Περιβαλλοντικό αποτύπωμα χαρτονομισμάτων: Η μεγάλη διάρκεια ζωής των τραπεζογραμματίων σημαίνει ότι οι επιπτώσεις της παραγωγής τους είναι μικρότερες από τις επιπτώσεις της μεταφοράς και της διανομής.
Μελέτη αναφορικά με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των χαρτονομισμάτων του ευρώ ως μέσου πληρωμής, δημοσίευσε σήμερα Δευτέρα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Σύμφωνα με την εν λόγω μελέτη, το μέσο περιβαλλοντικό αποτύπωμα για πληρωμές με τραπεζογραμμάτια ήταν 101 μικρομονάδες (µPt) ανά πολίτη της ζώνης του ευρώ το 2019. Αυτό ισοδυναμεί με οδήγηση αυτοκινήτου για 8 χλμ. ή με το 0,01% των συνολικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων των ετήσιων καταναλωτικών δραστηριοτήτων ενός Ευρωπαίου. Η μελέτη υπολογίζει τις δυνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις όλων των δραστηριοτήτων ενός πλήρους κύκλου ζωής των τραπεζογραμματίων ευρώ – από την απόκτηση πρώτων υλών, την παραγωγή, τη διανομή και την κυκλοφορία έως τη διάθεση από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες (ΕθνΚΤ) της ζώνης του ευρώ. Βασίζεται στη μεθοδολογία περιβαλλοντικού αποτυπώματος προϊόντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αξιοποιεί τις εργασίες που είχαν ξεκινήσει κατά την αξιολόγηση του κύκλου ζωής της πρώτης σειράς των ευρώ το 2004.
Οι κύριοι παράγοντες που συμβάλλουν στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα των τραπεζογραμματίων ευρώ ως μέσου πληρωμής είναι η κατανάλωση ενέργειας των αυτόματων ταμειολογιστικών μηχανών (ΑΤΜ) και η μεταφορά, και ακολουθούν η επεξεργασία από τις ΕθνΚΤ, η παραγωγή του χαρτιού και η εξακρίβωση της γνησιότητας των τραπεζογραμματίων στα καταστήματα. Η μεγάλη διάρκεια ζωής των τραπεζογραμματίων και το γεγονός ότι χρησιμοποιούνται για πολλές πληρωμές σημαίνει ότι οι επιπτώσεις της παραγωγής τραπεζογραμματίων είναι μικρότερες από τις επιπτώσεις της μεταφοράς και της διανομής. «Το Ευρωσύστημα έχει δεσμευθεί να καταστήσει τα τραπεζογραμμάτια ευρώ όσο το δυνατόν πιο φιλικά προς το περιβάλλον, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι τα μετρητά είναι ευρέως διαθέσιμα και αποδεκτά,» δήλωσε Piero Cipollone, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ. Από το 2004 το Ευρωσύστημα καταβάλλει προσπάθειες να μειώσει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των τραπεζογραμματίων ευρώ, π.χ. χρησιμοποιώντας μόνο 100% βιώσιμο βάμβακα και απαγορεύοντας την υγειονομική ταφή των απορριμμάτων των τραπεζογραμματίων.
Πρόοδος από κατασκευαστές ΑΤΜ και τράπεζες
Επιπλέον, οι κατασκευαστές ATM και οι τράπεζες έχουν κάνει πρόοδο όσον αφορά τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των μηχανημάτων τους. Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε σήμερα, η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των ΑΤΜ συνέβαλε σε μείωση κατά 35% του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος μεταξύ 2004 και 2019.
Διεξάγεται εκτενής έρευνα και ανάπτυξη προκειμένου να καταστούν τα τραπεζογραμμάτια ευρώ ακόμη πιο φιλικά προς το περιβάλλον σε όλα τα στάδια του κύκλου ζωής τους. Για παράδειγμα, η ΕΚΤ διερευνά εναλλακτικές μεθόδους διάθεσης των απορριμμάτων των τραπεζογραμματίων, όπως ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση απορριμμάτων, και πιθανές βελτιώσεις των υλικών και των εξαρτημάτων που χρησιμοποιούνται κατά τη διαδικασία εκτύπωσης. Οι παραπάνω ενέργειες εντάσσονται επίσης στην ευρύτερη δέσμευση της ΕΚΤ να συμβάλει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής εντός των ορίων της εντολής της και να μειώσει το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα σύμφωνα με τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού και τους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης για κλιματική ουδετερότητα.
