Το κοινοβούλιο της Πορτογαλίας ενέκρινε χθες, Παρασκευή, αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο που αποποινικοποιεί την ευθανασία. Στην πέμπτη προσπάθεια να εγκριθεί το κείμενο από την Assembleia da República στη Λισαβόνα, τα μέλη της πορτογαλικής εθνικής αντιπροσωπείας το ψήφισαν με καθαρή πλειοψηφία, 129 ψήφων υπέρ έναντι 81 κατά. Οι πρώτες τέσσερις προσπάθειες ήταν ανεπιτυχείς, είτε εξαιτίας του βέτο που άσκησε ο πρόεδρος Μαρσέλου Χεμπέλου ντε Σόουζα ή ενστάσεων του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Δυνάμει του Συντάγματος, ο αρχηγός του κράτους πρέπει να εγκρίνει το νομοσχέδιο για να τεθεί σε ισχύ εντός οκτώ ημερών αφού επιδοθεί στην προεδρία. Το κείμενο τροποποιήθηκε επανειλημμένα.
Η ευθανασία είναι ποινικό αδίκημα στις περισσότερες χώρες μέλη της ΕΕ — επισύρει βαριές ποινές κάθειρξης. Το 2021, η Ισπανία έγινε μόλις η τέταρτη χώρα που την αποποινικοποίησε, μετά την Ολλανδία, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο. Σημειώνεται ότι η ευθανασία είναι πλήρως επιτρεπτή σε τρεις ευρωπαϊκές χώρες: Το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και την Ολλανδία. Ωστόσο ο υποβοηθούμενος θάνατος και η παθητική ευθανασία, διαφόρων τύπων, είναι νόμιμες πράξεις σε πολλές ακόμη ευρωπαϊκές χώρες.
Πορτογαλία: Η αποποινικοποίηση της ευθανασίας προσφέρει «ελευθερία και αξιοπρέπεια», λέει η κυβέρνηση
Η κεντροαριστερή κυβέρνηση του πρωθυπουργού Αντόνιο Κόστα κατέθεσε το αρχικό νομοσχέδιο στο κοινοβούλιο της Πορτογαλίας πριν από τρία χρόνια. Τότε, οι περισσότεροι βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης, του κεντροδεξιού PSD, και πολλοί κοινοβουλευτικοί του ακροδεξιού λαϊκιστικού κόμματος Chega τάχθηκαν εναντίον της αποποινικοποίησης, παρά τις αυστηρές προϋποθέσεις που προβλέπονταν. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) του κ. Κόστα έχει τονίσει επανειλημμένα πως το νομοσχέδιο σκοπό έχει να προσφερθεί «ελευθερία και αξιοπρέπεια» στους ανθρώπους που υποφέρουν, υφίστανται ακραίους πόνους λόγω ασθενειών, και θέλουν να εγκαταλείψουν τη ζωή.
Η αντιπολίτευση είχε απαιτήσει να διεξαχθεί δημοψήφισμα στη χώρα, όπου οι περισσότεροι πολίτες είναι πιστοί καθολικοί. Ο κ. Χεμπέλου ντε Σόουζα, που δηλώνει βαθιά θρησκευόμενος, έχει ταχθεί επανειλημμένα εναντίον του σχεδίου νόμου, λέει πάντως πως δεν θα επιβάλει την άποψή του. Όταν άσκησε βέτο, επικαλέστηκε «ασάφειες» του κειμένου.
Πού επιτρέπεται στην Ευρώπη
Πέραν της Πορτογαλίας ισχύουν τα εξής στην Ευρώπη για την ευθανασία:
Αυστρία: Επιτρέπεται η παθητική ευθανασία μόνο αν το άτομο πάσχει από κάποια ανίατη ασθένεια.
Βέλγιο: Επιτρέπεται η ενεργητική ευθανασία. Στο Βέλγιο έχει νομιμοποιηθεί από το 2002. Τα άτομα που μπορούν να υποβληθούν σε μία τέτοια διαδικασία είναι άτομα τα οποία πάσχουν από κάποια ανίατη ασθένεια ή υπάρχει σοβαρό πρόβλημα στο οργανισμό τους το οποίο προκλήθηκε από κάποιο ατύχημα. Επίσης μπορούν να υποβληθούν και άτομα κάτω των 18 ετών με την προϋπόθεση ότι πάσχουν από κάποια ανίατη ασθένεια και έχουν συναινέσει οι γονείς των ατόμων σε αυτή την απόφαση τους.
Γαλλία: Επιτρέπεται η παθητική ευθανασία από το 2005. Η ενεργητική ευθανασία και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία απαγορεύονται στη Γαλλία.
Γερμανία: Επιτρέπεται η παθητική ευθανασία. Ενώ υποβοηθούμενη αυτοκτονία νομιμοποιήθηκε το 2015 για συγκεκριμένες περιπτώσεις.
Δανία: Επιτρέπεται η παθητική ευθανασία σε περιπτώσεις που το άτομο ταλαιπωρείται από αφόρητους πόνους.
Εσθονία: Επιτρέπεται η παθητική ευθανασία.
Ηνωμένο Βασίλειο: Επιτρέπεται η παθητική ευθανασία σε κάποιες περιπτώσεις.
Ιρλανδία: Επιτρέπεται η παθητική ευθανασία.
Ισπανία: Επιτρέπεται η παθητική ευθανασία ήδη από το 2002.
Ολλανδία: Η ευθανασία επιτρέπεται από το 2002 για άτομα που είχαν ξεπεράσει τα 18 τους χρόνια, ενώ νομιμοποιήθηκε υπό προϋποθέσεις και για παιδιά άνω των 12 το 2014.
Λουξεμβούργο: Επιτρέπεται και η ευθανασία αλλά και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία από το 2009.
Μάλτα: Επιτρέπεται η παθητική αλλά απαγορεύονται η ενεργητική και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία.
Ουγγαρία: Επιτρέπεται η παθητική ευθανασία μέσα σε αυστηρά πλαίσια αλλά απαγορεύονται η ενεργητική και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία.
Σλοβακία: Επιτρέπεται μόνο η παθητική ευθανασία όταν οι ιατροί θεωρούν μάταιη την θεραπεία, τα άλλα είδη απαγορεύονται.
Σουηδία: Η παθητική ευθανασία επιτρέπεται και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία.
Φινλανδία: Η παθητική ευθανασία είναι νόμιμη όπως και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία
