Το ασταμάτητο ράλι ανόδου στις τιμές ακινήτων της Αθήνας την κατατάσσει πλέον στις πέντε πρώτες θέσεις των πόλεων που σε παγκόσμιο επίπεδο είχαν τον ισχυρότερο ρυθμό αύξησης, σύμφωνα τα στοιχεία της Knight Frank. Συγκεκριμένα, στην Αθήνα οι τιμές ακινήτων σε ετήσια βάση σημείωσαν άνοδο κατά 12%, με στελέχη της αγοράς ωστόσο να κάνουν λόγο ότι το επόμενο διάστημα θα χρειαστεί να γίνουν διορθώσεις των τιμών, ιδίως σε ό,τι αφορά τις ζητούμενες τιμές πώλησης, καθώς τους τελευταίους μήνες παρατηρείται σημαντική υστέρηση στην επίτευξη συμφωνιών αγοραπωλησίας.
Σύμφωνα με τον Global Residential Cities Index της Knight Frank, οι τιμές των κατοικιών σε παγκόσμιο επίπεδο αυξήθηκαν κατά 2,3% το τρίτο τρίμηνο, έπειτα από αύξηση 1,6% το προηγούμενο τρίμηνο. Στην Ελλάδα ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των τιμών των κατοικιών συνολικά διαμορφώθηκε στο 11,9%, την περίοδο Ιουλίου – Σεπτεμβρίου 2023, με τη σωρευτική αύξηση από το 2017 να φθάνει το 57,5%, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ). Οι λόγοι που η Αθήνα έχει γίνει μια από τις «πιο καυτές αγορές κατοικιών» στην Ευρώπη με τόσο ραγδαία αύξηση των τιμών ποικίλουν. Αρχικά ένας από τους κυριότερους λόγους είναι οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της κρίσης χρέους της Ελλάδας.
Οι παράγοντες αύξησης των τιμών ακινήτων
Συγκεκριμένα, εκατοντάδες χιλιάδες σπίτια έχουν εμπλακεί σε νομικές υποθέσεις, με συνέπεια να «μικραίνει» η αγορά από άποψη αποθέματος και να ανεβαίνουν οι τιμές στην Αθήνα ταχύτερα από οποιαδήποτε άλλη μεγάλη ευρωπαϊκή πόλη. Πρόκειται για υποθηκευμένα σπίτια σε κόκκινα δάνεια, όπου οι διαπραγματεύσεις για την αποπληρωμή καθυστερούν. Ένας ακόμη λόγος είναι το υψηλό κατασκευαστικό κόστος που υπάρχει λόγω πληθωρισμού και το γεγονός ότι η οικοδόμηση δεν γίνεται αρκετά γρήγορα για να μειωθεί η τρέχουσα έλλειψη σπιτιών και αυτό επιβαρύνει τους καταναλωτές και αυξάνει τις τιμές. Επίσης καθοριστικός παράγοντας είναι και οι ξένες επενδύσεις στα ακίνητα οι οποίες αυξήθηκαν κατά 39% το πρώτο εξάμηνο του 2023 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι, ενώ σημαντικό ρόλο έπαιξε και η Χρυσή Βίζα.
Ειδικότερα, η άνοδος της τουριστικής βιομηχανίας σε συνάρτηση με τις επενδυτικές ευκαιρίες στην εγχώρια κτηματαγορά αποτέλεσαν πόλο έλξης αποδόσεων για τους επενδυτές που στόχευαν τόσο στα οικιστικά όσο και στα τουριστικά ακίνητα της Ελλάδας, ανεβάζοντας έτσι τις τιμές. Σύμφωνα με τα στοιχεία Knight Frank, η χώρα ωστόσο που σημειώνει διαχρονικά τις μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών είναι η Τουρκία η οποία κατέχει κάθε χρόνο τα πρωτεία. Οι τουρκικές πόλεις εμφανίζουν αύξηση τιμών κατά 102,7% για την Άγκυρα και κατά 77,6% για την Κωνσταντινούπολη σε ετήσια βάση.
Τι ισχύει σε Ντουμπάι, Φρανκφούρτη, Στοκχόλμη
Το Ντουμπάι βρίσκεται στην τρίτη θέση, με τις τιμές των κατοικιών να εμφανίζουν ετήσια αύξηση 18%. Ακολουθεί το Ζάγκρεμπ με αύξηση 14%. Στις τελευταίες θέσεις της κατάταξης βρίσκονται η Στοκχόλμη, η Μπρατισλάβα και η Φρανκφούρτη, με διψήφια πτώση στις τιμές των κατοικιών. Σχετικά με τη Knight Frank, οι παράγοντες που στηρίζουν τις τιμές είναι η χαμηλή διαθεσιμότητα ακινήτων, η αύξηση των μισθών που ξεπερνά τον πληθωρισμό, οι αυξημένες αποταμιεύσεις των νοικοκυριών και οι περιορισμένες νέες οικοδομές.
Όπως υποστηρίζει και η έρευνα της Savills, σε γενικές γραμμές, οι προοπτικές το 2024 για την παγκόσμια αγορά ακινήτων ωστόσο γίνονται πιο θετικές. Η επενδυτική δραστηριότητα αναμένεται να αυξηθεί μέτρια ή να παραμείνει αμετάβλητη στους περισσότερους τομείς ακινήτων στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή το επόμενο διάστημα. Ακόμη, μεγαλύτερη αισιοδοξία καταγράφει η Savills και για τη δραστηριότητα στις αγορές κατοικιών, ιδιαίτερα στον τομέα των πολυκατοικιών, όπου η ζήτηση υπερβαίνει την προσφορά σε πολλούς τομείς.
