Ποια είναι η λιγότερο αγαπημένη σας δουλειά του σπιτιού; Ψώνια; Μαγείρεμα; Να βγάζετε τα σκουπίδια; Τώρα φανταστείτε ότι θα μπορούσατε να παραδώσετε αυτές τις “τετριμμένες” δουλειές σε ένα ρομπότ. Αυτό το οικιακό ειδύλλιο με την τεχνολογία δεν είναι τόσο μακριά όσο νομίζουμε, καθώς, σύμφωνα με έρευνα, οι εξελίξεις στον αυτοματισμό και την τεχνητή νοημοσύνη δείχνουν ότι ένα σημαντικό ποσοστό των οικιακών εργασιών θα μπορούσε να γίνεται από ρομπότ μέσα στην επόμενη δεκαετία.
Με βάση μια λίστα 17 κοινών οικιακών εργασιών, μια ομάδα ειδικών τεχνητής νοημοσύνης εκτιμά, ότι κατά μέσο όρο το 39% του χρόνου που αφιερώνεται ανά εργασία θα μπορούσε να αυτοματοποιηθεί εντός 10 ετών. Και μέσα σε πέντε χρόνια, πάνω από το ένα τέταρτο του χρόνου που δαπανάται, θα μπορούσε να αυτοματοποιηθεί. Ήδη, τα ρομπότ οικιακής εξυπηρέτησης –κυρίως ρομποτικές ηλεκτρικές σκούπες και σφουγγαρίστρες– είναι τα ρομπότ με τις περισσότερες πωλήσεις παγκοσμίως.
Δεν αποτελεί έκπληξη ότι οι παραδοσιακές δουλειές του σπιτιού – μαγείρεμα και καθαριότητα, κλπ. – αυτοματοποιούνται πιο εύκολα από τις εργασίες φροντίδας, όπως η φροντίδα παιδιών ή ηλικιωμένων. Η πιο εύκολα αυτοματοποιημένη εργασία είναι πιθανό να είναι οι αγορές παντοπωλείου, οι οποίες θα μπορούσαν να αυτοματοποιηθούν κατά 59% μέσα σε μια δεκαετία. Το λιγότερο εύκολο στην αυτοματοποίηση θεωρήθηκε ότι ήταν η σωματική φροντίδα των παιδιών σε ποσοστό 21%.
Μια νέα κατεύθυνση στις συζητήσεις για το μέλλον της εργασίας
Όμως, όπως επισημαίνουν οι συγγραφείς της μελέτης, αυτή η αυξανόμενη αυτοματοποίηση της οικιακής εργασίας φέρνει επίσης μια νέα κατεύθυνση στις συζητήσεις για το μέλλον της εργασίας. Οι συζητήσεις που σχετίζονται με τον αντίκτυπο της αυτοματοποίησης στην εργασία περιορίζονται επί του παρόντος μόνο στην αμειβόμενη εργασία.
Οι ενήλικες σε ηλικία εργασίας αφιερώνουν παρόμοιο χρόνο σε αυτήν την απλήρωτη οικιακή εργασία, με αυτόν που περνούν σε αμειβόμενη εργασία. Αλλά και οι δουλειές του σπιτιού εκτελούνται δυσανάλογα από γυναίκες. Ως εκ τούτου, η αυτοματοποίηση αυτών των εργασιών θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες. Θα μπορούσε να ελευθερωθεί περισσότερος χρόνος –ιδιαίτερα των γυναικών– για κοινωνική, ψυχαγωγική και αμειβόμενη εργασία.
Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό δεδομένου ότι η Έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ για το χάσμα των φύλων το 2022 δείχνει ότι, με τον τρέχοντα ρυθμό προόδου μας, θα περάσουν άλλα 132 χρόνια μέχρι να υπάρξει ισοτιμία μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Το βαρύ φορτίο που φέρουν οι γυναίκες ως αποτέλεσμα της απλήρωτης εργασίας φροντίδας αποκαλύφθηκε επίσης κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν η παραγωγικότητα έπεσε κατακόρυφα για πολλές ή/και αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις δουλειές τους ως αποτέλεσμα των οικιακών ευθυνών.
