Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον, αποκάλυψε ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν τον είχε προειδοποιήσει για τον πόλεμο τρία χρόνια πριν από την εισβολή του 2014 στην Ουκρανία, με την οποία η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία. Σύμφωνα με τον Κλίντον, ο Πούτιν του είχε αναφέρει πως δεν δεσμευόταν από το Μνημόνιο της Βουδαπέστης, που εγγυάτο (μεταξύ άλλων) την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, προβαίνοντας σε μια «προειδοποίηση» σχετικά με το ενδεχόμενο εισβολής της Ρωσίας στη γειτονική της χώρα. Συγκεκριμένα, ο Κλίντον, μιλώντας σε μια δημόσια συζήτηση σε ένα εβραϊκό πολιτιστικό κέντρο στη Νέα Υόρκη, είπε, όπως αναφέρει ο Guardian, πως μίλησε με τον Πούτιν στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός το 2011, με τον Ρώσο πρόεδρο να αναφέρεται στο αναφερθέν μνημόνιο της Βουδαπέστης και πως δεν δεσμεύεται από αυτό.
Πόσο αντέχει κανείς την απιστία; – Η Χίλαρι Κλίντον στην πιο θλιβερή της συνέντευξη
Σημειώνεται πως το μνημόνιο υπεγράφη το 1994 και προέβλεπε πως η Ουκρανία, η Λευκορωσία και το Καζακστάν θα παρέδιδαν το πυρηνικό τους οπλοστάσιο, το οποίο είχαν «κληρονομήσει» από την περίοδο της Σοβιετικής Ένωσης, σε αντάλλαγμα προς εγγυήσεις για σεβασμό της κυριαρχίας τους «εντός των υπαρχόντων συνόρων». Το εν λόγω μνημόνιο είχε υπογραφεί από τον Μπόρις Γέλτσιν από πλευράς Ρωσίας, τον Μπιλ Κλίντον από πλευράς Ηνωμένων Πολιτείων και τον Τζον Μέιτζορ για λογαριασμό του Ηνωμένου Βασιλείου, που λειτουργούσε ως τρίτο κράτος εγγυητής.
Κλίντον: Ο Πούτιν μου είχε πει ότι δεν δεσμευόταν από το Μνημόνιο της Βουδαπέστης
«Ο Πούτιν μου είπε το 2011, τρία χρόνια πριν κατακτήσει την Κριμαία, πως δεν συναινεί με τη συμφωνία που έκανα με τον Γέλτσιν», είπε ο Κλίντον. «Ο Πούτιν μου είπε: ”Ξέρω ότι ο Μπόρις (σ.σ. Γέλτσιν) συμφώνησε να ακολουθήσει εσένα και τον Τζον Μέιτζορ και το ΝΑΤΟ, αλλά δεν μπόρεσε ποτέ να το περάσει από τη Δούμα. Έχουμε τους δικούς μας υπερ-εθνικιστές και εμείς. Δεν συμφωνώ με αυτό και δεν δεσμεύομαι από αυτό (εννοεί το Μνημόνιο της Βουδαπέστης)”. Ήξερα από τότε πως ήταν θέμα χρόνου», είπε ο Κλίντον για το ενδεχόμενο επίθεσης από πλευράς του Πούτιν.
Ο Ρώσος ηγέτης είχε ήδη πραγματοποιήσει την εισβολή στην Τσετσενία το 1999 και στη Γεωργία το 2008. Μετά την κατάληψη της Κριμαίας, ο Πούτιν είχε πει πως δεν δεσμευόταν από το Μνημόνιο της Βουδαπέστης, επειδή η εξέγερση στο Μάινταν και η αλλαγή της κυβέρνησης στο Κίεβο σήμαιναν πως η Ουκρανία είχε γίνει ένα «άλλο κράτος», «για το οποίο δεν έχουμε υπογράψει κανένα δεσμευτικό έγγραφο». Τώρα, όμως, μετά την αποκάλυψη του Κλίντον, φαίνεται πως ο Πούτιν είχε αποφασίσει να αποδεσμευθεί από τη συμφωνία πριν από την «εξέγερση του Μάινταν».
«Ο Πούτιν είχε προειδοποιήσει ακόμα νωρίτερα από το 2011 για την Κριμαία»
Ο Ντάνιελ Φριντ, πρώην σύμβουλος Ευρωπαϊκών και Ευρασιατικών Υποθέσεων στο αμερικανικό ΥΠΕΞ, είπε πως αυτές οι αναφορές του Πούτιν στον Κλίντον δεν ήταν ευρέως γνωστές στην κυβέρνηση Ομπάμα, αλλά πρόσθεσε πως πρέπει να είχε μιλήσει για αυτές στη σύζυγό του και επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας στην κυβέρνηση Ομπάμα, Χίλαρι Κλίντον. Ο Πούτιν, σύμφωνα με τον Φριντ και όπως μεταδίδει ο Guardian, είχε απειλήσει ακόμα νωρίτερα την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας και συγκεκριμένα το 2008, σε ένα συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ρωσίας επί προεδρίας Τζορτζ Μπους. Τότε, ο Πούτιν φέρεται να είχε πει πως όταν η Κριμαία είχε μεταβιβαστεί από τη Ρωσική Σοβιετική Δημοκρατία στην Ουκρανική Σοβιετική Δημοκρατία το 1954 «δεν είχαν τηρηθεί όλες οι νομικές διαδικασίες».
«Άκουσες ό,τι άκουσα;»
Ο Φριντ είπε: «Ήμουν παρών, καθόμουν δίπλα στον τότε Πολωνό σύμβουλο εθνικής ασφαλείας, Μάριους Χάντζλικ. Σηκωθήκαμε άμεσα και στραφήκαμε ο ένας στον άλλον, λέγοντας “άκουσες ό,τι άκουσα;” Από τότε, σκεφτόμουν πως ο Πούτιν θα επιτίθετο εναντίον της Ουκρανίας και το είπα στην Κοντολίζα Ράις και τον Στιβ Χάντλεϊ», εννοώντας την ΥΠΕΞ και τον σύμβουλο εθνικής ασφαλείας επί κυβερνήσεως Μπους. «Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ξαφνιάστηκε από την επιχείρηση στην Κριμαία, αλλά δεν θα έπρεπε, με δεδομένες τις προειδοποιήσεις», συμπλήρωσε ο Φριντ.