Από την Ευτυχία Παπούλια
Κοινωνιολόγος
Η επιτυχία συνήθως βρίσκει αυτούς που είναι πολύ απασχολημένοι για να βρουν χρόνο να την αναζητήσουν.
Henry David Thoreau
«Ω Θεέ μου. Με ρώτησες το ίδιο και πέρυσι. Παίρνεις προαγωγή κάθε χρόνο στην δουλειά σου; Οπότε, κάθε χρονιά σου είναι αποτυχημένη; Κάθε χρόνο δουλεύεις προς έναν στόχο: Για να πάρεις προαγωγή, να φροντίσεις την οικογένειά σου, να φροντίσεις το σπίτι σου. Δεν είναι αποτυχία, αλλά ένα βήμα προς την επιτυχία. Δεν θέλω να το κάνω προσωπικό με σένα, μιλάω γενικά. Είναι λάθος ερώτηση!”. Με αυτόν τον εκπληκτικό τρόπο αντέδρασε ο Γιάννης Αντετοκούνμπο βάζοντας στην θέση του εναν δημοσιογράφο, από αυτούς που εκμεταλλεύονται μια δύσκολη στιγμή ενός ”γίγαντα” για να δείξουν την ”μαγκιά ” τους με άστοχες ερωτήσεις, πιστεύοντας πως θα φέρουν σε δύσκολη θέση τον συνομιλητή τους. Αφορμή; Ο αποκλεισμός της ομάδας του απ’ τα play off! Η ερώτηση; Αν θεωρεί ότι η φετινή χρονιά ήταν «αποτυχημένη» για εκείνον και την ομάδα του.
”Δεν υπάρχει αποτυχία”, συνέχισε ο Γιάννης. “Υπάρχουν καλές και κακές μέρες, κάποιες στιγμές εισαι πετυχημένος, κάποιες όχι. Κάποιες φορές ειναι η σειρά σου, κάποιες όχι. Δεν νικάς πάντα. Φέτος θα νικήσει κάποιος άλλος. Συγγνώμη, δεν θέλω να το κάνω προσωπικό. Πέρυσι δεν είχα το μυαλό να σου απαντήσω σωστά, αλλά θυμάμαι ότι με είχες ρωτήσει το ίδιο!”.
Ο Μουστάκας
Διαβάζοντας αυτά τα λόγια του star του μπάσκετ Γιάννη Αντετοκούνμπο, για τις απόψεις του σχετικά με τις ατυχίες που καραδοκούν στον δρόμο για την επιτυχία, οχι μόνο στον αθλητισμό αλλά σε κάθε δραστηριότητα, θυμήθηκα μια ατάκα του αξέχαστου Σωτήρη Μουστάκα απο μια ταινία που εμπεριείχε αρκετή δόση σοφίας και εξέπληξε την παρέα. “Πω, πω!”, πετάχτηκε κάποιος. “Μπράβο, πολύ ωραίο αυτό! Ποιος το είπε, ποιος το είπε, πού το διάβασες;”. Ο Μουστάκας τους κοίταξε με απορία και μετά απο λίγα δευτερόλεπτα σιωπής απάντησε: “Μα, εγώ το λέω.. δεν το διάβασα κάπου, δική μου γνώμη λέω”. Εκείνοι τότε κατέβασαν το βλέμμα και μια έκφραση δυσφορίας ζωγραφίστηκε στο πρόσωπό τους…
Το μήνυμα από αυτήν την σκηνή ήταν πως για να αποδεχτούμε μια άποψη, μια γνώμη και κυρίως να την υιοθετήσουμε και να την εφαρμόσουμε στην προσωπική μας ζωή πρέπει να προέρχεται από κάποιον ”σοφό”, από κάποιον πάνω από εμάς με ιδιαίτερη μόρφωση, που να ανήκει σε μια ανώτερη πνευματική ελίτ με ευρύτερη κοινωνική αποδοχή κι οχι απο έναν συνηθισμένο άνθρωπο που μπορεί να μην τελείωσε καλά καλά και την υποχρεωτική εκπαίδευση…
Ελίτ
Ο Γιάννης δεν ανήκει σε κάποια τέτοια ελίτ, διαθέτει ομως το ήθος και την σοφία της, προσόντα που κληρονόμησε απ’ τους γονείς του και επικυρώθηκαν με την τιμητική πρόσκληση στο Μαξίμου από τον τότε πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά. Δεν έκλαψε, δεν απολογήθηκε, δεν επέρριψε ευθύνες για τον αποκλεισμό της ομάδας του αλλά αντίθετα εξέπεμψε το μήνυμα πως στον δρόμο που χαράζει κάποιος για την επίτευξη ενός στόχου, κάθε αποτυχία θα πρέπει να θεωρείται κι αυτή ως μια αναγκαιότητα απαραίτητη για να επισημαίνονται τα λάθη και οι παραλήψεις. Οι παλαιότερες γενιές έδιναν στον κάθε νέο που ξεκινούσε μια δραστηριότητα, μια αδιανόητη για μας ”συμβουλή”. Να εύχονται ο πρώτος χρόνος, η πρώτη προσπάθεια να έχει λάθη και αποτυχίες που θα ξεπεραστούν με λιγότερες απώλειες, παρά οταν εμφανιστούν αργότερα στην κορύφωση της δραστηριότητας, η εμπειρία όμως που θα αποκτηθεί μέσα απ’ αυτά τα λάθη θα είναι ανεκτίμητη.
Ως προς την ουσία όμως της επιτυχίας σε κάθε δραστηριότητα, η έννοια αυτή ταυτίζεται σε μεγάλο βαθμό με τα χρήματα που κερδίζει κάποιος, σε μικρότερο βαθμό με την δόξα και την κοινωνική ακτινοβολία που εκπέμπει και δεν ταυτίζεται σχεδόν καθόλου με την ευημερία και κυρίως με την ευτυχία που προσδοκά κάποιος κατακτώντας τους στόχους του.
Ποιότητα
Το είδος και η ποιότητα της ευτυχίας, αγαθό υπέρτερο της όποιας επιτυχίας που συναρτάται με το χρήμα, ειναι μία παγίδα που χρειάζεται να έχει κάποιος ισχυρές αντιστάσεις να μην πέσει σε αυτήν. Να φτάσει κάποιος σε ενα πολύ υψηλό επίπεδο οικονομικό και κοινωνικό ειναι πιο εύκολο από όσο νομίζουν οι περισσότεροι. Το δύσκολο ειναι να παραμείνει κανείς σε αυτό. ”Το φυλάττειν τ’ αγαθά χαλεπώτερον του κτήσασθαι” έλεγε προς τους Αθηναίους ο ρήτορας Δημοσθένης. Όλοι γνωρίζουμε για τον Μίδα: Ο βασιλιάς της Φρυγίας που ήθελε ό,τι πιάνει να γίνεται χρυσός… κι οταν οι θεοί (η θεά Τύχη στις μέρες μας) ενέδωσαν στις εκκλήσεις, εκείνος απ’ την χαρά του αγκάλιασε την κόρη του κι’ εκείνη έγινε ενα χρυσό άγαλμα!. Αυτός ο μύθος δείχνει με τον πιο παραστατικό τρόπο την παγίδα και τις συνέπειες από την ασυγκράτητη τάση για όλο και περισσότερη απόκτηση πλούτου, εις βάρος πάντα των επόμενων γενιών αλλά και εις βάρος του πλανήτη.
Η οικονομική ανάπτυξη μιας χώρας και η βελτίωση των οικονομικών των μελών της κοινωνίας ειναι γνωστό πως δε σημαίνει και την βελτίωση της ποιότητας ζωής και κατ’ επέκταση της συλλογικής και ατομικής ευτυχίας. Αντί να καλλιεργούμε την αυταπάτη πως κερδίζοντας περισσότερα χρήματα βελτιώνουμε το επίπεδο ζωής, άρα και της ευτυχίας μας, ειναι προτιμότερο να αντισταθούμε σ’ αυτόν τον πειρασμό, ακόμα κι όταν η τύχη ειναι με το μέρος μας, γιατί η παγίδα να μην μπορούμε να τα διατηρήσουμε είναι στημένη. Μια τέτοια αντίσταση στο κυνήγι του χρήματος και η προσπάθεια να μπορούμε σαν τρόπο ζωής με ολο και λιγότερα αντί για ολο και περισσότερα, είναι κι’ αυτο μια κατάκτηση, μια επιτυχία στην ζωή μας ίσης ή και περισσότερης αξίας απ’ την κατάκτηση ενός υψηλού στόχου με αντικείμενο το χρήμα ή την δόξα.
Παγίδες
Ωστόσο, οι παγίδες της επιτυχίας με την στενή έννοια του χρήματος δεν απειλούν μόνο τους πολύ πετυχημένους αλλά και τους χαμηλόμισθους, όταν δικαίως διεκδικούν ολο και υψηλότερες αποδοχές. Η υποχρεωτική αύξηση των αμοιβών θα επιφέρει συρρίκνωση των θέσεων εργασίας ή και κλείσιμο επιχειρήσεων, όπως άλλωστε υποστηρίζουν οι ίδιοι οι επιχειρηματίες που δεν χαμογελούν ιδιαίτερα με τις κραυγαλέες εξαγγελίες. Η ευθύνη για την βελτίωση του επιπέδου ζωής εναπόκειται στον καθένα πολίτη ξεχωριστά. Και ο τρόπος είναι ένας. Γινόμαστε πιο παραγωγικοί, ξοδεύουμε λιγότερα.
