Υποχρεωτική ασφάλιση ακινήτων για φυσικές καταστροφές: Στο τραπέζι βάζει η κυβέρνηση την υποχρεωτική ασφάλιση
Στο τραπέζι βάζει η κυβέρνηση την υποχρεωτική ασφάλιση για περισσότερες κατηγορίες ακινήτων με προφανή στόχο να επιμεριστεί το κόστος σε περίπτωση φυσικών καταστροφών. Το θέμα τέθηκε ανοικτά χθες από τον επικεφαλής του οικονομικού γραφείου του πρωθυπουργού Αλέξη Πατέλη και πλέον το επόμενο χρονικό διάστημα θα ξεκινήσει η συζήτηση για το πώς και πότε θα υλοποιηθεί το μέτρο. Ευρωπαϊκή εμπειρία υπάρχει, καθώς η ασφάλιση ακινήτων έναντι του κινδύνου φυσικών καταστροφών είναι ήδη υποχρεωτική σε Γαλλία Γερμανία, Βέλγιο, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία αλλά και Ρουμανία. Η Ελλάδα, προς το παρόν υποχρεώνει σε ασφάλιση μόνο τους ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν πάρει στεγαστικό δάνειο.
Καθολική υποχρέωση ασφάλισης -και μάλιστα όχι πάντοτε για τον κίνδυνο των φυσικών καταστροφών όπως οι πλημμύρες- υπάρχει μόνο για αυτοκίνητα. Η κυβέρνηση ξεκινά από το 2024 με… καρότο. Έχει ήδη νομοθετήσει την έκπτωση από τον ΕΝΦΙΑ (10% το σχετικό ποσοστό) για όσους προχωρήσουν στην ασφάλιση του ακινήτου τους. Οι προϋποθέσεις που έχουν μπει στον νόμο είναι τέτοιες που ουσιαστικά, σε περίπτωση ζημιάς, το μεγαλύτερο μέρος του κόστους θα περάσει στην ασφαλιστική εταιρεία και όχι στον κρατικό προϋπολογισμό.
Δηλαδή, αφενός η ασφάλιση πρέπει να αντιστοιχεί σε τουλάχιστον 1200 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο (είναι η εκτίμηση του κατασκευαστικού κόστους ενός τετραγωνικού μέτρου) και αφετέρου πρέπει να υπάρχει ασφάλιση κατά όλων των κινδύνων. Αυτό αποκλείει αυτομάτως τα πολύ παλαιά ακίνητα καθώς ότι έχει χτιστεί πριν από το 1960, δεν ασφαλίζεται κατά του κινδύνου του σεισμού.
Τα επιχειρήματα που θα υιοθετηθούν
Τα επιχειρήματα που θα υιοθετηθούν υπέρ της υποχρεωτικής ασφάλισης -σε πρώτο στάδιο πιθανότατα όχι καθολικά αλλά μόνο σε περιοχές υψηλού κινδύνου (ζώνες που γειτνιάζουν με δάσος, περιοχές που θα χαρακτηριστούν ως επικίνδυνες για πλημμύρες ή για σεισμούς)- είναι τα εξής:
1. Το κόστος δεν μπορεί να το επωμίζεται κάθε φορά ο Έλληνας φορολογούμενος καθώς αυτό γίνεται αν το κόστος ανοικοδόμησης το αναλαμβάνει ο κρατικός προϋπολογισμός.
2. Η υποχρεωτική ασφάλιση του ακινήτου, μπορεί να λειτουργήσει ως “ανάχωμα” για την κατασκευή αυθαίρετων. Αν ο ιδιοκτήτης γνωρίζει ότι σε περίπτωση ζημιάς θα είναι μόνος του (χωρίς δηλαδή ασφάλιση ή κρατική αρωγή) ενδεχομένως να ξανασκεφτεί μια επένδυση πολύ υψηλού ρίσκου.
Η προσπάθεια με τα φορολογικά κίνητρα αρχικά αλλά και με τη συζήτηση για την υποχρεωτική ασφάλιση σε δεύτερη φάση, θα ξεκινήσει από πολύ χαμηλή αφετηρία. Διότι τα στοιχεία δείχνουν ότι τα ασφαλισμένα ακίνητα στην Ελλάδα είναι μόλις το 16% του συνόλου.
Το θέμα της κάλυψης του κόστους ασφάλισης θα μπει ξανά στο τραπέζι. Όσο θα μεγαλώνει ο αριθμός των ασφαλισμένων ακινήτων (που σημαίνει ότι θα περιορίζεται και το κόστος καταστροφών για το δημόσιο) τόσο μεγαλύτερο περιθώριο θα δημιουργείται για την παροχή φορολογικών κινήτρων όχι μόνο στον ΕΝΦΙΑ αλλά και στον φόρο εισοδήματος.
