Μια ανάσα από την επενδυτική βαθμίδα βρίσκεται η Ελλάδα, ενώ διεθνή Μέσα και οίκοι αξιολόγησης περιγράφουν σε αναλύσεις τους πώς η χώρα αναγεννήθηκε μετά από μια δεκαετία προγραμμάτων διάσωσης και μέτρων λιτότητας. Μόλις εχθές, οι Times του Λονδίνου έκαναν λόγο για «αναστροφή της οικονομικής τύχης της Ελλάδας», με τον αρθρογράφο Σάιμον Νίξον -με αφορμή τις εκλογές- να τονίζει ότι στο επίκεντρο της μάχης της Κυριακής βρίσκεται το ερώτημα εάν η Ελλάδα θα συνεχίσει την πορεία που έχει σήμερα. Σήμερα, η Goldman Sachs απαντά στο ερώτημα «Γιατί η Ελλάδα απέχει ένα βήμα από την αξιολόγηση της επενδυτικής βαθμίδας». «Η Ελλάδα βρίσκεται στο κατώφλι της ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας, 12 χρόνια μετά την απώλεια αυτής της σημαντικής πιστοληπτικής αξιολόγησης, σηματοδοτώντας μια σημαντική ανατροπή για μια οικονομία που ταρακουνήθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης δημόσιου χρέους της ευρωζώνης», αναφέρει η αμερικανική τράπεζα.
Ο Φιλίπο Ταντέι, ανώτερος οικονομολόγος για τη Νότια Ευρώπη στην Goldman Sachs, σχολίασε ότι η «Ελλάδα είναι μια εξαιρετική οικονομική ιστορία». Λίγο πριν από τις εκλογές 2023, ο κ. Ταντέι αναφέρθηκε στους παράγοντες που οδηγούν στην οικονομική αναζωογόνηση της Ελλάδας, για το κατά πόσον αυτή η ανάπτυξη είναι βιώσιμη και τι σημαίνει για τη χώρα να ανακτήσει το καθεστώς επενδυτικής βαθμίδας.
«Η Ελλάδα είναι μια εξαιρετική οικονομική ιστορία. Αυτή τη στιγμή βλέπουμε μια οικονομία που αναπτύσσεται σχεδόν τρεις ποσοστιαίες μονάδες πάνω από αυτό που αναμένουμε να είναι ο ρυθμός ανάπτυξης στην ευρωζώνη. Κοιτάζοντας μπροστά μέχρι το 2024, βλέπουμε αυτή τη διαφορά να υποχωρεί σε κάτι λίγο κάτω από το 2%, αλλά αυτό εξακολουθεί να είναι μια οικονομία που αναπτύσσεται πολύ ταχύτερα από τους ομολόγους της. Συν τοις άλλοις, η Ελλάδα βλέπει τον πληθωρισμό να μειώνεται ταχύτερα από τους ομολόγους της. Έτσι, σε γενικές γραμμές, πρόκειται για μια πολύ καλή εικόνα από την Ελλάδα», ανέφερε.
«Από το 2022 το επίπεδο της οικονομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα ήταν αξιοσημείωτα ισχυρό»
Ερωτηθείς για το πώς κατάφερε η χώρα να αλλάξει πορεία, ο αξιωματούχος της Goldman Sachs σχολίασε ότι επρόκειτο για μια «αργή και σταδιακή ανάκαμψη». «Μην ξεχνάτε, για την Ελλάδα μιλάμε, για μια οικονομία που έχασε περισσότερο από το ένα τρίτο του ΑΕΠ της από την κορύφωσή της έως την πτώση της το 2013. Στη συνέχεια, άρχισε να επανέρχεται σιγά-σιγά, με μερικά χρόνια αργής ανάπτυξης. Αυτό το μέρος της ιστορίας δεν αποτελεί έκπληξη, διότι όταν χάνεις τόσο μεγάλο μέρος του ΑΕΠ σου, η ανάπτυξη δεν θα είναι πειστική όσον αφορά την ικανότητα μιας χώρας να επενδύει, να παράγει κεφάλαιο και να ενισχύει την παραγωγικότητα. Φυσικά, η Covid επέφερε πλήγμα στις οικονομίες των περισσότερων χωρών, και η Ελλάδα δεν διέφερε.
Μετά την Covid
Αλλά αυτό που είναι πολύ ενδιαφέρον -και κάπως εκπληκτικό- είναι το τι συνέβη μετά την Covid. Από το 2021, αλλά κυρίως από το 2022 και μετά, το επίπεδο της οικονομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα ήταν αξιοσημείωτα ισχυρό», επισήμανε ο Ταντέι. Όπως περιγράφει, μια σειρά από παράγοντες αποτελούν τους μοχλούς που οδηγούν την Ελλάδα στην οικονομική ανάκαμψη. Ένας από αυτούς είναι ο τουρισμός, ο οποίος αποτελεί μέρος της ιστορίας της χώρας και δεν μπορεί να αγνοηθεί. Ωστόσο, όπως επισημαίνει, ο κύριος κινητήριος μοχλός είναι η επένδυση. «Η Ελλάδα έχει ενισχύσει την παραγωγική της ικανότητα όσον αφορά περισσότερες εγκαταστάσεις, κτίρια και μηχανήματα. Αυτός είναι ένας καθοριστικός οικονομικός μοχλός και κάτι που δεν είχαμε δει μεγάλη δραστηριότητα τα προηγούμενα χρόνια. Κατά τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας, η Ελλάδα επένδυε μόλις το 10% του ΑΕΠ της σε ετήσια βάση.
Για να δώσουμε μια αίσθηση του τι σημαίνει αυτό, πριν από την παγκόσμια οικονομική κρίση η Ελλάδα επένδυε περίπου το 24% του ΑΕΠ της κάθε χρόνο. Έτσι, το 24% μετατρέπεται σε 10% ετησίως για μια δεκαετία -με κάποια αστάθεια- και φανταστείτε τι κάνει αυτό σε μια χώρα. Τώρα, οι κεφαλαιουχικές δαπάνες αυξάνονται σε όλη την Ευρώπη και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, όπου οι δαπάνες αναμένεται να είναι τουλάχιστον 50% υψηλότερες από ό,τι ήταν», τονίζει.
«Ο ιδιωτικός τομέας κάνει μεγάλες κινήσεις στην Ελλάδα και αυτό προοιωνίζεται πολύ καλό για το μέλλον»
«Η Ελλάδα έχει μια άνευ προηγουμένου ευκαιρία, καθώς πρόκειται να λάβει ένα μακροχρόνιο -έως το 2026- πακέτο δημοσιονομικής στήριξης, που υπερβαίνει το 3% του ΑΕΠ της ετησίως. Μετά την κρίση δημόσιου χρέους, η Ελλάδα έχει επενδύσει σχεδόν το 7% του ΑΕΠ της σε σχηματισμό κεφαλαίου, λιγότερο από την υπόλοιπη ευρωζώνη. Η ώθηση από το ευρωπαϊκό δημοσιονομικό πακέτο θα βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό την Ελλάδα να μειώσει αυτό το μακροχρόνιο επενδυτικό χάσμα που έχει με την υπόλοιπη περιοχή. Αυτή είναι, λοιπόν, η ιστορία των δημόσιων επενδύσεων. Ωστόσο, αυτές συνήθως διαχέονται στις ιδιωτικές επενδύσεις -και αυτό ακριβώς αρχίζουμε να βλέπουμε τώρα. Για την Ελλάδα, οι επενδύσεις κεφαλαίου ξεκινούν με τη δημοσιονομική στήριξη του 3%, αλλά δεν τελειώνουν στο 3%. Είναι ο ιδιωτικός τομέας που κάνει μεγάλες κινήσεις στην Ελλάδα και αυτό προοιωνίζεται πολύ καλό για το μέλλον», εξηγεί ο αξιωματούχος της Goldman Sachs.
Ερωτηθείς για τις πιθανές συνέπειες από τις εκλογές, ο Ταντέι σχολίασε:
«Το αποτέλεσμα των εκλογών θα είναι σημαντικό για την οριστικοποίηση της εφαρμογής του RRF (του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας) και τη διασφάλιση της μακροχρόνιας ανάπτυξης μέσω της συσσώρευσης κεφαλαίου. Παρακολουθούμε τις δημοσκοπήσεις και αναγνωρίζουμε την επιλογή μιας κυβέρνησης συνασπισμού ή ακόμη και άλλων εκλογών. Ανεξάρτητα από το συγκεκριμένο αποτέλεσμα, η δέσμευση για την υποστήριξη του RRF για την προώθηση και τη διευκόλυνση του διαρθρωτικού μετασχηματισμού της οικονομίας είναι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να προσέξουμε. Η κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι σκοπεύει να τριπλασιάσει τις δαπάνες του RRF καθ’ όλη τη διάρκεια του 2023 και η πειστική υλοποίηση αυτής της δέσμευσης θα αποτελέσει πιθανότατα το τελικό βήμα για τα ελληνικά κρατικά ομόλογα προκειμένου να ανακτήσουν την επενδυτική τους βαθμίδα».
Καταλήγοντας, απαντά στο γιατί είναι σημαντική η επενδυτική βαθμίδα για την Ελλάδα. «Όταν μια χώρα δεν έχει αξιολόγηση επενδυτικής βαθμίδας δεν αποτελεί επενδυτική επιλογή για διάφορους θεσμικούς επενδυτές, για παράδειγμα για εκείνους που έχουν εντολή να επενδύουν μόνο σε τίτλους επενδυτικής βαθμίδας. Έτσι, αν η Ελλάδα κάνει ένα ακόμη βήμα προς τα εμπρός, τότε οι μακροπρόθεσμοι επενδυτές, όπως τα μεγάλα συνταξιοδοτικά ταμεία και οι ασφαλιστές, μεταξύ άλλων επενδυτών, μπορούν να παρέμβουν και να αρχίσουν να επενδύουν σε ελληνικούς τίτλους για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό. Αυτή η αλλαγή θα συμβάλει στην παροχή φθηνότερης και σταθερής χρηματοδότησης για τις μελλοντικές επενδυτικές ανάγκες της χώρας», εξηγεί ο Φίλιπο Ταντέι, της Goldman Sachs.