Από την Ευτυχία Παπούλια
Κοινωνιολόγος
Είμαι αισιόδοξος. Δεν φαίνεται να έχει καμιά χρησιμότητα να είμαι οτιδήποτε άλλο.
Ουίνστον Τσώρτσιλ
“Όταν πεθάνεις ολοι θα σ’ εκτιμήσουν”. Θα μπορούσε να είναι το συμπέρασμα μιας πραγματείας ενός επιστήμονα, αναλυτή της ανθρώπινης συμπεριφοράς πάνω στην ζωή και τον θάνατο, με αφορμή τα όμορφα λόγια που λέγονται απ’ τον καθένα για τους δικούς του ανθρώπους, κυρίως τους νέους ανθρώπους, που φεύγουν απ’ την ζωή. Λόγια αγάπης, θαυμασμού, εκτίμησης αλλά ακόμη και λατρείας πολλές φορές που μπορεί να νιώθουμε για κάποιον δικό μας, κάτι που μας εμποδίζει να του το πούμε, κοιτάζοντάς τον ίσια στα μάτια όσο αυτός ο άνθρωπος ειναι μαζί μας κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Και να μην χρειάζεται να υιοθετούν οι νέοι παρόμοιους αφορισμούς με του δεκαπεντάχρονου απ’ την Ημαθία που τελικά ακυρώνουν την ανθρώπινη ύπαρξη, την ίδια την ζωή.. Ποια βιώματα, ποιες εμπειρίες, ποια αφηγήματα συμπύκνωσαν το νόημα της ζωής στην παραπάνω φράση, που σίγουρα χρειάστηκε χρόνος πολύς και κανείς δεν πήρε είδηση γι’ αυτό που συνέβαινε στην αθώα και άδολη ψυχή του;
Απαξίωση
Στον αντίποδα αυτής της τραγωδίας, πριν καιρό, ενας νέος που δεχόταν απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς απ’ τους γονείς του, μην έχοντας κάποιον δικό του να του εκμυστηρευτεί το πρόβλημά του, αναγκάστηκε να καταφύγει στο διαδίκτυο αναζητώντας από αγνώστους μια διέξοδο. Στην ουσία όμως, αναζητούσε μια επιβεβαίωση της δικής του πρόθεσης να εγκαταλείψει το πατρικό του, μη ανεχόμενος το βασανιστικό συναίσθημα, όπως εξομολογήθηκε, πως ‘οι γονείς του προσπαθούν να τον σαμποτάρουν’ επιμένοντας, εκείνοι, παρά την πρόοδό του και την πρόσβασή του στην Σχολή πρώτης επιλογής του να τον αποκαλούν ‘άχρηστο’ και ‘τεμπέλη’.
Στην περίπτωση αυτή, εκείνο που συστήθηκε στον νέο, ήταν πριν φύγει, να ‘εγκαλέσει’ τους γονείς του και να αλλάξουν συμπεριφορά απέναντί του, επιδεικνύοντας μ’ αυτόν τον τρόπο μια δυναμική στάση απέναντι στην επιθετικότητά τους. Εκείνο όμως που προκύπτει απ’ τις δυο αυτές περιπτώσεις, είναι πως τα ίδια βιώματα οδηγούν πολλές φορές σε διαμετρικά αντίθετη στάση απέναντι στο δώρο της ζωής: Την θετική στάση, την αγάπη για την ζωή και την αρνητική στάση, την απαξίωσή της την παραίτηση και, την απόδραση. Επιλογές στις οποίες ως κάποιο βαθμό, συμβάλλει και το ανάλογο γονίδιο.
Ροπή
Όμως το ζητούμενο, είναι η βοήθεια των παιδιών που δεν έχουν μεγάλες αντιστάσεις στην έμφυτη άλλωστε ροπή της ανθρώπινης φύσης προς την άρνηση και την παραίτηση απ’ την κάθε προσπάθεια. Και εκεί οι γονείς, χρειάζεται να είναι πιο κοντά τους, να κερδίζουν την εμπιστοσύνη τους, να έχουν διάλογο μεταξύ τους και να τα ενθαρρύνουν σε μια δυναμική αντιμετώπιση των προβλημάτων τους και γενικότερα σε μια θετική στάση απέναντι στην ζωή τους. Δεν αρκεί σ’ ένα παιδί απλά να μην είναι αποδέκτης λεκτικής επιθετικότητας απ’ τους γονείς του, έστω και με ήπιους χαρακτηρισμούς. Χρειάζονται επιβράβευση, ακόμα και για την παραμικρή και ασήμαντη επιτυχία τους, την ενθάρρυνσή μας και να τους δείχνουμε την εκτίμησή μας οχι προσφέροντάς τους δώρα αλλά… με λόγια.
Όσο κι’ αν τα λόγια τα απαξιώνουμε, ο προφορικός λόγος με κάποιον που τον έχουμε απέναντί μας και τον βλέπουμε και μας βλέπει… βλέπει τις εκφράσεις μας, τις κινήσεις μας, αυτός ο τρόπος άμεσης επικοινωνίας προδίδει ή απελευθερώνει τις πραγματικές μας διαθέσεις, κάτι που δεν συμβαίνει με το τηλέφωνο ή το πληκτρολόγιο. Η εκτίμηση που τόσο την είχε ανάγκη ο νέος της Ημαθίας και την άφησε ως παρακαταθήκη να την προσφέρουν οι επόμενοι γονείς στα παιδιά τους είναι κάτι που ανέξοδα μπορούσε να του είχε αποδοθεί γιατί δεν χρειάζονται παρά μόνο λίγες καλές λέξεις λίγα καλά λόγια που ομως έχουν ευεργετική επίδραση στην ψυχή όπως ένα όμορφο τραγούδι.
Επιρροές
Ωστόσο, πέρα απ’ την αντικειμενική αδυναμία πολλών γονιών να αντιμετωπίσουν τα συναισθηματικά προβλήματα των παιδιών και την αδράνεια των εκπαιδευτικών να χτυπήσουν αποφασιστικά το φαινόμενο της βίας που ασκούν ομάδες μαθητών στα σχολεία, το γνωστό μπούλινγκ. Τα παιδιά δέχονται αρνητικές στην πλειοψηφία τους επιρροές όσον αφορά στην γενικότερη στάση απέναντι στην κοινωνία και την ζωη από ανθρώπους που εκμεταλλεύονται την ανωριμότητά τους με σκοπό να τα εντάξουν σε διάφορες πολιτικές, κοινωνικές ακόμα και θρησκευτικές ομάδες που υπόσχονται να τους λύσουν ολα τους τα προβλήματα.
Τέτοιες επιρροές μπορούν να ασκήσουν πολύ κοντινά συγγενικά πρόσωπα, φιλικά πρόσωπα ακόμα και πρόσωπα από τυχαίες συναντήσεις παιδιών με άγνωστους που κερδίζουν τον θαυμασμό τους λόγω της παιδικής αθωότητάς τους. Δεν αρκεί να προβάλλουν και να υπερασπίζονται οι γονείς τις αρχές και τις αξίες που πρέπει να διέπουν την ζωή των παιδιών τους, αλλά πρέπει εξ’ ισου και με πιο πειστικό τρόπο να τα αποθαρρύνουν απ’ την έμφυτη στην ανθρώπινη φύση τάση για παραίτηση. Η αρνητική ή θετική στάση είναι απόφαση ζωής, όχι απόρροια των εξωτερικών παραγόντων.
