούμε να πούμε κάτι όπως: «Θα ήθελα να εξασφαλίσω ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί ξανά στο μέλλον. Προτιμώ να συζητάμε έγκαιρα, έτσι ώστε να μην βρίσκομαι στη δυσάρεστη θέση να αλλάζω τα σχέδια μου την τελευταία στιγμή». Το φαινόμενο του «flashpanning» και πόσο ανεπανόρθωτα μπορεί να πληγώσει όσους το υφίστανται.
Δημιουργούμε μια κουλτούρα αμοιβαίας εκτίμησης
Η έκφραση αμοιβαίας εκτίμησης μας βοηθά να εστιάζουμε περισσότερο στις θετικές ιδιότητες του συντρόφου μας παρά τις αρνητικές. Σε μια ιδανική σχέση, οι θετικές δηλώσεις και οι χειρονομίες αγάπης πρέπει να υπερισχύουν των αρνητικών. Ας παρακολουθήσουμε τα μοτίβα επικοινωνίας στη σχέση μας για μια εβδομάδα. Αν οι αρνητικές αλληλεπιδράσεις, όπως η γκρίνια και η κριτική υπερισχύουν των θετικών, είναι σημαντικό να το συζητήσουμε με τον σύντροφό μας και να εντοπίσουμε τις πιθανές αιτίες. Ακόμη, μπορούμε να δοκιμάσουμε να γράψουμε μια λίστα με είκοσι πράγματα που αγαπάμε ο ένας στον άλλον. Ας τα διαβάσουμε δυνατά και ας προκαλέσουμε τους εαυτούς μας να εμπλουτίσουμε τη λίστα για το άτομό μας στο πέρασμα του χρόνου.