"Πίσω" από τις ουρές των πιστών
Από την Ευτυχία Παπούλια
Κοινωνιολόγος
Κι αν ακόμα δεν υπήρχε Θεός, θα έπρεπε να τον εφεύρουμε.
Βολταίρος
Αυτές τις ημέρες, μια τελείως διαφορετική κινητοποίηση, κάτι σαν μυσταγωγία σε ανοιχτό χώρο, συντελέστηκε στην Πλατεία Μητροπόλεως. Χιλιάδες πιστοί, όχι μόνο από την Αθήνα αλλά και από άλλες περιοχές της χώρας, προσήλθαν να προσκυνήσουν την χάρη της Παναγίας που μας έκανε την τιμή να μας επισκεφθεί για όγδοη φορά μέσα απ’ την εικόνα της την γνωστή ως “Άξιον Εστί”. Το θέαμα όλων αυτών των ετερόκλητων πιστών χωρίς εμφανές ιδεολογικό ή κοινωνικό χρώμα, που περίμεναν υπομονετικά ως και δυο ώρες μέχρι να φτάσουν στο εσωτερικό του Καθεδρικού Ναού, ήταν μια αδιάψευστη απόδειξη πως η ανάγκη του ανθρώπου να επικοινωνεί με μια Υπερβατική Δύναμη και να ζητά την βοήθειά Της είναι κοινή για όλους, ακόμη και γι’ αυτούς που η ιδεολογία τους και οι “προοδευτικές” τους αντιλήψεις επιβάλλουν να δηλώνουν, δημόσια τουλάχιστον, πως είναι άθεοι.
Γιατί σίγουρα μέσα σε αυτές τις χιλιάδες των πιστών που πέρασαν απ’ την Μητρόπολη, θα υπήρχαν και πολλοί αριστεροί ή “κουλτουριάρηδες”. Γιατί η ευκολία με την οποία πολλοί προοδευτικοί προβάλλουν την αθεΐα και την απιστία τους ως εναν τίτλο τιμής, προδίδει όχι μόνο έπαρση και αλαζονεία, αλλά και έλλειψη παιδείας όσον αφορά σε θέματα Μεταφυσικής αλλά και σε ολα ‘οσα συμβαίνουν πέρα απ’ την ανθρώπινη φύση στον χώρο του πνεύματος και της ψυχής που οι αισθήσεις αδυνατούν να συλλάβουν.
Eμμονές
Ακόμα κι αν ακούγεται ως… λογοπαίγνιο, αυτός που ισχυρίζεται πως δεν πιστεύει σε κάτι, σε μία υπέρτερη Δύναμη, σε έναν Θεό ή σε οποιονδήποτε αλλο θεό, πρέπει σε αντίθεση με τον πιστό να περιγράψει, εστω και αμυδρά, τι ειναι αυτό στο οποίο… δεν πιστεύει. Και για να γίνει πιο κατανοητή η “υποχρέωση” των άθεων και των άπιστων να στηρίξουν την απιστία τους, κάνουμε έναν παραλληλισμό με τις δυο βασικές κοσμοθεωρίες: Ο Φιλελεύθερος δεν πιστεύει στον Κομμουνισμό, ξέρει όμως πολύ καλά τι είναι αυτό στο οποίο δεν πιστεύει, αυτός ομως που δηλώνει ‘άπιστος’ δεν γνωρίζει πώς βιώνει ο πιστός αυτήν την σχέση του με τον Θεό, την Θρησκεία, την Εκκλησία!
Δεν γνωρίζει δηλαδή τι είναι αυτό στο οποίο δεν πιστεύει. Και μπορεί σήμερα οι εμμονές της Εκκλησίας μας στην Τυπολατρεία στα ανούσια κηρύγματα και η απροθυμία της να εκσυγχρονίσει τον τρόπο επικοινωνίας της να έχουν απομακρύνει πολλούς απ’ τον χώρο της, αλλά η εικόνα αυτές τις μέρες στην πλατεία Μητροπόλεως, μια εικόνα που την συνθέτουν κυρίως νέα παιδιά με… τατουαζ στα χέρια τους – ναι, ακριβώς εκείνα τα παιδιά που ο αείμνηστος Χριστόδουλος προσκαλούσε και παρακαλούσε να έρθουν στην Εκκλησία – επιβάλλει στην Εκκλησία την υποχρέωση για εκσυγχρονισμό.
Μπορεί τα βασικά πρόσωπα πάνω στα οποία χτίστηκε το οικοδόμημα της Εκκλησίας μας, να έχει το καθένα την δική του επιρροή στην ψυχή μας και τα συναισθήματά μας. Ο Θεός ως μια απροσδιόριστη Υπερδύναμη που ρυθμίζει την λειτουργία του Σύμπαντος. Ο Ιησούς, ένας ενδιάμεσος ανάμεσα σε εμάς και τον Θεό… Ένας άνθρωπος, ταυτόχρονα όμως κι ένας μικρός Θεός… Και η Παναγία, η Παναγία μας, η Μητέρα όλων μας!
Οικειότητα
Παρ’ ολο που η αγιογραφία ως Τέχνη, θέλει τα πρόσωπα της Εκκλησίας και της Θρησκείας μας παγερά, ανέκφραστα κι απόκοσμα, η Εικόνα της Παναγίας με το μωρό στην αγκαλιά της που υποδηλώνει περισσότερο την ιδιότητα της Μητέρας όλων των ανθρώπων, είτε ως Άξιον Εστί είτε με όποιο άλλο απ’ τα εκατοντάδες προσωνύμια που της αποδόθηκαν, εκπέμπει μια γλυκύτητα, μια οικειότητα, μια ομορφιά που δεν διακρίνει άλλες γυναικείες φιγούρες που επέδειξαν μια έντονη δράση ανά τους αιώνες στον χώρο της εκκλησίας για να κερδίσουν μια θέση στην χορεία των Αγίων. Γνωρίσαμε την Παναγία στην Φάτνη, μόλις έφερε στον κόσμο τον Σωτήρα του. Και λίγες μέρες αργότερα την ‘είδαμε’ πάνω σ’ ενα γαϊδουράκι με το μωρό στην αγκαλιά να φεύγει με τον Ιωσήφ για την Αίγυπτο για να το γλιτώσει απο έναν παρανοϊκό άρχοντα… Πολλά χρόνια αργότερα την είδαμε ξανά κάτω απ’ τον σταυρό και ηταν η μόνη στιγμή που ‘ακούσαμε’ την σπαρακτική φωνή της.
Διαίσθηση
Ο μύθος θέλει την Παναγία να μην έχει κάποια συμμετοχή στην κοινωνική ζωή του παιδιού της και να μην συμπορεύεται μαζί του οπως άλλες γυναίκες μαθήτριές του. Ήταν η αποδοχή του δράματος του παιδιού της ως θέλημα Θεού, ως μια αναγκαιότητα για να εξαγνιστεί η ανθρωπότητα απ’ το προπατορικό αμάρτημα;. Ήταν η επιλογή της να μην εκθέσει τον εαυτό της στους ηθικούς κινδύνους κάποιας δημόσιας δραστηριότητας;
Ή ήταν μήπως η διαίσθησή της πως οι περισσότεροι λαοί του πλανήτη θα εκδήλωναν στο πρόσωπό της, αιώνες αργότερα, την μεγαλύτερη λατρεία που ένιωσαν ποτέ τόσοι άνθρωποι για μια γυναίκα που ποτέ δεν της αποδόθηκε θειική ιδιότητα και ποτέ κανείς δεν αμφισβήτησε την ανθρώπινη υπόστασή της; Κι έπρεπε να κρατήσει την ψυχή της άσπιλη κι αμόλυντη από αισθήματα μίσους και αντεκδίκησης, ακόμη και απέναντι σ’ αυτούς που σταύρωσαν το παιδί της;
Όμως, ακόμα κι αν κάποιοι δεν πιστεύουν στον Θεό είτε ως το υπέρτατο Ον είτε ως τον Πατέρα του Ιησού, σίγουρα η Παναγία ως Μητέρα που έχει κερδίσει την λατρεία των πιστών αλλά και τον σεβασμό στο πρόσωπό της όλων των “άπιστων” ανά τους αιώνες, είναι μια αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα κι αξίζει κανείς να την βιώσει.
