Το εκλογικό θρίλερ στην Τουρκία ανέδειξε νικητή του α’ γύρου των Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Με ποσοστό 49,35 % έναντι 45% του βασικού αντιπάλου του, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο επί 20 χρόνια ηγέτης της Τουρκίας, διέψευσε τις δημοσκοπήσεις που έβλεπαν ακόμα και την πιθανότητα επικράτησης του ηγέτη της αντιπολίτευσης από την πρώτη Κυριακή, και πλέον ετοιμάζεται να δώσει τη μεγάλη μάχη σε δύο εβδομάδες, αν και στις πρώτες του δηλώσεις άφησε ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα καθώς η επίσημη ενσωμάτωση στο σύστημα συνεχιζόταν έως τα ξημερώματα.
Την Κυριακή 28 Μαϊου, ο Ερντογάν, από ό,τι φαίνεται, θα διεκδικήσει, εκτός αν συμβεί κάποια πολύ μεγάλη ανατροπή και τελικά αναδειχθεί νικητής από τον πρώτο γύρο, ακόμη μια προεδρική θητεία έως το 2028. Ρυθμιστής των εκλογών αναδεικνύεται ο ακροδεξιός Σινάν Ογάν, με περίπου 5%. Με ενσωματωμένα στο ηλεκτρονικό σύστημα σχεδόν όλα τα προκαταρκτικά αποτελέσματα από τα εκλογικά τμήματα στην Τουρκία, έχοντας φτάσει δηλαδή πολύ κοντά στο 100% (99,99%) της καταμέτρησης, τα αποτελέσματα – όπως μεταδίδονται από το κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο TRT Haber που αντλεί στοιχεία από το πρακτορείο Anadolu – διαμορφώνονται ως εξής:
Ρετζεπ Ταγίπ Ερντογάν: 49,35%
Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου: 45%
Σινάν Ογέν: 5,22%
Μουχαρέμ Ιντζέ (αποσύρθηκε την Πέμπτη 11/05 αλλά το όνομά του παρέμεινε στα ψηφοδέλτια): 0,43%
Μέχρι τις πρώτες πρωϊνές ώρες, το θρίλερ συνεχιζόταν καθώς υπήρχαν ερωτήματα σχετικά με την καταμέτρηση των ψήφων εξωτερικού.
Ερντογάν: “Για αυτούς που ακούν και για αυτούς που δεν ακούν”
Λίγο μετά τις 2πμ, από το μπαλκόνι των κεντρικών γραφείων του “Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης” (AKP) στην Άγκυρα, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εκφώνησε μια αισιόδοξη ομιλία στους οπαδούς του. Μάλιστα, βγήκε στη σκηνή τραγουδώντας ένα από τα τραγούδια της προεκλογικής του εκστρατείας, με τίτλο “Για αυτούς που ακούν και για αυτούς που δεν ακούν”. Με την αντιπολίτευση να συνεχίζει να λέει ότι πολλές από τις ψήφους της δεν έχουν ακόμη συμπεριληφθεί στην επίσημη καταμέτρηση, και την Ανώτατη Εκλογική Επιτροπή της Τουρκάις (YSK) να έχει δηλώσει ότι έχει καταμετρηθεί το 87,13% των ψήφων, ο Ερντογάν εμφανίστηκε αναστατωμένος.
“Σας αγαπάμε πολύ”, είπε στο συγκεντρωμένο πλήθος. “Κάποιος είναι στην κουζίνα, εμείς είμαστε στο μπαλκόνι”, είπε ο Ερντογάν, αναφερόμενος στα προεκλογικά βίντεο του αντιπάλου του για την προεδρία Κιλιτσντάρογλου που που γυρίστηκαν στην κουζίνα του. Και πρόσθεσε: “Η χώρα μας έχει μια πανδαισία δημοκρατίας με αυτές τις εκλογές. Αν και τα αποτελέσματα δεν είναι ακόμη ξεκάθαρα, προηγούμαστε σε μεγάλο βαθμό.
192.214 εκλογικά τμήματα σε όλη την Τουρκία
Τα αποτελέσματα των ψηφοφοριών τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό θα χρειαστούν χρόνο για να εμφανιστούν, αλλά φυσικά δεν είμαστε σαν αυτούς που προσπαθούν να εξαπατήσουν το έθνος ίσως για τελευταία φορά δημιουργώντας μια εικόνα όπου είναι πολύ πίσω αλλά λέγοντας ότι ήταν μπροστά. Ήμασταν πάντα ειλικρινείς με το έθνος μας, γνωρίζουμε ότι είμαστε πολύ μπροστά στις εκλογές σήμερα, ωστόσο αναμένουμε ότι θα έρθουν τα ακριβή αποτελέσματα”. “Πιστεύουμε ότι μπορούμε να πάρουμε πάνω από το 50% σε αυτόν τον γύρο”, είπε, υποδεικνύοντας ότι τώρα πιστεύει ότι μια οριστική νίκη μπορεί να είναι ακόμα δυνατή αντί για δεύτερο γύρο σε δύο εβδομάδες.
Συνολικά, οι εκλογές έγιναν σε 192.214 εκλογικά τμήματα σε όλη την Τουρκία. Η συμμετοχή των 64 εκατ. εγγεγραμμένων ψηφοφόρων ήταν σχεδόν καθολική. Έφτασε στο ποσοστό ρεκόρ του 93,6%, πολύ πάνω από το ήδη υψηλό 86% των εκλογών του 2018.
Οι κινήσεις Ερντογάν
Τα αποτελέσματα ξεκίνησαν να μεταδίδονται στις 6.30μμ, αν και αρχικά είχε ανακοινωθεί ότι δεν γινόταν γνωστό κανένα αποτέλεσμα πριν τις 9μμ. Η αλλαγή αυτή προκάλεσε προβληματισμό και σχόλια από την αντιπολίτευση και μερίδα τουρκικών και διεθνών ΜΜΕ για το ποια ήταν η στόχευση της κυβέρνησης. Η δε απόφαση του Ερντογάν να επιστρέψει γρήγορα στην Άγκυρα, έδωσε επίσης λαβές για σχόλια καθώς σε προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις περίμενε τα αποτελέσματα στην Κωνσταντινούπολη και εν συνεχεία μετέβαινε στην τουρκική πρωτεύουσα.
Η απογοήτευση στο στρατόπεδο της αντιπολίτευσης είναι μεγάλη. Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, αλλά και άλλα στελέχη της αντιπολίτευσης, όπως ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, αμφισβήτησαν ανοιχτά τα αποτελέσματα του κρατικού πρακτορείου Anadolu. Στάση που οδήγησε σε ανταλλαγή δηλώσεων μεταξύ Ερντογάν και Κιλιτσντάρογλου, με τον δεύτερο να προαναγγέλλει ότι θα ζητήσει συγκεκριμένες αποδείξεις από την Εκλογική Επιτροπή και να λέει στους οπαδούς του: “Απόψε δεν θα κοιμηθούμε”.
Πώς διαμορφώνεται ο εκλογικός χάρτης
Στον εκλογικό χάρτη της Τουρκίας κυριαρχεί το πορτοκαλί χρώμα του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Το κόκκινο, της αντιπολίτευσης, χρωματίζει τις επαρχίες που βρίσκονται στα άκρα της Τουρκίας, από τα μεσογειακά παράλια και το μέτωπο του Αιγαίου μέχρι τα βορειοανατολικά σύνορα της χώρας. Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου αναδείχθηκε νικητής στις τρεις μεγαλύτερες πόλεις της Τουρκίας: στο οικονομικό κέντρο, την Κωνσταντινούπολη, στην πρωτεύουσα, Άγκυρα, αλλά και στη Σμύρνη.
Ως προς τα επτά Διαμερίσματα στα οποία χωρίζεται διοικητικά η Τουρκία, τα αποτελέσματα διαμορφώθηκαν με τον Ερντογάν να κερδίζει στα τέσσερα και τον Κιλιτσντάρογλου στα υπόλοιπα τρία. Ο Τούρκος πρόεδρος είναι νικητής στα Διαμερίσματα Ανατολικής Ανατολίας, Κεντρικής Ανατολίας, Μαύρης Θάλασσας και Μαρμαρά, που περιλαμβάνει την Κωνσταντινούπολη. Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης επικράτησε στα Διαμερίσματα Αιγαίου, που περιλαμβάνει τη Σμύρνη, Μεσογείου, που περιλαμβάνει τις σεισμόπληκτες περιοχές, και Νοτιονατολικής Ανατολίας, που περιλαμβάνει περιοχές που συνορεύουν με τη Συρία.
Για τις επίσημες ανακοινώσεις της Εκλογικής Επιτροπής θα χρειαστεί επιπλέον χρόνος
Ως προς το πότε θα γίνουν τα γνωστά τα επίσημα αποτελέσματα των εκλογών που διεξέχθησαν σήμερα, ο Αχμέτ Γενέρ, επικεφαλής του ανώτατου εκλογικού συμβουλίου της Τουρκίας, – το οποίο έχει την ευθύνη και αρμοδιότητα να ανακοινώσει τα τελικά αποτελέσματα – δήλωσε, λίγο μετά τις 11μμ ότι έχει εισαγάγει στο σύστημά του λίγο περισσότερο από το 47% των εγχώριων ψήφων και το 12,6% των ψήφων στο εξωτερικό. Λίγες ώρες αργότερα, έγινε γνωστό ότι είχε ενσωματωθεί το 87% των ψήφων.
Εκπρόσωπος του Ανώτατου Εκλογικού Συμβουλίου στην Τουρκία δήλωσε ότι υπήρξαν μεγάλες καθυστερήσεις στην ενσωμάτωση των ψηφοδελτίων που καταμετρώνται στο εξωτερικό. Σε σύντομη δήλωση έξω από την έδρα του συμβουλίου, ο Γενέρ απέρριψε τους ισχυρισμούς της αντιπολίτευσης ότι καθυστερούσε εσκεμμένα τη δημοσίευση ορισμένων αποτελεσμάτων.
Χωρίς εκπλήξεις η εικόνα των αποτελεσμάτων από τις κάλπες των βουλευτικών εκλογών
Στην Τουρκία διεξήχθησαν και βουλευτικές εκλογές για την ανανέωση του κοινοβουλίου των 600 εδρών της Τουρκίας. Με καταμετρημένο πάνω από το 80% των ψηφοδελτίων, η “Λαϊκή Συμμαχία” του Ερντογάν (ένας συνασπισμός δεξιών κομμάτων, συμπεριλαμβανομένου του εταίρου του ΑΚΡ στον συνασπισμό, MHP) βρίσκεται σε καλό δρόμο για να γίνει το μεγαλύτερο μπλοκ. Η αντιπολίτευση “Εθνική Συμμαχία” του Κεμάλ Κιλιτντάρογλου, με επικεφαλής το κόμμα CHP (μαζί με το δεξιό κόμμα Iyi) είναι η δεύτερη μεγαλύτερη και φαίνεται να έχει συγκεντρώσει περίπου το ένα τρίτο των ψήφων (35,6% του συνόλου, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu).
Ο πρώην τσάρος της οικονομίας του Ερντογάν, Αλί Μπαμπατζάν, και ο πρώην γκουρού της εξωτερικής πολιτικής, Αχμέτ Νταβούτογλου, είναι αμφότεροι υποψήφιοι με το CHP (παρόλο που έχουν ιδρύσει τα δικά τους κόμματα ενόψει των εκλογών). Αλλά το CHP τα πήγε καλά στις ακτές της Μεσογείου της Τουρκίας, στη Θράκη και στις μεγάλες πόλεις της Σμύρνης, της Κωνσταντινούπολης και της πρωτεύουσας Άγκυρας. Τα αποτελέσματα δείχνουν επίσης μια ισχυρή επίδοση για τα εθνικιστικά κόμματα. Το MHP έκανε την έκπληξη. Στην παρούσα καταμέτρηση, το MHP και το κόμμα Iyi, έχουν περίπου το 20% των ψήφων, αν και αντιπροσωπεύουν αντίπαλα στρατόπεδα.
Το κόμμα Yesil Sol, διάδοχος του κουρδικού HDP, έχει σαρώσει τη νοτιοανατολική περιοχή της χώρας με ισχυρές επιδόσεις στο Ντιγιαρμπακίρ, το Χακάρι και το Σιρνάκ (πάνω από 60%). Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της περιοχής ψήφισε επίσης υπέρ του υποψηφίου της αντιπολίτευσης Κιλιτσντάρογλου. Το τουρκικό κοινοβούλιο παραμένει ένας σημαντικός θεσμός και θα έχει σημαντικό ρόλο στην επερχόμενη κυβέρνηση. Παρά την ισχυρή εκτελεστική προεδρία του Ερντογάν που εισήγαγε το 2018, το κοινοβούλιο έχει την εξουσία να κηρύξει πόλεμο, να επικυρώνει συνθήκες, να εγκρίνει προϋπολογισμούς, να τροποποιεί το σύνταγμα και να ελέγχει τις δραστηριότητες της κυβέρνησης.