Λιώσιμο πάγων Ανταρκτικής - συνέπειες: Πόσο κινδυνεύουμε;
Οι θαλάσσιοι πάγοι της Ανταρκτικής συρρικνώνονται στο χαμηλότερο ετήσιο μέγιστο επίπεδο που έχει καταγραφεί ποτέ, σύμφωνα με τα στοιχεία, προκαλώντας σοβαρή ανησυχία σε επιστήμονες. Μέρος της επιστημονικής κοινότητας φοβάται ότι η παγκόσμια άνοδος της θερμοκρασίας μπορεί να έχει φέρει την περιοχή της Ανταρκτικής σε μια νέα εποχή εξαφάνισης των πάγων με εκτεταμένες συνέπειες. Η Ανταρκτική κατέρριψε πιθανότατα ένα νέο ρεκόρ για τη χαμηλότερη ετήσια μέγιστη ποσότητα θαλάσσιου πάγου γύρω από την ήπειρο, ξεπερνώντας το προηγούμενο χαμηλό κατά ένα εκατομμύριο τετραγωνικά χιλιόμετρα. Το νέο όριο είναι το τελευταίο σε μια σειρά ρεκόρ για τους θαλάσσιους πάγους της ηπείρου.
Κάθε Σεπτέμβριο ο θαλάσσιος πάγος της Ανταρκτικής φτάνει στη μέγιστη έκτασή του. Ο μέσος όρος μεταξύ 1981 και 2010 ήταν 18,71 εκατ. τετραγωνικά χιλιόμετρα. Ωστόσο, το Εθνικό Κέντρο Δεδομένων Χιονιού και Πάγου των ΗΠΑ (NSIDC) δήλωσε ότι η προκαταρκτική ανάλυση δείχνει ότι ο θαλάσσιος πάγος έφτασε στο μέγιστο των 16,96 εκατ. τετραγωνικών χιλιομέτρων στις 10 Σεπτεμβρίου και έκτοτε έχει μειωθεί. Το μέγιστο του 2023 ήταν 1,75 εκατ. τετραγωνικά χιλιόμετρα κάτω από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο και περίπου 1 εκατ. τετραγωνικά χιλιόμετρα κάτω από το προηγούμενο χαμηλό ρεκόρ του μέγιστου που σημειώθηκε το 1986. Ο δρ Will Hobbs, επιστήμονας για τους θαλάσσιους πάγους στο Πανεπιστήμιο της Τασμανίας, δήλωσε ότι από τον Απρίλιο ο ρυθμός αύξησης των θαλάσσιων πάγων της Ανταρκτικής ήταν «πολύ, πολύ αργός», μεταδίδει ο Guardian.
«Τον Μάιο ήταν αρκετά προφανές ότι βρισκόμασταν μπροστά σε κάτι θεαματικό»
«Αυτή δεν είναι μόνο μια μεγάλη αλλαγή από τον μέσο όρο, αλλά και από το προηγούμενο ρεκόρ», είπε. «Τον Μάιο ήταν αρκετά προφανές ότι βρισκόμασταν μπροστά σε κάτι θεαματικό». Είπε ότι οι απώλειες των θαλάσσιων πάγων στην περιοχή της Θάλασσας Ρος οφείλονται πιθανότατα στους ανέμους που έσπρωξαν τον πάγο προς την ήπειρο, φέρνοντας θερμό αέρα. Αλλά ο καιρός δεν μπορούσε να εξηγήσει γιατί χάθηκαν πάγοι γύρω από την υπόλοιπη ήπειρο. Ο θαλάσσιος πάγος της Ανταρκτικής διαγράφει έναν ετήσιο κύκλο, φτάνοντας στο χαμηλότερο επίπεδό του κάθε Φεβρουάριο και στο υψηλότερο τον Σεπτέμβριο. Οι θαλάσσιοι πάγοι της Ανταρκτικής ήταν σχετικά σταθεροί μέχρι που το 2016 σημειώθηκε νέο ρεκόρ χαμηλών τιμών το καλοκαίρι. Έκτοτε, σημειώθηκαν και άλλα χαμηλά ρεκόρ, συμπεριλαμβανομένου του φετινού Φεβρουαρίου που έσπασε το ρεκόρ για το χαμηλότερο ελάχιστο θερινό επίπεδο.
Τι προκαλεί το λιώσιμο των πάγων στην Ανταρκτική;
Οι επιστήμονες εξακολουθούν να προσπαθούν να ξεδιαλύνουν τους λόγους για τη δραματική σειρά ρεκόρ, με τη φυσική μεταβλητότητα και την παγκόσμια άνοδο της θερμοκρασίας να συνδυάζονται πιθανότατα. Ο Χομπς δήλωσε ότι κατά την άποψή του δεν έχει ξεπεραστεί ακόμη το «επιστημονικό εμπόδιο» που θα επέτρεπε στους επιστήμονες να πουν με βεβαιότητα ότι τα ρεκόρ οφείλονται στην υπερθέρμανση. Είπε όμως ότι η απώλεια των θαλάσσιων πάγων συνάδει με τις προβλέψεις για την κλιματική αλλαγή. Το NSIDC δήλωσε ότι οι απώλειες των θαλάσσιων πάγων από το 2016 συνδέονται πιθανότατα με την άνοδο της θερμοκρασίας του ανώτερου στρώματος του ωκεανού.
«Υπάρχει κάποια ανησυχία ότι αυτό μπορεί να είναι η αρχή μιας μακροπρόθεσμης τάσης μείωσης των θαλάσσιων πάγων της Ανταρκτικής, καθώς οι ωκεανοί θερμαίνονται παγκοσμίως και η ανάμιξη θερμού νερού στο πολικό στρώμα του Νότιου Ωκεανού θα μπορούσε να συνεχιστεί», ανέφερε το κέντρο σε μια ενημέρωση. Ο δρ Ariaan Purich, κλιματολόγος με ειδίκευση στην Ανταρκτική και τον Νότιο Ωκεανό στο Πανεπιστήμιο Monash, δήλωσε ότι τα ανώτερα 300 μέτρα του Νότιου Ωκεανού γύρω από την ήπειρο ήταν αισθητά θερμότερα από το 2016. «Όσον αφορά όμως το γιατί ο θαλάσσιος πάγος ήταν τόσο πολύ χαμηλότερος από ό,τι έχει καταγραφεί ποτέ, δεν το έχουμε ακόμη κατανοήσει καλά αυτό».
Οι συνέπειες για τον πλανήτη
Η Ανταρκτική μπορεί να έχει εισέλθει σε «νέο καθεστώς»μικρότερης ποσότητας θαλάσσιων πάγων καθώς η υπερθέρμανση του πλανήτη εντείνεται. Είπε ότι η απώλεια των θαλάσσιων πάγων έχει εκτεταμένες συνέπειες για τον πλανήτη. Ο θαλάσσιος πάγος συμβάλλει στην προστασία του πάγου της ξηράς από την είσοδο στον ωκεανό, η οποία θα μπορούσε να ωθήσει τη στάθμη της θάλασσας αρκετά μέτρα προς τα πάνω και να επιφέρει σοβαρές αλλαγές στον ωκεανό. Ο θαλάσσιος πάγος αντανακλά επίσης την ακτινοβολία του ήλιου πίσω στο διάστημα. Είπε ότι με λιγότερους θαλάσσιους πάγους, μεγαλύτερο μέρος του ωκεανού εκτίθεται στην ακτιονοβολία του ήλιου, προκαλώντας περαιτέρω αύξηση της θερμοκρασίας του Νότιου Ωκεανού και περαιτέρω απώλεια πάγου. Αν άρχιζαν να λιώνουν σημαντικές ποσότητες πάγου της ξηράς και έφταναν στη θάλασσα, οι επιπτώσεις θα ήταν καταστροφικές για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλον τον κόσμο, απειλώντας σε βάθος χρόνο παράκτιες περιοχές και ωθώντας σε ακραία καιρικά φαινόμενα όπως μεγάλες καταιγίδες.
