Πώς... μετριέται ο ανθρωπισμός;
Από την Ευτυχία Παπούλια
Κοινωνιολόγος
Σταμάτα πια να επιχειρηματολογείς για το πώς πρέπει να είναι ο καλός άνθρωπος, αλλά να είσαι τέτοιος.
Μάρκος Αυρήλιος
Από την στιγμή που ερχόμαστε σε αυτόν τον κόσμο, δημιουργούμε μια συναισθηματική σχέση με τους πολύ κοντινούς μας ανθρώπους, γονείς, αδέρφια, σιγά σιγά τους γείτονες κι αργότερα την κοινωνία. Δημιουργούμε “ρίζες” που μας “δένουν” με τον τόπο, έχουμε κοινά ήθη, έθιμα, κοινό τρόπο επικοινωνίας, συνθήκη που δημιουργεί ισχυρούς δεσμούς κι ένα αίσθημα ασφάλειας.
Μια κατάσταση ωστόσο που μπορεί να διαρραγεί από ένα πολύ απλό γεγονός, μια παρεξήγηση στο οικογενειακό μας περιβάλλον, που να αφορά εμάς προσωπικά ως άτομα, ή από ένα φαινόμενο όπως μια επιδημία, ένας σεισμός, αλλαγή καθεστώτος, γεγονότα που δημιουργούν ανασφάλειες, πραγματικές ή φανταστικές. Κι αρχίζει τότε να μας διακατέχει ενα αίσθημα και μια τάση φυγής για μια άλλη πόλη καλύτερη απ’ αυτή, γι’ άλλους τόπους, γι’ άλλες θάλασσες’, που λέει κι’ ο Αλεξανδρινός ποιητής, αναζητώντας την Γη της Επαγγελίας, που σήμερα στην φαντασία όλων όσων διακινδυνεύουν την ζωή τους στα νερά της Μεσογείου ειναι η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αν εξαιρέσουμε τους πρόσφυγες οι οποίοι ‘ξεριζώνονται’ απ’ τον τόπο τους για λόγους ανωτέρας βίας, οπως μια εχθρική επίθεση ή ένας εμφύλιος πόλεμος και εισέρχονται σε μια άλλη αναζητώντας προστασία, άσυλο, στην βάση μιας σύμβασης για συγκεκριμένο χρόνο, μέχρις ότου εκλείψουν οι λόγοι που τους εξανάγκασαν στον ξεριζωμό τους και επιστρέψουν στην πατρίδα τους, όλοι οι άλλοι θεωρούνται παράνομοι και διαταράσσουν την ομαλή λειτουργία μιας κοινωνίας, ακόμα κι αν σέβονται τους νόμους, τις συνήθειες και τους κανόνες της. Προβλήματα φανερά και αφανή που δεν μπορούν να αναπτυχθούν σε λίγες γραμμές αλλά τα βιώνουν στο πετσί τους οι γηγενείς.
Φράχτες παντού…
Γι’ αυτό και η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγκάστηκε να θωρακίσει τα σύνορά της κατασκευάζοντας φράχτες όπου αυτό είναι δυνατό. Στην θάλασσα όμως, η φύλαξη των συνόρων ειναι δύσκολη και βάζει σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές. Κι’ αυτό, γιατί η μετακίνηση των παράτυπων μεταναστών γίνεται από οργανωμένα κυκλώματα με αντάλλαγμα σημαντικά χρηματικά ποσών αδιαφορώντας για την ασφάλειά τους. Αποτέλεσμα ειναι το Λιμενικό κάθε χώρας που εισέρχονται να βρίσκεται μπροστά σε διλήμματα: Να πράξουν το καθήκον τους και να τους απομακρύνουν θέτοντας σε άμεσο κίνδυνο την ζωή τους ή να δείξουν την… ανθρωπιά τους με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις κρατικές υπηρεσίες στο εσωτερικό της χώρας που θα τους φιλοξενήσει;
Στο τελευταίο τραγικό ναυάγιο της Πύλου, αναδείχτηκε δυστυχώς η απανθρωπιά νέων ανθρώπων μιας χώρας με ιστορία και πολιτισμό σε αντίθεση με την ανθρωπιά που επέδειξε η Ευρώπη και που πετάχτηκε κυριολεκτικά στην θάλασσα και μαζί μ’ αυτήν και οι ζωές εκατοντάδων ανθρώπων. Μια ανθρωπιά που δεν επαφίεται στην κρίση κάποιων κρατικών υπηρεσιών, αλλά ειναι θεσμοθετημένη με νόμους και κανόνες που δεν διαμορφώνει το συναίσθημα αλλά η ψυχρή λογική και η εκτίμηση καταστάσεων που θα προστατέψει την φυσική υπόσταση των μεταναστών για συγκεκριμένο χρόνο, χωρίς να ειναι υποχρεωμένη η κάθε χώρα να εξασφαλίσει το επαγγελματικό και κοινωνικό τους μέλλον. Ανθρωπιά που θα πρέπει να παρασχεθεί ως το σημείο που δεν θα διαταραχθεί η ομαλή λειτουργία μια κοινωνίας από συναισθηματικά, ψυχολογικά και πρακτικά προβλήματα που θα προκύψουν.
Αοριστίες
Ας πάψει λοιπόν η Αριστερά να στιγματίζει ως ξενοφοβικούς, ρατσιστές, ακόμη και φασίστες όσους νομοταγείς πολίτες θέλουν απλά να προστατέψουν την ζωή τους, τις περιουσίες τους ακόμα και τα ήθη τους, τις παραδόσεις τους και τον πολιτισμό τους… Κι ας απαντήσει με ειλικρίνεια σε όλους αυτούς τους πολίτες που δεν έχουν απλά τις επιφυλάξεις τους αλλά και τραγικές εμπειρίες. Θα γκρεμίσει τον φράχτη και θα στήσει χορό, όπως είπε κάποιος, βλέποντας εκατοντάδες χιλιάδων να εισβάλουν καθημερινά στην χώρα μας στο όνομα της ανθρωπιάς; Και πώς ακριβώς θα τους διαχειριστεί; Με ποιον άνθρωπο ακριβώς είναι, όπως συνηθίζει να κραυγάζει με υψωμένη γροθιά η γνωστή αοιδός;
Γιατί.. άνθρωπος ο κατατρεγμένος ή μη, άνθρωπος και ο διακινητής που ίσως “αναγκάστηκε” να παρανομήσει για να… ταΐσει τα παιδιά του. Άνθρωπος και ο ληστής με το μαχαίρι, θύμα – σύμφωνα με τη Νεοαριστερά – της φτωχοποίησης των κοινωνιών, του άκρατου καπιταλισμού. Καθαρές κουβέντες λοιπόν. Ανέξοδη ανθρωπιά που να εξαντλείται προσφέροντας ενα μπουκάλι γάλα σε μια μάνα για το μωρό της έξω όμως απ’ την πόρτα του σπιτιού μας, διαθέτουμε όλοι μας. Η ανθρωπιά έχει κάποια όρια, όπως και η υποκρισία.
