Μάριος Γιανάκου Έβερεστ: «Στην οικογένειά μου και στον Jason που δεν κατάφερε να γυρίσει»
Την κορυφή του κόσμου, το Έβερεστ, κατάφερε να κατακτήσει πριν από μερικές ημέρες ο αθλητής υπεραποστάσεων, εξερευνητής και ορειβάτης Μάριος Γιαννάκου, μαζί με την ομάδα του. Ο 31χρονος Γιαννάκου, ο οποίος ύψωσε την περασμένη Παρασκευή την ελληνική σημαία στα 8.848 μέτρα, μετά από μια αποστολή σχεδόν δύο μηνών, έκανε γνωστό, μέσα από αναρτήσεις του στα social media, τις συγκλονιστικές στιγμές και τις δυσκολίες που πέρασε μαζί με τους συνορειβάτες του, ανεβαίνοντας στο υψηλότερο σημείο της οροσειράς των Ιμαλαΐων. Μιλάει για τα σημεία εκείνα στα οποία έφτασε «κοντά στο θάνατο» λόγω υποθερμίας και έλλειψης οξυγόνου, αναφέρεται στον χαμό ενός εκ των μελών της ομάδας του, καθώς και στους νεκρούς που συναντούσε κατά την κάθοδό του από το Έβερεστ.
Η περιγραφή του Μάριου Γιαννάκου, στην τελική ευθεία προς τα 8,848 μέτρα, κόβει την ανάσα:
«Ώρα 20:30. Ο Ναγκα, ο υπεύθυνος των Sherpa φωνάζει να ετοιμαστούμε για την τελική μας ανάβαση στην κορυφή ξεκινώντας από το camp4. Ήμασταν εξουθενωμένοι σωματικά και πνευματικά από τις δύσκολες ημέρες που προηγήθηκαν. Το να βγούμε έξω από την σκηνή στο πολικό ψύχος και τον αέρα φάνταζε σαν κόλαση στα μάτια μου. Όχι ότι μέσα στην σκηνή το κρύο ήταν λιγότερο. Ετοιμαζόμαστε, αγκαλιαζόσαστε και ξεκινάμε. «Ως το τέλος» λέει ο ένας στον άλλο. Ξεκινάμε να περπατάμε. Σκοτάδι. Βλέπω ψηλά τους φακούς από τους πρώτους ορειβάτες που ξεκίνησαν πριν ώρα. «Πως θα φτάσουμε εκεί πάνω Θεέ μου;» αναρωτιέμαι.
Προσπαθω να διώξω τις αρνητικές σκέψεις και τις αμφιβολίες οι οποίες εδώ κάνω μπορεί να σε σκοτώσουν. Έχω στο μυαλό μου να τρώω και να ενυδατώνομαι γιατί ξερω καλά από τους αγώνες ότι η πτώση έρχεται απότομα και εδώ δεν έχεις χρόνο να διορθώσεις το λάθος. Οι ανάσες βαριές όσο ανεβαίνουμε στην Ζώνη Θανάτου. Σκέφτομαι ότι τώρα το παιχνίδι έχει αλλάξει. Ένα βήμα – δέκα ανάσες. Ένιωθες τα πνευμονία σου να ξεριζώνονται. «Υπομονή, μη σκέφτεσαι, εχε πίστη». Κάθε λίγα μετρα που ανεβαίναμε η ανάσα μας άλλαζε. Σκεφτόμουν αν είναι δυνατόν η πυκνότητα του οξυγόνου να άλλαζε μόλις μέσα σε λίγα μετρα . Και όμως είναι. Λέγεται «Ζώνη Θανάτου».
Τα βήματα όλων πιο αργά. Σαν να βλεπεις ανθρώπους δίχως ψυχή να κινούνται αργά.
Τεντώνω την ασφάλεια και το ζουμαρ μπροστά στο σταθερό σκοινί και αφήνω το σωμα μου πίσω να ξεκουραστεί για λίγα δευτερόλεπτα. Το κεφάλι σκυμμένο, ακούς όλων τις βαριές ανάσες. Η ώρα περνάει, πήγε 00:00. Δυνατός αέρας αρχίζει να μας χτυπάει από δυτικά. Το -30 γίνεται απευθείας με τον αέρα -40. Δε νιώθω τα άκρα μου. Τίποτα. Πρέπει να πάρω μια απόφαση γρήγορα. Αποφασίζω να συνεχίσω με την ομαδα μου. Ο Αβιαντ δε νιώθει το αριστερό του χέρι αλλά ούτε αυτός αναφέρει κάτι. Ρωτάει ο ένας τον άλλον πως είναι. Έχουμε περάσει τόσα πολλά οι 4 μας εδώ και δυο μήνες. Μια μικρή ομαδα, πείσματα υπομονής δεμένα μεταξύ τους. Ποιος μπορεί να σπάσει ένα τέτοιο δεσμό ;
Μένω τελευταίος, γίνομαι πιο αργός. Ξερω τις δυνάμεις μου, δεν είναι ο ρυθμός αυτός για μένα. «Πρέπει να κρατήσω δυνάμεις» σκέφτομαι. Φτάνουμε στο Balcony, αλλάζουμε μπουκάλες οξυγόνου γρήγορα. Ο αέρας μας χτυπάει δυνατά και βρισκόμαστε όλοι σε φάση υποθερμίας. Κατευθυνόμαστε προς το South Summit. Η ώρα έχει πάει 3 το πρωί. Κρύο. Αέρας. Πόνος σε όλο το σώμα. Σκέφτομαι ότι σε μια ώρα ξημερώνει και όλα στην ψυχολογία μας θα αλλάξουν. Πρέπει να βάζω το ένα πόδι μπροστά απο το άλλο. Το πρωί φως του ηλίου ξεπροβάλλει. Με πιάνουν τα κλάματα. Ξερω ότι πλέον θα φτάσω πάνω αλλά δεν πρέπει να παρασύρω τον εαυτό μου. Έχω δρόμο ακόμη. Περνάμε το Hillary step. Βλέπω αριστερά έναν νεκρό. «Συγκεντρωσου» σκέφτομαι και όλα θα πάνε καλά.
08:20 πατάμε πρώτοι μαζι με τον Αβιαντ την κορυφή και ακολουθεί ο Ζλάτκο και ο Jason. Βγάζω την ελληνική σημαία για να βγάλω μια φωτογραφία. Επίσης την φωτογραφια του Ερμη και την σημαία που μου έφτιαξαν τα παιδιά από τις Φυλακές Ανηλίκων Αυλώνα. Έχω μαζί μου δορυφορικό τηλέφωνο και ξερω ότι περιμένει η κοπέλα μου οι φίλοι μου και οι γονείς μου τηλέφωνο. Προσπαθω να καλέσω αλλά δεν νιωθω τα χέρια μου.
Τελικά τα καταφέρνω και τους καλώ.
Ξεκινώ γρήγορα. Πρέπει να κατέβουμε. Ο αέρας είναι δυνατός. Στο Hillary step παραπατάμε όλοι από την υποξία και την εξάντληση. Ο Ζλάτκο πέφτει σε έναν βράχο και προσγειώνεται δίπλα σε έναν νεκρό. Ανεβαίνει πάλι, τον σπρώχνω να ανεβει ένα ύψωμα γιατί δεν είχε δύναμη. Πιάνω το σκοινί δυνατά και το ανεβαίνω και εγώ. Βήματα αδύναμα από όλους. Σταματάμε και αλλάζουμε τις μπουκάλες οξυγόνου. Pemba Sherpa Naga Sherpa Sonam Sherpa Mingma Sherpa Nuru Sherpa κάνουν τα πάντα για να βοηθήσουν την κατάσταση.
Βλέπω την απέναντι κορυφή και συνειδητοποιω ότι είναι το μοναδικό μέρος που πρέπει να ανέβω και μετά μόνο κατάβαση. Βάζω τα δυνατά μου. Αρχίζουμε να κατεβαίνουμε όλοι. Ο καιρός χαλάει περισσότερο. Ομίχλη, χιόνι, αέρας. Τα πόδια έχουν γίνει πλέον ξύλα. Δεν νιώθω τίποτα. Ο Αβιαντ προπορεύεται. Ο Jason δυσκολεύεται πολύ αλλά είναι πίσω μάς ακόμη με όλους τους Sherpa να τον βοηθανε. Πρέπει να κατέβουμε.
Στα 8.400 στην ζώνη θανάτου νιώθω ξαφνικά αδυναμία, κόπωση και τάση για εμετό. Δε μπορώ να σταθώ στα πόδια μου. Συνηδητοποιω ότι ο ρυθμιστής από την μπουκάλα οξυγόνου άνοιξε και πέταξε έξω όλο το οξυγόνο μου. Βρίσκομαι χωρίς οξυγόνο. «Στιγμιαία σκέφτομαι ότι θα πέθανω εδώ μόνος». Βάζω την ασφάλεια στο επόμενο σταθερό σκοινί και αφήνω το σώμα μου να συρθεί για μέτρα. Δεν σκέφτομαι καθαρά, έχω χαλαρώσει, ενώ στο σώμα μου παίρνει ταχύτητα.
«Τι κανεις; Δε θα πεθάνεις εδώ σήμερα». Πιάνω το σκοινί δυνατά και επιβραδύνω. Καταλαβαίνω ότι η έλλειψη οξυγόνου έχει επηρεάσει την σκέψη μου. Αν αφεθώ, τελείωσα. Έδωσα υπόσχεση και θα την τηρήσω. Θα γυρίσω πίσω. Σέρνομαι με το ζόρι ως την βάση του South Col. Ακολουθεί ο Nuru. Για κάποια στιγμή τον χάνω. Δε βλέπω μπροστά μου τίποτα. Αέρας και ομίχλη. Ψάχνω να βρω τις σκηνές μας. Κάθομαι κάτω και περιμένω. Δε ξερω τι. Αποφασίζω να σηκωθώ και να περπατήσω προς την κατεύθυνση που πίστευα ότι είναι το camp. Βλέπω ξαφνικά έναν νεκρό στα αριστερά μου μέσα σε πρόχειρο φορείο.
Σκέφτομαι ότι δεν χαθηκα.
Έρχεται ο Nuru ξαφνικά και πάμε στις σκηνές μας. Ψάχνω την δικη μου. Την πήρε ο αέρας. Μπαίνω σε άλλη σκηνή με τον Ζλάτκο. Τα μάτια μας έχουν γυρίσει από την υποθερμία. Μου φέρνει ο Σοναμ οξυγόνο. Συνέρχομαι αλλά είμαι φανερά αφυδατωμένος και τρέμω. Έχω να πιω νερό σχεδόν μισή μέρα. Ο πάγος στην στολή μου έχει λιώσει και έχει ποτίσει τα ρούχα μου. Η θερμοκρασία στην σκηνή είναι -20 με -25. Αντιλαμβάνομαι ότι θα πάθω πνευμονία αν δεν βρω το κουράγιο να ξεντυθώ και να βάλω κάτι στεγνό. Βάζω από μέσα ένα μπουφάν και βγάζω τα ποτισμένα ρούχα. Λαγοκοιμαμαι, φοβάμαι να κλείσω τα μάτια εντελώς μη μου συμβεί κάτι και δεν το καταλάβω. Το οξυγόνο μου κάποια στιγμή τελειώνει ξανά.
Ξυπνάω τον Ζλάτκο με δυνατό χτύπημα. Με βλέπει ότι δε μπορώ να αναπνεύσω και κάνω εμετό ξανά. Βρίσκει γρήγορα έναν έξω από την σκηνή και μου φέρνουν οξυγόνο. Συνέρχομαι και πάλι. Μπαίνει ο Ναγκα μέσα στην σκηνή μας. Μας αναφέρει ότι ο Jason δε τα κατάφερε και πέθανε στο Balcony. Έμειναν μαζί του μέχρι το τέλος. Αγκαλιαζόμαστε και κλαιμε όλοι μαζί. Πρέπει να κατέβουμε χαμηλότερα. Βγάζω τις μπότες μου να δω τα πόδια μου. Όλα τα δάχτυλα μελανιασμένα από τα κρυοπαγήματα. Δε με νοιάζει καθόλου. Ξερω ότι πρέπει να κατέβω. Καλούμε τον Dawa, χρειαζόμαστε διάσωση με ελικόπτερο. Πρέπει όμως να κατέβουμε χαμηλότερα στο camp2. Μετά από 9 ώρες φτάνουμε. Στις 6 το πρωί έρχεται το ελικόπτερο και μας παίρνει. Γυρίζω και βλέπω την κορυφή. Εκεί είναι ακόμη ο φιλος μας, σκέφτομαι. Δε μπορώ να το πιστέψω. Φτάνω με το ελικόπτερο στο νοσοκομείο. Αισθάνομαι σαν χρυσόψαρο μέσα σε γυάλα. Άλλος κόσμος. Βλέπω έξω από το παράθυρο κόσμο να πηγαίνει στην δουλειά του, παιδιά να γελούν, αυτοκίνητα και μηχανάκια να πηγαινοέρχονται. Η ζωή κυλάει. Όλα προχωράνε. Έτσι πρέπει και εμείς.
Ευχαριστούμε τους οδηγούς μας και την εταιρία που έκαναν ο,τι ήταν δυνατόν».
«Στην οικογένειά μου και στον Jason που δεν κατάφερε να γυρίσει»
Λίγο μετά το «κάρφωμα» της ελληνικής σημαίας στην κορυφή του κόσμου, ο ορειβάτης «ανέβασε» σχετική φωτογραφία στο Facebook και αφιέρωσε αυτό το κατόρθωμα στην οικογένεια του και στον συνορειβάτη Jason, ο οποίος έφτασε στο Έβερεστ, αλλά δεν κατάφερε να γυρίσει πίσω ζωντανός. «Στην οικογένεια μου, στην κοπέλα μου και στον Jason που κατάφερε να φτάσει πάνω αλλά δεν κατάφερε δυστυχώς να γυρίσει. Οι στιγμές που σκέφτηκα να φύγω ήταν πάρα πολλές αλλά ντρεπόμουν και μόνο στην ιδέα να κάνω πραγματικά πίσω. Γιάννη -Μαρινα η φωτογραφία του Ερμή βρίσκεται εκεί που ανήκει και θα κάνουμε τα πάντα για να υλοποιηθεί η εναέρια διάσωση στην Ελλάδα.
Είναι χρέος μας. Επίσης στα δύσκολα σκεφτόμουν εκείνη την ημέρα που μίλησα με τα παιδιά από τις Φυλακές Ανηλίκων Αυλώνα και τους υποσχέθηκα να ανεβάσω το δώρο που μου έφτιαξαν για την κορυφή. Μετά απο αυτό θα έπρεπε να κάνουν οι ίδιοι την προσπάθεια τους στο πραγματικό Έβερεστ που λέγεται ζωή. Όποτε έπρεπε να κάνω ένα βήμα την φορά γιατί λένε πως ένα γραμμάριο πράξης ισούται με έναν τόνο θεωρίας. Στον δρόμο που λέγεται ζωή θα σας πούνε πολλοί ότι δε μπορείτε να τα καταφέρετε, ότι δεν είστε ικανοί. Θα γελάσουν και μπορεί να σας κάνουν να πιστέψετε ότι όντως είστε αυτοί που θέλουν να είστε. Οι δικαιολογίες στην ζωή μας θα είναι πάντα περισσότερες και πρέπει να παίρνουμε οι ίδιοι την ζωή στα χέρια μας για οποία κορυφή θέλουμε να φτάσουμε».
