Μπορούν όμως οι πολιτικές ηγεσίες να εξαναγκάσουν τους αγροκτηνοτρόφους σε μείωση της παραγωγής τους;
Από την Ευτυχία Παπούλια
Κοινωνιολόγος
Γιατί περισσεύει τόσο πολύς μήνας στο τέλος των χρημάτων;
John Barrymore
Στις αρχές του 20ου αιώνα, οι κάτοικοι της επαρχίας εργάζονταν σκληρά, καλλιεργώντας τα μικρά κομμάτια γης που είχε ο καθένας ως ιδιοκτησία, με πρωτόγονα μέσα, για έναν και μοναδικό σκοπό. Να εξασφαλίσουν απλά την επιβίωσή τους, την φυσική τους επιβίωση. Είχαν σχεδόν όλοι στην διάθεσή τους μια, δύο αγελάδες, ένα γαϊδουράκι ως μεταφορικό μέσο, ελάχιστα αιγοπρόβατα, κότες, για να παίρνουν κι’ απ’ αυτά ό,τι μπορούσαν για την διατροφή τους.
Κρέας έτρωγαν μόνο Πάσχα και Χριστούγεννα. Οι συνθήκες ζωής ήταν πρωτόγονες αλλά όπως εξιστορούν οι εναπομείναντες ηλικιωμένοι της εποχής, υπήρχαν πολλά έθιμα τα οποία δημιουργούσαν ισχυρούς δεσμούς ανάμεσα στους κατοίκους, υπήρχε μια ζωντάνια, μια οικειότητα, που τους έκανε να ξεχνάνε την κόπωση της καθημερινότητας. Αυτό κράτησε λίγες δεκαετίες. Σιγά σιγά οι άνθρωποι εξουθενωμένοι απ’ αυτόν τον σκληρό αγώνα, αποκλειστικά και μόνο για την διατροφή τους χωρίς ποιότητα ζωής, εγκατέλειψαν την ύπαιθρο και κατέφυγαν ομαδικά στα αστικά κέντρα ενώ άλλοι μετανάστευσαν σε Αμερική και Αυστραλία ή πήγαν εργάτες στην Γερμανία.
Το κενό
Αυτή η εσωτερική μετακίνηση των ανθρώπων της επαρχίας στις πόλεις μετέφερε μαζί με τους ίδιους και τις διατροφικές τους ανάγκες που ικανοποιούσαν μέχρι τότε, με εξαντλητική δική τους προσπάθεια. Αυτές τους τις ανάγκες ανέλαβαν να αναπληρώσουν αγροτικές και κτηνοτροφικές μονάδες, που στο μεταξύ εκσυγχρονίστηκαν και άρχισαν να παράγουν προϊόντα και ζώα σε μεγάλες ποσότητες, εις βάρος όμως της ποιότητας αλλά και του περιβάλλοντος. Γιατί η φυσική τροφή του περιβάλλοντος δεν επαρκούσε και δεν διέθετε τα απαραίτητα στοιχεία για την γεωργία αλλά και για την εκτροφή των ζώων.
Έτσι ήρθαν τα λιπάσματα και οι ζωοτροφές να αναπληρώσουν αυτό το κενό. Προϊόντα όμως που, σε συνδυασμό με τα απόβλητα των ζώων, την γνωστή κοπριά, δημιουργούσαν επικίνδυνες για το περιβάλλον ‘εκπομπές οξειδίου του αζώτου’. Καθώς η γεωργία ευθύνεται για το 40% των εκπομπών αζώτου χρειάζεται να δαπανηθούν δισεκατομμύρια, όχι για την ανάπτυξη μιας δραστηριότητας, όπως έχουμε συνηθίσει αλλά για τον …περιορισμό της! Και συγκεκριμένα τον περιορισμό της κτηνοτροφίας, ώστε να μειωθεί η ρύπανση από αμμωνία. Για τον σκοπό αυτό η Ολλανδία, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας κρέατος της Ευρώπης, με νόμο δεσμεύεται ότι μέχρι το 2030 οι μισές προστατευόμενες περιοχές πρέπει να έχουν υγιή επίπεδα αζώτου.
Συστάσεις
Το Ίδρυμα για το κλίμα Urgenda, όπως είπε συμπάσχει με τους αγρότες αλλά λέει ότι ‘η χώρα πρέπει να τρώει… λιγότερα και να … εξάγει λιγότερα! Πρέπει οπωσδήποτε να μειώσουμε τον αριθμό των χοίρων, των κοτόπουλων, των αγελάδων… Θα μπορούσαμε δηλαδή να έχουμε λιγότερα ζώα ανά αγρότη ή να μειώσουμε τον αριθμό των αγροτών! Ερχόμαστε δηλαδή, πιο κοντά στην θεωρία του κομμουνισμού, ότι ο άνθρωπος δεν πρέπει να έχει περισσότερα από τα απαραίτητα για την επιβίωσή του.
Βέβαια οι συστάσεις αυτού του Ιδρύματος δεν αφορούν μόνο τους Ολλανδούς, οι οποίοι διαθέτουν περισσότερη ευαισθησία για το περιβάλλον, αλλά ολόκληρη την Ευρώπη, ολόκληρο τον κόσμο. Λένε δηλαδή οι άνθρωποι αυτοί κάτι πολύ απλό, που μόνο με απροκάλυπτη αλήθεια μπορεί να ειπωθεί: Περιορίστε την υπερπαραγωγή, περιορίστε την υπερκατανάλωση, αν δεν προστατέψουμε το περιβάλλον τοτε εκείνο θα αυτοπροστατευτεί. Η μείωση της κατανάλωσης κρέατος αλλά και της υπερκατανάλωσης άλλων βιομηχανικών προϊόντων δεν σημαίνει και υποβάθμιση του επιπέδου ζωής μας.
Μπορούν όμως οι πολιτικές ηγεσίες να εξαναγκάσουν τους αγροκτηνοτρόφους σε μείωση της παραγωγής τους από μια δραστηριότητα στην οποία επένδυσαν τις προσδοκίες τους και διέθεσαν κόπο και χρήμα με την ενθάρρυνση του κράτους για την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα που τώρα τους ζητάει την μείωση; Μάλλον δύσκολο.
Περισσότερα
Βέβαια την προτροπή… να τρώτε λιγότερο, ιδίως κρέας, δεν μπορεί να την απευθύνει ένας πολιτικός στους πολίτες. Την απευθύνουν όμως οικολογικές οργανώσεις αλλά και η ιατρική επιστήμη. Οι πολίτες που φροντίζουν σχολαστικά την υγεία τους, γνωρίζουν πολύ καλά πως τα αγροτικά προϊόντα για την διατροφή τους που έχουν μικρότερο κόστος ειναι πολύ πιο ωφέλιμα απ’ τα προϊόντα ζωικής προέλευσης και τα παράγωγά τους. Δεν μπορούμε να ξέρουμε αν αυτή η καταστροφή που συντελέστηκε στον κάμπο της Θεσσαλίας είναι μια ‘παρέμβαση’ της Φύσης να προστατεύσει το περιβάλλον απ’ την αλόγιστη συμπεριφορά μας απέναντί του ως καταναλωτές. Γιατί παράγουμε και καταναλώνουμε περισσότερα απ’ αυτά που χρειαζόμαστε όχι μόνο για τις διατροφικές μας ανάγκες αλλά και για τις… ψυχολογικές μας! Για τις οποίες ξοδεύουμε περισσότερα χρήματα όπως στην ένδυση και σε άχρηστα κι επικίνδυνα είδη καλλωπισμού.
Οι δεκάδες χιλιάδες από αυτά τα δύστυχα νεκρά ζώα σίγουρα δεν θα λείψουν απ’ την κατανάλωση… ήταν κι αυτά ένα πλεόνασμα που η μοναδική ανάγκη που θα κάλυπταν ήταν αυτή του κέρδους. Αυξήσεις τιμών λόγω μικρής παραγωγής εξ αιτίας απρόβλεπτων καιρικών φαινομένων δεν δικαιολογούνται και θεωρούνται απ’ τον καταναλωτή ως κερδοσκοπία.. Οι άνθρωποι μπορούν, αντιδρώντας, να επιβιώσουν σε τέτοιες περιπτώσεις και χωρίς κρέας. Το όφελος για την υγεία μας είναι αντιστρόφως ανάλογο με τα χρήματα που ξοδεύουμε για την διατροφή μας… Να παράγουμε λιγότερα, να καταναλώνουμε λιγότερα για να έχουμε καλύτερη ποιότητα ζωής…
