Το ένστικτο της επιθετικότητας, το ισχυρότερο στο ανθρώπινο είδος
Από την Ευτυχία Παπούλια
Κοινωνιολόγος
Οι περισσότεροι άνθρωποι σπαταλούν το μισό μέρος της ζωής τους για να κάνουν άχρηστο το άλλο μισό
Octave Mirbeau
Το φαινόμενο της νεανικής παραβατικότητας με την μορφή της συγκρότησης αντίπαλων ομάδων που προκαλούν συγκρούσεις μεταξύ των, είτε στα γήπεδα είτε στα σχολεία, δεν είναι σημερινό, παρά την πεποίθηση πολλών λόγω της ασταμάτητης προβολής των περιστατικών από τα ΜΜΕ. Υπήρχε ακόμη και στα απομονωμένα χωριά την εποχή των παππούδων μας.
Κάποιοι μεγαλύτεροι μαθητές, δυο νταήδες συνήθως που ήθελαν να κάνουν επίδειξη ισχύος μεταξύ των, δημιουργούσαν ο καθένας τους από μια ομάδα μικρότερων παιδιών τα οποία δεν είχαν να μοιράσουν τίποτα μεταξύ τους και προκαλούσαν συγκρούσεις… Είχαν όμως οι αρχηγοί των ‘συμμοριών’ αυτών, οι οποίοι εξέφραζαν και το μίσος που έτρεφαν οι οικογένειές τους. Είτε για λόγους κοινωνικής αντιζηλίας, είτε γιατί τα τραύματα του εμφυλίου ήταν ακόμη νωπά και οι μεγάλοι τα μετέφεραν στα παιδιά τους, διαβρώνοντας τις αθώες ψυχές τους. Το φαινόμενο όμως αυτής της παραβατικότητας δεν είχε διάρκεια. Οι νέοι σκορπίστηκαν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα αναζητώντας μια καλύτερη τύχη και τα σχολεία έκλεισαν, λόγω έλλειψης μαθητών.
Το ισχυρότερο ένστικτο
Το ένστικτο της επιθετικότητας είναι το ισχυρότερο στο ανθρώπινο είδος και εκτονώνεται μόνο προκαλώντας μια μικρή ή μεγαλύτερη καταστροφή σε πρόσωπα ή πράγματα. Στο πρόσφατο τραγικό περιστατικό που έχει “παγώσει” τη χώρα, το θύμα δεν είναι μόνο ο άτυχος αστυνομικός αλλά και ο ίδιος ο θύτης. Ένας 18χρονος που εντάσσεται σε μια ομάδα για να δώσει ένα νόημα στην ζωή του, είναι πάντα, μετά από κάποια μύηση, διαθέσιμος να εκτελέσει οποιαδήποτε εντολή στα τυφλά, εντολή κάποιου που έχει κερδίσει την εκτίμηση και την εμπιστοσύνη, όπως να πετάξει μια φωτοβολίδα εναντίον μιας ομάδας ανθρώπων μη γνωρίζοντας πως στόχος του καθοδηγητή είναι απ’ ευθείας η αφαίρεση ανθρώπινης ζωής. Της ζωής ενός παιδιού που θα μπορούσε να ήταν και φίλος του. Τα παιδιά αυτά που αναλαμβάνουν να εκτελέσουν τέτοιες αποστολές επιλέγονται με βάση τις μειωμένες αντιστάσεις τους στις εντολές και την έλλειψη κριτικής σκέψης.
Συνέπειες
Ένα νέο παιδί, ακόμη κι’ αν έχει ενηλικιωθεί, δεν γνωρίζει τις συνέπειες των πράξεών του. Το ενδεχόμενο να βρεθεί στην φυλακή δεν τον τρομάζει, αφού θα έχει γίνει ήρωας στην ομάδα. Και μπορεί στις συμπλοκές μεταξύ των παραβατικών ομάδων του είδους West Side Story να ευθύνονται ακόμη και τα θύματα, αφού γνωρίζουν από πριν πως η συμμετοχή τους σε μια τέτοια διαμάχη εμπεριέχει και τον κίνδυνο για την δική τους ζωή. Κι αν δεν το γνωρίζουν, πρέπει να τους το θυμίζουν κάποιοι, κι αυτοί οι κάποιοι είναι οι γονείς τους. Και οι γονείς δεν πρέπει να αιφνιδιάζονται όταν έχουν παραμελήσει την επιτήρηση ακόμη και των ενήλικων παιδιών τους, εφόσον αυτά εξακολουθούν να συγκατοικούν μαζί τους.
Οι γονείς έχουν όχι μόνο δικαίωμα αλλά και υποχρέωση να ελέγχουν την συμπεριφορά των παιδιών τους κι αυτό δεν πρέπει να το αμφισβητούν τα ίδια. Όπως και εκείνα έχουν δικαίωμα να προστατεύσουν τον εαυτό τους από κάθε είδους αυταρχική βία εις βάρος τους απ’ την πλευρά των γονιών τους. Δεν υπάρχει τίποτα το μεμπτό για κάποιο παιδί να απευθυνθεί στον δάσκαλο ακόμη και στην Αστυνομία για κάποια βαριάς μορφής κακοποιητική συμπεριφορά από τους γονείς του εις βάρος του αλλά και μεταξύ τους ώστε να μην επικαλεστεί στο μέλλον σαν άλλοθι της παραβατικής συμπεριφοράς του ένα προβληματικό οικογενειακό περιβάλλον. Το ίδιο φυσικά δικαίωμα έχουν και οι γονείς απέναντι στα παιδιά τους.
Γαλήνη
Η οικογενειακή γαλήνη δεν είναι ταμπού και δεν διαταράσσεται απ’ την επίκληση και παρέμβαση θεσμών και υπηρεσιών που έχουν ακριβώς αυτήν την αποστολή: να περιφρουρήσουν αυτήν την γαλήνη. Και η ίδρυση υπουργείου Προστασίας της Οικογένειας ήταν μια πολύ καλή ιδέα του Κυριάκου Μητσοτάκη. Γιατί τα παιδιά που σήμερα είναι μέλη μιας οικογένειας, αύριο θα είναι μέλη μιας ευρύτερης κοινωνίας και οι γονείς τους θα πρέπει να τα παραδώσουν σ’ αυτήν όχι μόνο με λευκό ποινικό μητρώο αλλά παιδιά διαθέσιμα να συμβάλλουν στην πρόοδο και την εξέλιξη κι όχι παιδιά που θα αναζητήσουν την καταξίωση με την ένταξή τους σε παραβατικές και εγκληματικές ομάδες.
Εκείνο όμως που πρέπει να μεταδώσουν όλοι οι γονείς στα παιδιά, ανεξάρτητα των πολιτικών τους απόψεων, είναι ο σεβασμός απέναντι στο κράτος και να η πειθαρχία στις εξουσίες που απορρέουν απ’ τους θεσμούς ακόμη κι αν θεωρούν πως αυτές ασκούνται καθ’ υπέρβαση. Ο πολίτης έχει νόμιμα δικαιώματα να αντιδράσει σε τέτοιες περιπτώσεις, όχι όμως να ασκήσει βία απέναντι στο κράτος. Η Αστυνομία εχει νόμιμο δικαίωμα να ασκεί βία απέναντι στον πολίτη υπό προϋποθέσεις, όχι όμως και ο πολίτης απέναντι σε αυτήν. Κι εδώ, θα πρέπει όλα τα κόμματα της Βουλής να βρουν έναν κοινό τόπο.
Το δόγμα πως ‘η ηρεμία και η κανονικότητα δεν είναι ποτέ ευκαιρία για την Αριστερά’ δεν πρέπει να διατυπώνεται ως σύνθημα. Η αντίσταση και η ανυπακοή σε αστυνομικές διαταγές συνιστούν ποινικά αδικήματα εκτός των δραματικών επιπτώσεων σε ανθρώπινες ζωές που μπορεί να επιφέρουν. Κι αυτά πρέπει οι γονείς να τα εμπνέουν στα παιδιά τους ακόμη και σε εκείνα που έχουν ξεφύγει απ’ τον έλεγχό τους κι επέλεξαν τον δρόμο της παρανομίας και της ένταξής τους σε παραβατικές ομάδες…
